Het succes van het 'Amsterdamse' Heineken kwam uit Crooswijk (en daar werd 's ochtends al lekker gedronken)

Het eerste biertje werd tijdens de eerste koffieronde al geserveerd. "Dat was heel gebruikelijk”, vertelt oud-medewerker Onno Donker. "Je kon kiezen uit koffie, thee of bier op het wagentje van de serveerster. Het merendeel van het personeel heeft daar dankbaar gebruik van gemaakt." Tijdens de lunch kon je opnieuw voor een biertje gaan. Drinken tijdens het werk hoort bij de Rotterdamse geschiedenis van Heineken.

Op zijn eerste werkdag was het gelijk raak. Toen Donker thuiskwam, vroeg zijn moeder of hij dronken was. De inmiddels 68-jarige oud-medewerker begon in de jaren zeventig bij de brouwer op het kantoor. Hij werd codeur van de financiële administratie. Opgegroeid in het Oude Noorden hoefde hij alleen de brug over.

Voor veel Rotterdammers was de Amsterdamse bierbrouwer een gewilde werkgever. Zeker vanwege de prijs van het bier. Bij Heineken betaalde je vijf cent voor een flesje terwijl tachtig cent het normale tarief was. Er was ook veel werk. Zei je Crooswijk, dan zei je Heineken. Bijna honderd jaar werden er miljoenen en miljoenen liters bier gebrouwen aan de Rottekade. Bestemming: het zuidelijk deel van Nederland en het buitenland.

Het begon in 1873 toen Gerard Heineken aan de Crooswijksesingel een Rotterdamse afdeling startte, die uitgroeide tot een immens complex. In Rotterdam zette hij een laboratorium op en daar werd het basisingrediënt uitgevonden dat nog altijd in het huidige biertje zit. "Op deze plek is het A-gist ontdekt, dat gebruikt Heineken nog steeds voor zijn bierproductie wereldwijd. Een Rotterdamse scheikundige heeft dat hier uitgevonden”, vertelt Niels van der Vlist trots. Hij is directeur van Stadsherstel Historisch Rotterdam en eigenaar van het voormalige Heineken-pand in Crooswijk.

De uitvinding van het A-gist is één van de vele opmerkelijke onderdelen van de geschiedenis van Heineken in Rotterdam. Tijdens de Duitse bezetting hielp Heineken het verzet en deelde warme maaltijden uit. In 1963 konden Rotterdammers schoon drinkwater halen bij de bierbrouwer nadat het leidingwater vervuild was met zout.

Van de ketelhuizen, de vatenkelders en de graansilo’s is niets meer over. Het is allemaal gesloopt voor woningbouw. Het terrein werd te klein en lag inmiddels midden in de stad. Logistiek was dat onhandig. Eind jaren zeventig verhuisde Heineken de bierproductie naar Zoeterwoude en Den Bosch.

Eind jaren negentig vertrok ook het kantoorpersoneel uit Crooswijk en verkocht Heineken het kantoorpand aan Stadsherstel Historisch Rotterdam. De organisatie ontfermt zich over monumentale gebouwen die commerciële partijen links laten liggen omdat ze ‘te slecht’ zijn of in een onaantrekkelijk gebied liggen. Na ruim twintig jaar is het gelukt om het rijksmonument te restaureren met speciale aandacht voor de oorspronkelijke details. Buiten en binnen zie je de vele ornamenten die architect Kromhout aan het gebouw heeft gegeven.

In het gebouw ontkom je ook niet aan de indruk dat het personeel graag bier dronk tijdens het werk. Zo staar je op het herentoilet naar een levensgrote foto van proostende brouwers. Het verhaal van Heineken komt tot leven met veel foto’s van vroeger en vitrines met attributen uit de Heineken-historie. Het voormalige laboratorium wordt omgedoopt tot klein museum.

De gepensioneerde Onno Donker zit boordevol met ‘beschonken’ bierverhalen. "Tot ver in de jaren negentig ging er bijna geen dag voorbij zonder een biertje." Hij geeft toe dat alcoholverslaving best hoog was onder het personeel. Donker heeft er ‘slechts’ een bierbuikje aan overgehouden. Tegenwoordig mag er tijdens het werk niet meer gedronken worden.

In het opgeknapte Heineken-pand is het weer als vanouds en kan er dus worden gedronken. Want de begane grond wordt horeca en vergaderruimte. Boven huren kleine bedrijven een kantoorruimte. Donker heeft veertig jaar met plezier voor Heineken gewerkt en is een paar jaar geleden met pensioen gegaan. Hij wil binnenkort met zijn oud-collega’s proosten op de goede oude tijd, natuurlijk tegenwoordig wel met mate. "Het is fantastisch om hier rond te lopen en natuurlijk hoort daar een biertje bij, tegenwoordig wel vaker alcoholvrij", benadrukt hij zijn huidige alcoholconsumptie.

Vrijdag heropent burgemeester Aboutaleb het voormalige Heineken-pand en vanaf volgende week is het open voor publiek.