Hilal was bankdirecteur en drugshandelaar maar helpt nu gevangenen aan een baan

CurrentWerkt heet zijn onderneming, gevestigd in een oude werkloods op Rotterdam-Zuid. Het is het voormalige magazijn en centraal verkooppunt van Harley Davidson. Makhoukhi verwijderde het traliewerk tegen diefstal voor de ramen. Op de muur liet hij met graffiti Labor Omnia Vincit (werk overwint alles) spuiten. Harde muziek klinkt uit de speakers en overal waar je kijkt staan werkbanken.

Aan deze tafels werken groepjes mannen. Ze demonteren oude computers en sorteren de onderdelen in aparte bakken. Anderen vullen plastic vaten met vermalen gruis die dienen als ballast voor luxe jachten. In de ‘lawaaihoek’ wordt in bamboestukken geboord om er plantenrekjes van te kunnen maken. Of ze halen batterijen en chips uit oude, plastic koeientags.

"We zijn hier dubbel circulair bezig. We geven de materialen een tweede kans, maar ook de mensen die ermee bezig zijn”, zegt de enthousiaste eigenaar, die vol beeldspraak zit. De werknemers noemt hij ‘ruwe diamanten die eerst nog geslepen moeten worden’. En de ruimte waar zijn cliënten werken heet de ‘wasstraat waar onze kandidaten eerst een bewerking krijgen’. Makhoukhi: “Ze hebben allemaal een vlekje. Daarom geven we ze eerst een wasbeurt om ze uiteindelijk te laten shinen.”

Zelf liep hij in het verleden ook zo’n ‘vlekje’ op. Hij weet uit ervaring hoe verleidelijk geld kan zijn en hoe makkelijk je een misstap kan begaan. Ooit was hij directeur van ene locatie van de SNS-bank. Na negen jaar besloot hij zijn jongensdroom na te jagen en nam hij een horecazaak over. Maar toen ging het mis.

De ondernemer ontdekte wiet als handelswaar en begon met grootschalige productie en handel in softdrugs. Het avontuur was van korte duur. Hij liep tegen de lamp en moest 2,5 jaar brommen. Lang genoeg om tot bezinning komen en nieuwe plannen te maken. Zo begon hij zijn uitzendbureau voor ex-gedetineerden. Geen softe toestand, maar een commerciële business met targets en persoonlijke doelen.

Vanzelfsprekend ging dat niet. Makhoukhi werd met argwaan bekeken en moest veel mensen overtuigen. Inmiddels werkt hij nauw samen met diverse partners, zoals brancheorganisaties, gemeenten, de gevangenis en Reclassering Nederland. Op de eerste etage van het gebouw vinden alle partners elkaar in kleine kantoren waar de intakegesprekken plaats vinden en de begeleiding wordt opgestart.

Het bedrijf richt zich in eerste instantie op criminelen in de laatste fase van hun detentie. Ze bellen zelf vanuit de gevangenis of worden doorverwezen via de reclassering. Die organisatie levert inmiddels ook mensen met een werkstraf aan. Onder de derde doelgroep vallen langdurig werklozen, statushouders en herintreders.

"We zaten eerst in een klein kantoortje recht tegenover de stadsgevangenis in Hoogvliet. Daar zagen we de uitgezwaaide criminelen letterlijk met hun blauwe vuilniszak de poort uitlopen. We vingen ze op en hielpen ze aan een baan. Maar we kwamen er al snel achter dat ze te snel na hun detentie aan het werk gingen. Toen hebben we deze loods bedacht. Hier kunnen ze landen en uitrazen.”

Makhoukhi vertelt dat de cliënten in de eerste maanden vaak eerst nog boos zijn op de wereld en privé nog zaken te regelen hebben. Ze krijgen een cursus of vaardigheidstraining, bouwen een werkritme op en worden zo klaargestoomd voor de arbeidsmarkt. “We laten onze cliënten eerst werkervaring opdoen in een broodbaan in de schoonmaak, de bouw, het transport of de logistiek. Als dat goed uitpakt, kunnen ze een opleiding volgen en verder bouwen aan hun droombaan. Dat maakt ons uniek.”

Vorige week won Makhoukhi de Nieuwe Helden-prijs, een initiatief van werkgeversorganisatie VNO-NCW. De prijs werd tijdens een feestelijke avond in de Citrusveiling in het M4H-gebied in Rotterdam-West uitgereikt door burgemeester Aboutaleb aan de ‘ambitieuze ondernemer die op een innovatieve manier positieve impact maakt op een maatschappelijk relevant thema’.

