De oorlog verandert, dus brengt Johan Kruijthoff Oekraïeners naar huis

Eerst bracht landbouwmachinehandelaar Johan Kruijthoff voornamelijk hulpgoederen naar de Oekraïense grens. Denk aan groente, fruit en noodaggregaten. Vanuit het oorlogsgebied reden er ook wel eens vluchtelingen met hem mee naar Nederland, vluchtend voor het geweld. Maar het front is verplaatst. Bombardementen en vuurgevechten vinden voornamelijk plaats in het oosten van Oekraïne, in de Donbas. Het betekent dat een deel van het land inmiddels weer - relatief - veilig is.

Dat beseffen Oekraïners ook. Daarom vervoert Johan Kruijthoff momenteel geen wortels en aardappels oostwaarts, maar Oekraïners, die weer naar huis gaan. Het gaat om een moeder met twee kinderen en haar zus. "Het zijn bijzonder positief ingestelde mensen", vertelt Kruijthoff bij Radio Rijnmond. "Ze geloven dat het goedkomt en gaan gewoon terug." Bij het gezin bespeurt hij gelatenheid. Het Oekraïense volk heeft de afgelopen eeuw veel meegemaakt: van de verwoestende impact van de Tweede Wereldoorlog tot de onderdrukking van het Sovjetregime. Ze zijn daardoor gehard, denkt Kruijthoff.

De oorlog in Oekraïne heeft volgens de Verenigde Naties ongeveer 14 miljoen mensen ontheemd, van wie er 6,9 miljoen naar Europa zijn gevlucht. Hiervan kwamen er sinds februari 62.970 naar Nederland. Maar wat tevens opvalt: al ruim 2 miljoen mensen keerden terug naar Oekraïne. Of zij zich daar weer permanent gaan vestigen is onzeker, aangezien oorlogen onvoorspelbaar zijn.

Samen met het gezin rijdt Kruijthoff naar Polen, naar Wroclaw. Hij moest er toch heen, aangezien hij er een bedrijf in de buurt heeft. Vanaf de West-Poolse stad gaat het gezin vervolgens met een nachtbus de grens over naar Zjytomyr. Daar wonen ze. "Het is eigenlijk gezellig en leuk", vertelt Kruijthoff over zijn gezelschap gedurende de tien uur durende autorit. "Het is niet zwaarmoedig. We moeten af en toe stoppen om een luier te verschonen, máár het is gezellig", benadrukt hij nog eens lachend.

De hamvraag voor velen: waarom keren zij terug naar een conflictgebied? "Dat vroeg ik dus ook", zegt Kruijthoff. Volgens de moeder van het gezelschap is het veilig genoeg. "Het luchtalarm gaat drie keer per dag, maar er vliegen geen raketten meer over. Ze gaan terug voor de omgeving en de mensen." Ze mist haar man - 'haar geliefde' - en haar ouders en eigenlijk gewoon haar land.

Kruijthoff kent nog twee Oekraïners die vanaf Wroclaw met diezelfde nachtbus teruggaan. "Het is er, tussen haakjes, veilig. Dus mensen willen terug naar hun thuis en geliefden."