'Fortuyn, Opstand aan de Maas', een toneelstuk over de invloed van Pim Fortuyn op het politieke speelveld in Rotterdam

"We wilden een voorstelling maken over polarisatie en over de nieuwe, rechtse partijen die zijn ontstaan zijn de afgelopen jaren", vertelt Tjeerd Bischoff, één van de makers van het toneelstuk. "Maar toen dachten we: 'nee, we moeten terug naar het begin'." Dus ging hij terug naar Rotterdam in 2001, de tijd dat Pim Fortuyn lijsttrekker werd van Leefbaar Rotterdam.

In maart 2002 behaalde Pim Fortuyn grote winst met de partij tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. Hij was ook in de landelijke politiek actief. Nadat hij was afgezet als lijsttrekker van de partij Leefbaar Nederland, startte hij in 2002 een nieuwe partij: Lijst Pim Fortuyn. In datzelfde jaar, op 6 mei, werd Pim Fortuyn doodgeschoten door Volkert van der Graaf. Dit zorgde voor veel ophef en wakkerde ook discussie over de vrijheid van meningsuiting aan.

"Bij Fortuyn denken we vooral aan de landelijke politiek, maar het begon in Rotterdam", zegt Bischoff. "We hebben ons dus ook gericht op Rotterdam. Het bleek dat daar in die tijd al langer klachten waren over veiligheid. Het is een stad met veel nationaliteiten en in Rotterdam werd voor het eerst duidelijk dat dat lang niet altijd makkelijk samengaat. Als Pim Fortuyn zich vervolgens aanbiedt als lijsttrekker van het gloednieuwe Leefbaar Rotterdam nemen de gebeurtenissen een ongekende vlucht."

De makers hebben ervoor gekozen om de rol van Pim Fortuyn niet te laten spelen. "Het is een markante, theatrale persoonlijkheid. Maar we willen het niet over de man hebben, we willen het over de stad hebben, het is een portret van de stad", zo legt Bischoff de keuze uit. "Het idee was om een soort panorama te maken van verschillende figuren die je volgt. Je ziet hoe langzaam maar zeker de sfeer in de stad steeds hectischer wordt."

Het toneelstuk is fictie, maar wel gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Zo kun je volgens Bischoff een aantal prominente figuren van Leefbaar Rotterdam herkennen. Het karakter Cor Troost, gespeeld door John Buijsman, is bijvoorbeeld gebaseerd op Dries Mosch. "Sommige mensen zullen ook wel Ronald Sørensen herkennen."

Bischoff is door het maken van de voorstelling anders naar Pim Fortuyn gaan kijken. "Ik vond hem destijds verfrissend en hij had humor, maar ik schrok ook van hem. In die tijd ging het mij ook echt te ver." Nu is zijn beeld veranderd. "Dat komt ook door dit project. Het valt me op dat hij over veel dingen veel redelijker sprak dan dat ik mij herinner."