JOEP VAN LIESHOUT
Kunstenaar Joep van Lieshout: 'Als Rotterdam Brutus-woonplan niet wil, ga ik naar Amsterdam'
De gevierde, in Rotterdam gevestigde kunstenaar Joep van Lieshout wil dat de gemeente vaart maakt met toestemming voor zijn plan om in het havengebied achter Marconiplein een cultureel wooncomplex te bouwen. Het bestemmingsplan moet daar voor worden gewijzigd. "Sommige mensen bij de gemeente begrijpen niet hoe uniek dit plan is. Als ze het niet willen, ga ik naar Amsterdam, Antwerpen of desnoods Vlaardingen."
Het nieuwe culturele centrum Brutus van Joep van Lieshout in het MerweVierhavensgebied, afgekort M4H, is nu een maand open. Rijnmond-verslaggever Jacco van Giessen loopt er met de in Brabant geboren kunstenaar door heen. Ze dalen af naar een uitgestrekte kelder onder het pand aan de Keileweg dat eigendom is van Van Lieshout en die vroeger dienst deed als koeling voor de brouwerij van Amstel-bier. De temperatuur is er volgens Van Lieshout altijd gelijk: "Zomer en winter."
Nu staan er geen vaten vol gouden vocht meer. De industriële hal onder de grond is gevuld met kunst zoals een met glazen yoghurtflessen nagebouwde anesthesiemachine die eruit moet zien als een narcoseapparaat dat gebruikt werd voor de Tweede Wereldoorlog. Verder heeft hij een worstenmakerij nagebouwd. Daar hangen worsten te drogen, zo lijkt het. In werkelijkheid zijn het vellen met daarin kunststof.
De kelder is wat Van Lieshout betreft een metafoor voor allerlei aspecten van het wereldse leven. "In een kelder vinden duistere zaken plaats, maar je kunt er ook schuilen. Of een kaas laten rijpen en er wijn in opslaan." En nu staat er dus kunst, waarvan hij de betekenis naar eigen zeggen zelf overigens vaak niet begrijpt. Maar daar gaat het hem ook niet om.
'Musea zijn Disneyland geworden'
Van Lieshout is de tentoonstellingsruimte daar begonnen omdat hij vindt dat jonge kunstenaars te weinig ruimte hebben om hun werk te exposeren. "Musea moeten bezoekerscijfers halen voor sponsoring. Ze zijn een soort Disneyland geworden", zegt Van Lieshout. Daarmee bedoelt hij dat kunst commercieel geworden is en dat er geen ruimte is voor starters die nog geen naam gemaakt hebben. Die trekken geen massa en leveren dus geen kaskrakers op. Voor die kunstenaars wil hij een plek maken in zijn panden in het M4H gebied.
Toegang kost 10 euro. Omdat het een particulier initiatief is, geldt de Museumkaart niet. Ook de Rotterdampas biedt geen toegang. Kinderen tot 12 jaar mogen er gratis in.
'Mentaliteit van lullen maar poetsen verdwijnt uit Rotterdam'
Rondom het culturele podium van Brutus moeten dus 751 woningen komen in alle prijssegmenten: sociaal, midden en duur. De opbrengst van de woningen moet het kapitaal vormen waarop het kunstenaarspodium en de daarbij behorende ateliers moeten gaan draaien. Wat Van Lieshout betreft, die in de loop der jaren verschillende loodsen en panden in het westelijk havengebied kocht, is de cirkel rond. Maar de gemeente Rotterdam loopt niet zo hard als Van Lieshout wil. "De mentaliteit die Rotterdam van oudsher gehad heeft, is aan het verdwijnen", kritiseert Van Lieshout het ambtenarenapparaat.
Als de bestemmingsplanwijziging in het M4H-gebied hem niet snel genoeg gaat of als de gemeente zijn plan afwijst, gaat Van Lieshout elders pionieren met zijn Brutus-plan. "Amsterdam, Antwerpen of Vlaardingen." Verliezen is geen optie voor de gedreven Brabander: "Want ik ga altijd door."
Kunstenaar Joep van Lieshout: 'Als Rotterdam Brutus-woonplan niet wil, ga ik naar Amsterdam
