Advies van vertrekkende Rotterdamse raadsleden: 'Minder vergaderen en meer de wijk in'

Naam: Jan-Willem Verheij
Partij: VVD

VVD'er Jan-Willem Verheij is één van de langstzittende raadsleden die afscheid neemt. “Twaalf jaar gemeenteraadslid zijn is echt wel genoeg. Je moet ook anderen de ruimte geven. Vers bloed in de partij en de gemeenteraad is goed."

Een paar uur voordat het afscheid van de raad plaatsvindt, lopen we samen nog door het stadhuis en kijken terug op die vele jaren. De politiek boeit Verheij al vanaf zijn tiende jaar. Op de basisschool zit hij - in tegenstelling tot zijn klasgenoten - thuis al de krant door te spitten op politiek nieuws. “Wat waren Reagan, Gorbatsjov, Mitterrand en Thatcher met elkaar aan het bekokstoven? Ik vond dat razend boeiend.”

In 1997 zet Verheij zelf zijn eerste stappen op het politieke toneel. Hij begint als burgerlid in de deelgemeente Delfshaven. In 2002 is hij gekozen en de deelgemeenteraad in gegaan. Vanaf daarna is hij altijd in de politiek actief geweest, waarvan de laatste 12 jaar als lid van de gemeenteraad. “Als ik nu terugkijk, is dat best lang, maar het is voorbij voordat je er erg in hebt.”

De reden waarom hij de gemeentepolitiek is ingegaan herinnert hij zich nog heel goed. Vlakbij zijn huis op de Nieuwe Binnenweg zag Verheij een rood-wit lint hangen en op de weg een getekend silhouet, waar een lijk was gevonden op de tramrails. "De veiligheidssituatie was vreselijk. De tippelzone op de G.J. de Jonghweg was er nog en Perron Nul was net gesloten. Al die ellende kwam deze kant op. Toen dacht ik: ik kan weggaan of ik kan er wat aan gaan doen."

In die 25 jaar heeft Jan-Willem Verheij vele onderwerpen voorbij zien komen. Wat vindt hij leuk om te hebben gedaan? Dat zijn toch wel de twee enquêtecommissies die hij heeft geleid: over de Hoekse lijn en het Warmtebedrijf. Verheij kijkt ook heel tevreden terug op zijn aangenomen voorstel uit 2011 om plasticafval in te zamelen in de stad. Rotterdam was met Purmerend de enige gemeente die dat in Nederland nog niet deed. “Dat is toen gelukt. Net als het zelfbouwprogramma in de stad. Door een voorstel van D66 en mij kunnen mensen nu zelf huizen bouwen. Recent heb ik nog een voorstel gedaan om meer dubbelgrondgebruik mogelijk te maken. We hebben drukke verkeerswegen. Als je daar overheen bouwt -parken en/of huizen- is de stad mooier."

Terwijl de overkapping van wegen nog niet is begonnen, komt er al wel het politieke afscheid van Verheij. Permanent afscheid van de raad? “Zeg nooit nooit”. Of het een lang afscheid zal worden, is afwachten. Komt de VVD in het nieuwe college en wie worden dan de wethouders? Misschien komt Verheij wel terug.

Zijn tip voor de opvolgers? Beloof geen zaken die je niet kan waarmaken. Als voorbeeld noemt hij het jaren geleden voorgestelde plan om de 's-Gravendijkwal te overkappen. Dat ging uiteindelijk niet door, omdat het veel te duur was. Gevolg is dan dat de kiezers afknappen op de politiek.

Om de kloof met de burgers te dichten zouden ook alle partijen iets minder partijpolitiek moeten bedrijven en juist meer moeten samenwerken aan het oplossen van problemen. "Ik denk dat we allemaal teveel bezig zijn met elkaar vliegen afvangen en proberen te pakken op details in plaats van met elkaar zoeken naar wat we willen en hoe dat te bereiken. Het partijbelang moet meer losgelaten worden."

Tijdens de afscheidsvergadering is Verheij benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau en heeft hij de gemeentelijke onderscheiding De Rotterdammert gekregen. Met de stadspenning eert de stad mensen die zich intensief hebben ingezet voor de stad.

Naam: Elene Walgenbach
Partij: D66

Een raadslid dat ook afscheid neemt, maar een minder lange carrière achter de rug heeft, is Elene Walgenbach. “Ik ben nu al een beetje weemoedig. Het is een mooie periode van vier jaar geweest en het is erg eervol om gemeenteraadslid te zijn. Maar ik heb zelf gekozen om er mee te stoppen. Ik doe het wel met pijn in mijn hart."

Een van de belangrijkste redenen om te stoppen is tijdgebrek. “Ik heb er een 32-urige baan naast. Ik vind dat ik niet voor de volle 100 procent mijn tijd en energie in het raadswerk kan stoppen. Met al die lange vergaderingen zit je agenda al snel vol. Ik wil eigenlijk de stad in om met mensen en ondernemers praten, maar daar houd je weinig tijd voor over. Dat deed ik vaak in de weekenden en een beetje tussendoor.” Als Walgenbach meer tijd had gehad voor die wijkbezoeken, dan was ze zeker niet weggegaan.

