nieuws
Rijnmond Staat Stil over Sam van den Bergh
Sam van den Bergh was één van de grondleggers van Unilever. Een verhaal dat begint met een boterfabriekje in het Brabantse Oss. De familie verhuisde naar Rotterdam en onder de bezielende leiding van Sam van den Bergh groeide het bedrijf uit tot een multinational.
Het vertrek uit Oss had te maken met de concurrentie met die andere boter-familie, Jurgens. Zij hadden invloed in de gemeenteraad van Oss en konden de familie Van den Bergh dwarszitten. Ook de joodse achtergrond van de Van den Berghs en dus het aanwezige anti-semitisme speelde een rol: in Rotterdam was men wat ruimdenkender.
Vrijzinnig
Sam van den Bergh schreef daarover: "Nu zagen wij wat wij te Osch, in het kleine dorp, in een uithoek van Brabant, van het leven hadden gemist; nu woonden wij te midden van vrijzinnigen in een der grootste handelssteden ter wereld, waar leven was en energie. (...) Hier konden wij deelnemen aan het publieke leven, waarvan wij in Brabant ten eenenmale uitgesloten waren."
Het citaat staat in de biografie die historicus Pim Reinders over Sam van den Bergh (1864-1941) heeft geschreven. "Het was een veelzijdig man. Een grootindustrieel, maar ook actief als politicus en organisator van liefdadigheidsacties. En hij was zeer begaan met de joodse zaak."
Vakbonden
Sam van den Bergh zag het bedrijf bijna als een familie.
"Steeds voor alle arbeiders aanspreekbaar"
, zoals als tekst op kantoor te lezen was. Reinders:"Maar hij moest niets hebben van vakbonden en het socialisme. Het leidde tot felle discussies met Hendrik Spiekman in Rotterdam en Pieter Jelles Troelstra in de Tweede Kamer."
Ondertussen groeide het bedrijf. Eerst door een fusie met de familie Jurgens, kort daarna met de Lever Brothers. Unilever was geboren. "Dit wordt een wereldzaak", zei Sam van den Bergh in 1929. Het bleken profetische woorden.