Relevant is zijn onderneming zeker. In een tijd dat werkgevers niet meer weten hoe ze hun vacatures moeten opvullen, boort Makhoukhi met zijn team een nieuw arbeidspotentieel aan. Alleen al in Rotterdam stromen jaarlijks 2400 mensen uit de gevangenis, landelijk gaat het om 35 duizend ex-gedetineerden. “De BV Nederland laat echt kansen liggen als ze niet met deze doelgroep in zee gaat.”

Onbekend maakt onbemind, dat snapt de ondernemer zelf ook. “Maar het gaat hier over verwachtingen en realisme. Waarom neemt een bouwbedrijf wel buitenlandse werknemers in dienst en geen mensen die hun straf hebben uitgezeten, de taal machtig zijn en een eigen woning hebben? Ik zie alleen maar voordelen.”

Door goede afspraken te maken en maatwerk te leveren, denkt hij veel watervrees bij werkgevers weg te nemen. “Fulltime boeven werken niet voor ons. We bemiddelen ook geen cliënten uit grote mediazaken en zedenzaken. Als werkgever zijn wij eindverantwoordelijk en aanspreekpunt voor organisaties en gemeenten. Wij dragen het risico bij eventuele terugval van een cliënt. Dat werkt: meer dan 70 procent vindt een baan voor een half jaar of langer.”

Voor de deur van de werkloods staan negen zwarte auto’s waarmee de mannen en vrouwen elke dag naar hun werk worden gebracht. “Zo weten we zeker dat ze op tijd zijn en kunnen we onderweg coachingsgesprekken voeren.” Overdag staan de auto’s stil. Dat verandert binnenkort als de nieuwe bedrijfskeuken klaar is. Hier wordt straks de koffie geschonken van een ander re-integratieproject, Heilige Boontjes. Maar er worden óók Brave Burgerzz gebakken: een nieuw concept van CurrentWerkt.

"We maken elke dag een gezonde maaltijd voor de kandidaten en buurtbewoners. Dat is ons antwoord op armoede en ongelijkheidsbestrijding. Straks gaan we ook tosti’s en broodjes bakken en bezorgen bij bedrijven. Zo leiden we onze cliënten op voor de horeca. De exploitatie van Brave Burgerzz gaat dit bekostigen.”

Aan ambitie geen gebrek bij Makhoukhi en collega’s. Er zijn ook plannen voor een dependance van het Albeda College in de werkloods, speciaal voor leerlingen die geen zin meer hebben in school en in de criminaliteit dreigen te belanden. De ondernemer droomt verder van nieuwe locaties elders in het land maar overweegt eerst een tweede vestiging in Rotterdam.

“We krijgen veel steun van de gemeenten en de reclassering. Ze zien dat we een doelgroep aanspreken waar anderen geen brood in zagen. Ik heb uitgerekend dat we vorig jaar alleen al voor 8 miljoen euro aan kosten voor de gemeente Rotterdam hebben bespaard. Dat geeft heel veel energie en voldoening.”

Jeroen Hooghart is accountmanager bij het Werkgevers Servicepunt Rijnmond. Hij levert bij CurrentWerkt mensen aan die in de bijstand zitten, statushouder zijn of werken met een loonkostensubsidie. “Hier in de loods kunnen we ze in een vertrouwde omgeving laten ontdooien, begeleiden en klaarstomen voor de arbeidsmarkt. Soms doen we een loonwaardemeting om te kijken hoe productief iemand is. De werkgever betaalt dan honderd procent loon uit. Maar op de achtergrond wordt de verminderde productiviteit verrekend met de gemeente. Dat is vrij uniek, dat die meting hier gedaan kan worden. Ook de begeleiding is bijzonder. Bedrijven hebben daar zelf steeds minder tijd voor. Hier kan dat gelukkig nog wel.”

Said (45) werkt al bijna 3,5 maand via CurrentWerkt. Hij zit in de laatste fase van zijn detentie en werkt overdag bij een afvalinzamelaar. “Ik ben eerst goed gescreend want je krijgt als gedetineerde geen VOG. Ik ben van onderaf begonnen en heb ondertussen mijn lascertificaten gehaald. Ik hoop dat ik snel een Bewijs van Goed Gedrag krijg en ergens word aangenomen. Ik zat onschuldig vast. Ben heel lang boos geweest maar dat heeft geen nut. Ik zet die boosheid nu om in positiviteit. Ik wil niet opgeven want ik heb ook kinderen voor wie ik moet zorgen.”