Het is ook de kritiek die je vaak in de wijken hoort. De politici komen te weinig langs. “Het is een bewuste keuze die we hier op het stadhuis maken om lang en vaak te vergaderen. Wat mij betreft zou je daar drastisch in moeten snijden. Ik zal de nieuwe raadsleden adviseren minder tijd op het stadhuis door te brengen en de stad in te gaan. Daar zie je wat echt speelt, welke issues er zijn.

Ook Elene Walgenbach is al van jongs af aan politiek actief. Ze begint bij de Jonge Democraten, de jongerenafdeling van D66. en gaat na een tijdje aan de slag als afdelingsvoorzitter. Daarna is ze landelijk voorzitter bij de JD. Maar dan ontstaat toch het idee om de gemeenteraad van Rotterdam in te gaan. De jongeren moeten een stem krijgen.

"Er waren er in 2018 te weinig in de gemeenteraad. Ik was toen 25 en wilde dat de thema’s die bij jongeren leefden laten horen. Bijvoorbeeld het tekort aan uitgaansmogelijkheden in de nacht. Daar heb ik me voor ingezet. Tegen de vertrutting van de stad.”

De wensen zijn er, maar na twee jaar in de raad breekt de coronacrisis aan en gaat alles op slot. Walgenbach kijkt terug en zegt minder bereikt te hebben dan ze van plan was. Veel plannen liggen nu stil. Ook haar voorstel voor tien nieuwe nachtvergunningen. “Daar is een groot draagvlak voor, maar het is nog niet ingevoerd. De visie over het nachtleven is er ook nog niet gekomen. Ik had vier jaar geleden gehoopt dat we nu iets verder zouden zijn, maar ik denk dat we wel stappen hebben gezet."

Misschien komt ze over een paar jaar terug, zegt ze. Maar hoe zit het nu met de hoeveelheid jongeren in de raad? “De gemeenteraad waar ik in kwam had al meer jongeren, zo kwamen er meer dertigers bij. In de nieuwe gemeenteraad die er nu is, zie je echt een verjongingsslag. Dat is heel fijn".

Naam: Michel van Elck
Partij: Leefbaar Rotterdam

Een raadslid dat zeker door veel ouderen zal worden gemist is Michel van Elck van Leefbaar Rotterdam. Hij stopt na twaalf jaar. Ook hij vindt dat nieuwe raadsleden een kans moeten krijgen. Hoe ziet de toekomst van Van Elck eruit? “Het wordt echt afkicken. Voorlopig ga ik andere dingen doen, bijvoorbeeld mijn huis weer eens schilderen”.

Van Elck zegt dat hij niet tegen onrecht kan. Daarom heeft hij het vaak opgenomen voor ouderen. “Van een biljartvereniging in Rozenbrug die eindelijk weer een nieuw onderkomen heeft, het verbeteren van zorg voor ouderen, dementievriendelijke boodschappenroutes, het tegengaan van ouderenmishandeling tot aan het proberen terug te krijgen van huismeesters in de ouderenflats. Helaas zijn die door dit college weer wegbezuinigd”, zegt het Leefbaar-raadslid. Natuurlijk zijn er ook zaken die nog steeds niet helemaal opgelost zijn, bijvoorbeeld de klachten over Trevvel.

Van Elck is altijd al geïnteresseerd geweest in de politiek. Maar de opkomst van Pim Fortuyn heeft dat extra aangewakkerd. ”Hij benoemde zaken zoals het is. De heilige huisjes omver schoppen, zaken naar voren brengen die een taboe waren en onder het tapijt verdwenen. Dat sprak mij aan. De doodsnormale zaken die iedereen zag, maar die niemand durfde te benoemen. Zoals de problemen met de multiculturele samenleving of op het gebied van veiligheid.”

Het Leefbaar-raadslid heeft geregeld verhitte debatten gevoerd. Bijvoorbeeld over Trevvel of de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers, die wat Leefbaar betreft weg moeten. “Dat zeg ik misschien wel eens op een robuuste toon om de boel ook een beetje wakker te schudden. Met het doel om resultaat te behalen. Soms lukte het, soms niet."

Voor zijn opvolgers heeft ook Van Elck de tip om minder op het stadhuis rond te lopen en meer het gesprek met de Rotterdammers in de wijk aan te gaan. De lage opkomst maakt wel duidelijk dat er vertrouwen teruggewonnen moet worden. “Als raadslid moet je niet alleen maar achter de papieren werkelijkheid van het stadhuis aan lopen. Ga de wijk in en luister naar mensen. Daar moet je iets mee doen. Dat is het allerbelangrijkste.”

Van Elck is ook benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau en kreeg van de stad de Wolfert van Borselenpenning voor zijn aandacht voor de zorg.