Overvolle Rotterdamse haven zit in zijn maag met duizenden containers bestemd voor Rusland

Alleen al bij ECT Delta Terminal staan enkele duizenden containers opgeslagen die eigenlijk voor Rusland bestemd zijn. "We zijn nu met alle partijen in overleg wat we met de gestrande exemplaren aan moeten. Afvoeren en opslaan bij andere partijen? Terugsturen naar de afzender of naar andere landen doorsturen? Het liefst voeren we ze zo snel mogelijk af. Want hoe langer ze hier staan, hoe lastiger het voor ons wordt om nieuwe scheepsladingen te verwerken. De boel moet hier in beweging blijven," stelt de woordvoerder.

ECT heeft een deel van Russische containers tijdelijk kunnen onderbrengen bij de buren: overslagbedrijf de Kramer Group. Ook andere rederijen maken gebruik van de nog vrije ruimte op deze kleinere terminal op de Maasvlakte. "In totaal staan hier nu zo'n 12 duizend standaard containers," aldus directeur Andre Kramer. "Dat zijn niet alleen door de douane geblokkeerde containers. Ook goedgekeurde exemplaren staan er tussen. Ze kunnen niet weg omdat er nog maar sporadisch op Rusland wordt gevaren."

De problemen met de Russische containers zijn drie weken geleden ontstaan toen de Europese Unie diverse handelsbeperkingen aan Rusland oplegde, als straf voor de invasie in Oekraïne. Alle containers die gelinkt zijn aan dat land worden sindsdien door de douane gecontroleerd op verboden goederen. Volgens een woordvoerder gaat het om zo'n 1000 tot 1500 containers per dag.

Bloemen, etenswaren en medicijnen mogen nog wel worden doorgestuurd. Voor ijzer, staal en luxegoederen geldt een exportverbod. Ook de zogeheten ‘dual-use-goederen’ krijgen een nadere inspectie. Deze goederen kunnen zowel voor burger als militaire doelen worden gebruikt en in dat laatste geval mogen ze niet worden vrijgegeven.

Voor de eerste maatregelen was er nog begrip in de Rotterdamse haven, ook al zorgde het voor problemen bij de terminals en handelaren. De meest recente sanctie -het uitvoerverbod op luxegoederen zoals auto's, juwelen en merkkleding boven 300 euro- valt minder in goede aarde. "Dat zorgde wel voor emotie bij de partijen in de haven," zegt de woordvoerder van de douane diplomatiek.

Door deze restrictie moeten namelijk zo'n zes tot zevenduizend reeds vrijgegeven containers opnieuw worden gecontroleerd. Dat zorgt voor nieuwe hoofdbrekens bij alle betrokkenen, weet Marco Tak van de Vereniging van Rotterdamse Cargadoors (VRC).

Tak: "We merken dat landen de EU-tekst op verschillende wijze interpreteren. Wij willen duidelijkheid over het beleid en zeker met België op één lijn zitten bij de uitvoering. Wat kan nu wel of niet binnen de wettelijke kaders? Daarover vindt elke dag overleg plaats tussen de terminals, de douane en de VRC."

De Rotterdamse haven hoopt ook de gestrande containers te kunnen terugsturen naar de laadhavens (vooral Azië), waar ze oorspronkelijk vandaan komen. Rotterdam als eindbestemming aanhouden. Verschepen naar andere (EU) havens is eveneens een optie, stelt Marco Tak. "De meeste lading was op weg naar Rusland. Als we Rotterdam als nieuwe eindbestemming aanhouden, kunnen we ze hier lossen en kunnen de ladingeigenaren de inhoud van de containers doorverkopen. Dat scheelt een hoop ellende."

Alle betrokkenen benadrukken dat ze de dagelijkse containerstroom nog aankunnen, maar dat de situatie rond de extra controles niet veel langer veel langer moet aanhouden. De problematiek zorgt immers voor flinke vertragingen en opstoppingen bij de terminalingang van Kramer, die niet op de extra toevloed is berekend. Ook de opslag van containers met gevaarlijke stoffen levert problemen op. Kramer is met de Milieudienst Rijnmond in gesprek voor een tijdelijke ontheffing.

De douane zegt inmiddels bijna weer op schema te lopen bij de controles, "maar als dit langer duurt moeten we een duurzamere oplossing bedenken," aldus de woordvoerder. Marco Tak (VRC) wil positief eindigen: "Deze weken komen de laatste schepen uit Azië aan, die nog voor het exportverbod zijn vertrokken. De nieuwe aanvoer van de door de douane geblokkeerde containers droogt daarna vanzelf op. Dat zorgt niet voor minder problemen, maar het maakt ze gelukkig ook niet groter."