ARCHIEF RIJNMOND 18 dec 2016 - Landschap

Op een verhaal dat nieuw voor me was.

Ik ben geneigd om in bijna alles een verhaal te zien.
Een persoonlijk verhaal.
Als ik door Rotterdam loop of fiets bijvoorbeeld, waan ik me in een autobiografische landschap. Overal kan ik plekken aanwijzen waar iemand woont of heeft gewoond die ik ken, waar een of ander bijzonder voorval heeft plaatsgevonden dat me raakte of waar ik zelf eens iets heb meegemaakt.
Een autobiografisch landschap.

Het huis waarin ik woon, en zeker mijn werketage, is helemaal een tombola aan persoonlijke verhalen. Wijs iets in huis aan, en ik kan je er van alles over vertellen. Elk frutseltje, elk papiertje, elk stapeltje ongeregeld stáát ergens voor.
Ik zeg wel eens: als je wilt weten hoe de binnenkant van mijn hoofd eruitziet, kijk dan naar de teringzooi waarmee mijn werketage is volgestouwd.

Mijn huid zie ik ook als een soort biografisch omhulsel.
Ik kan van teen tot kruin allerlei sporen aanwijzen van mijn eigen kleine geschiedenis.
Onder mijn rechter grote teen zit nog een jaap van een litteken van die keer dat ik op een Duitse camping in glas trapte. Dwars onder mijn rechtervoet is het het litteken te zien van een bijna identieke gebeurtenis een jaar later.
Aan de zijkant van diezelfde voet de inslag van een bijl waarmee ik ooit houtjes hakte.
In mijn linker kuit zie je nog de grof gehechte herinnering aan een valse Spaanse herdershond. Niet ver daarvandaan zit de ingang die een schaar forceerde, een schaar die eens uit een dusterzak van mijn moeder omhoogstak aan de keukentafel.
Et cetera, et cetera.

De stad, het huis, mijn lijf, mijn huid: het is feitelijk één groot autobiografisch landschap, op wisselende schaal.
En daar kwam van de week een nieuwe dimensie bij.
In het ziekenhuis.

Een nichtje van mij, van in de twintig, heeft afgelopen jaren rare plekjes gekregen op haar huid.
Huidkanker.
Opmerkelijk voor zo’n jong meisje.
Het was aanleiding voor genetisch onderzoek.
En daaruit kwam dat zij draagster is van een vervelend gen dat een verhoogde kans geeft op huidkanker, en op alvleesklierkanker.

Nader onderzoek leerde dat ze dat gen heeft gekregen van haar moeder, mijn zus.
En die wetenschap was natuurlijk aanleiding om mijn andere zussen en mij ook aan een onderzoekje te onderwerpen.

Afgelopen week heb ik zo’n onderzoekje laten doen.
Er is mij wat bloed afgenomen.
De uitslag krijg ik in januari.

De arts die ik sprak toonde mij op haar beeldscherm een deel van de familiestamboom. Met - voor zover bekend, en voor zover voor mijn ogen bedoeld - wat gegevens.
Waar kwam dat gen vandaan?
En wie zouden het allemaal kunnen hebben?

En toen vertelde ze me dat die gen-mutatie die is aangetroffen bij een van mijn zussen en bij de dochter van die zus een typisch Nederlandse mutatie is, een mutatie uit de omgeving van Leiden.
Leiden, Katwijk, die contreien. Daar komt ie voor.

Bijzonder.

De familie van mijn vaders vader komt uit Zoeterwoude, tegen Leiden aan.
Maar mijn moeder, uit Den Haag, is jong gestorven aan kanker, en haar zus ook.
En die zus had zeker alvleesklierkanker.

Als twee detectives keken de arts en ik die stamboom zo eens aan, en bespraken we de mogelijke weg van dat vermaledijde gen.
De genetische ‘Leidens’-weg.

Angst voelde ik daarbij niet.
Daar heb ik weinig aanleg voor.
Ik zag – hoe vreemd het misschien ook mag klinken – vooral de schoonheid in van zo’n genen-spoor.

Steeds duidelijker zag ik zich ook in mijn genen een auto-biografisch landschap aftekenen.
Of nou, sterker nog: niet alleen maar een biografisch landschap van mijzelf, maar ook van allemaal familieleden.
Een landschap waarin je mogelijk zelfs steden en streken van je voorvaderen kunt aanwijzen.

Wonderlijk.

Als ik in het dagelijks leven om me heen kijk zie ik een stad.
En als ik maar ver genoeg op mezelf inzoom zie ik weer een stad, of dorp.
Alsof ik in een soort lus zit van tijd en ruimte.

SPEELLIJST

DE TUNE
1. Ik mis je – John Verkroost

DRS P
2. Winterdorp – Drs. P
3. De baardmijt – Fay Lovsky & Jan De Smet
4. De commensaal – Drs. P

5. Lied over muzikale hersens – Mike Boddé

BUITENBEENTJES
6. Nietmachina – Frans Vogel
7. Bananen – Kees Korbijn
8. Gerlinde – Kees Torn

9. Ballade van de beta-blokkers – Mike Boddé

AANKONDIGINGEN
10. Americanas – Metropole Orchestra Big Band