Afrekenen met hardnekkige verslavingsproblematiek: Flakkee bundelt de krachten

Onder de noemer ‘SamenZien’ bundelen gemeente, scholen, jongerenwerk, dagbesteding, woningcorporaties, ervaringsdeskundigen en zorgaanbieders nu de krachten. “Daar is het in het verleden verkeerd gegaan”, vertelt projectleider Meis Broeders van de gemeente Goeree-Overflakkee. “Het is niet zo dat de inspanningen er niet waren, maar het was teveel los van elkaar.”

In 2019 werd op verzoek van stichting Moedige Moeders G-O een rioolwateronderzoek uitgevoerd, waarbij werd getest op drugsresten. In het riool van Goeree-Overflakkee werd een opvallend hoge concentratie amfetamineresten (speed) aangetroffen. “Ik ben wel heel blij dat het rioolwateronderzoek ervoor heeft gezorgd dat er nu echt stappen gezet worden”, zegt Pythia Maasdam van de Moedige Moeders opgelucht. “Ik heb wel het gevoel dat we op een grens staan en dat onze kinderen straks wél in een kansrijke omgeving opgroeien.”

‘SamenZien’ is onder meer een bewustwordingscampagne, waarbij ook ouders aangesproken worden op hun voorbeeldfunctie. Verder gaat Flakkee aan de slag met het IJslandse preventiemodel, dat ook in Urk al voor goede resultaten zorgt. IJslandse jongeren van onder de 18 gebruikten twintig jaar geleden nog de meeste drank, drugs en sigaretten in Europa. Nu gebruiken ze het minst.

Het convenant ‘SamenZien’ werd ondertekend tijdens een speciale bijeenkomst met alle betrokken partijen. Er was ook wel kritiek, want buiten de ambitie om samen aan de slag te gaan klonken nog weinig concrete plannen. Voor dat die er zijn moet nog veel tijd worden gestoken in onderzoeken en het verzamelen van cijfers die het gebruik beter in kaart moeten brengen. Een ‘feestje voor de bühne’ werd dan ook gezegd.

“Het is zeker niet sexy om nog met onderzoeken en data te komen’, geeft projectleider Meis Broeders toe. “Maar het is echt noodzakelijk. We kunnen zeggen dat we allemaal weten waar de problemen zitten, maar dat is niet zo. De deskundigen op het eiland kunnen het nu niet echt bloot leggen. Voor het ontwikkelen van een aanpak, moet je tot de kern kunnen komen en niet in het wilde weg met hagel schieten.”

Bij de aanpak wordt ook gekeken naar in hoeverre drugsgebruik zorgt voor disfunctioneren. De gemeente heeft het vermoeden dat het eiland ook veel ‘verborgen’ gebruikers heeft. Gebruikers die een baan hebben, veel met de handen werken en die speed zien als iets om dat goed vol te houden. “Maar dat zijn aannames en die zullen we echt verder moeten onderzoeken”, aldus Broeders.

Ongeveer vijftien jaar geleden was er al het project ‘Het geheim van Goeree’. Ook toen gingen werkgroepen aan de slag om het probleem op ‘Het Witte Eiland’ aan te pakken. Toch zijn de Moedige Moeder minder bang dat het nu opnieuw voor weinig tot geen verbetering zal zorgen. “Zeker doordat we aan de slag gaan met de kennis vanuit IJsland. Ik ben echt hoopvol.”

Wat is er dan geleerd van de fouten uit het verleden? “Ik vergelijk de aanpak ook wel met verslaving zelf”, legt Broeders uit. “Een verslaafde moet iedere dag in de spiegel kijken en zeggen: vandaag gebruik ik niet. Vijftien jaar geleden hebben we wel gezegd: dit willen we niet meer. Maar we zijn gestopt met dagelijks in de spiegel kijken.”

De uitvoering van de IJslandse aanpak, in Nederland ‘Opgroeien in een Kansrijke Omgeving' genoemd, moet in 2023 starten. Iedere twee jaar gaat de GGD dan met vragenlijsten meten hoe effectief te aanpak is. In 2024 zal er opnieuw rioolwateronderzoek plaatsvinden.