POLITIE

Ex-inspecteur uit De Blauwe Familie over verscherpt discriminatiebeleid: 'Geen woorden, maar daden'

Ex-inspecteur Péris Conrad in De Blauwe Familie
Ex-inspecteur Péris Conrad in De Blauwe Familie © 2Doc
In de tv-documentaire De Blauwe Familie deed de Rotterdamse oud-inspecteur Péris Conrad onlangs een boekje open over discriminatie bij de politie. Het programma was voor tachtig hooggeplaatste politiefunctionarissen aanleiding om het beleid aan te scherpen. Racistische agenten komen voortaan niet meer zo makkelijk weg. En krijgen mogelijk zelfs ontslag. Voor Conrad komt het allemaal te laat. "Mijn houdbaarheidsdatum is voorbij."
Aan het einde van de documentaire De Blauwe Familie krijgt Péris Conrad een prangende vraag voor de kiezen: of hij nog terug wil bij de politie? "Nee", zegt de man met gespierde armen in een bruin Boss-shirt met een cynisch lachje. Daarna kijkt hij weg van de camera en staart veelbetekenend uit het raam. Collega Yvel Blokland, die naast hem zit, pakt troostend zijn been vast.
De documentaire van Maria Mok en Meral Uslu - met naast Conrad nog vijf politiemedewerkers die het aandurfden om hun verhaal te vertellen - werd uitgezonden op 23 mei. Negen dagen later leverde de Rotterdamse inspecteur zijn spullen in. Op Twitter plaatste hij onder het motto 'einde van een tijdperk' een foto van zijn beëdiging als agent, meer recente kiekjes van zijn werk op straat en een klok op vijf voor twaalf.
Hoe het een aantal dagen na het formele afscheid met hem gaat? "Ach", antwoordt hij vanuit het Sport Performance Centre Rijnmond, "op een gegeven moment ontdekte ik hoe moeilijk het is om de politiecultuur van binnenuit te veranderen. En dat de druk van buiten zou moeten komen. Mede door De Blauwe Familie is dat gebeurd."
In het sportcentrum van steun en toeverlaat Errol Esajas wacht Conrad op een andere interviewafspraak. Want het onderwerp discriminatie is 'hot', nu leidinggevenden uit de politiewereld hebben verklaard dat ze voortaan korte metten zullen maken met medewerkers die over de schreef gaan.
"Wij willen 'de politie' voor iedereen zijn. En ja, dat gaan we beter doen", staat in de verklaring die naar buiten gebracht werd door NRC. "Wie over de grens gaat, zal dat altijd voelen. Daar hoort altijd een sanctie op te volgen. Altijd. En daar waar nodig volgt ontslag."

Racistische appgroep

De laatste jaren kwam het geregeld voor dat agenten die zich schuldig maakten aan racistische uitlatingen alleen werden berispt of overgeplaatst. Dat was bijvoorbeeld het geval bij de Rotterdamse dienders die discriminerende teksten uitwisselden in een appgroep. Ze werden niet vervolgd, omdat het een besloten clubje scribenten betrof.
Péris Conrad noemt de aankondiging van scherper beleid goed en vooral hoognodig. "Want", zo zegt hij, "wat je in De Blauwe Familie hebt gezien, zijn kruimels op de plaat. In werkelijkheid is de situatie veel erger en extremer. Het wordt tijd dat de grote brokken op de plaat komen. Mensen moeten praten en niet meer bang zijn."
En over de omstreden appgroep van de Rotterdamse politie zegt hij: "De agenten in kwestie zijn goed weggekomen. Maar ik weet ook hoe het gaat met de mensen die de kwestie hebben aangekaart, de zogeheten klokkenluiders. En ik kan je vertellen: daarmee gaat het niet goed."
'Met boeven vang je blijkbaar boeven'
Verwelkoming van allochtone agenten als nieuwe collega's, uit 'De Blauwe Familie'
Péris Conrad begon zijn carrière 27 jaar geleden. Hij noemt zijn baan bij de politie 'een jongensdroom', maar ook een droom die al snel minder rooskleurig werd. Want Conrad was van Surinaamse komaf. Op de opleiding maakten medestudenten een foto van hem, waarop tralies werden getekend. "Onze aap in een kooi", luidde de begeleidende tekst.
Eenmaal aan het werk maakte hij het ook allemaal mee: racistische grappen, pesterijen, uitsluiting, 'micro-agressie', twijfel aan zijn loyaliteit. Een aaneenschakeling van feiten en feitjes, die er uiteindelijk voor zorgden dat de rek uit het elastiek verdween.
Breekpunt waren de Keti Kotifeesten, die hij namens de politie organiseerde voor collega's en verschillende gemeenschappen van Rotterdam en daarbuiten. "Dat waren heel succesvolle evenementen, bedoeld om nader tot elkaar te komen. Maar ik kreeg toen het verwijt dat ik te dicht bij de Caribische gemeenschap stond. En dat er getwijfeld werd aan mijn loyaliteit. Nou, ik kan je verzekeren dat ik altijd loyaal ben geweest. Mijn eigen broertjes vroegen altijd wanneer ik aan het werk was, omdat ze wisten dat ik ze direct op de bon zou slingeren als ik ze zonder gordel in een auto tegenkwam."

Karaktermoord

Over de twijfel aan zijn integriteit zegt hij in de documentaire De Blauwe Familie: "Ik heb 50 minuten met mijn leidinggevende gesproken en daarvan 45 minuten gehuild. Omdat ik niet kon geloven dat mij dit aangedaan werd. Ik heb gesmeekt om geen karaktermoord te plegen. Maar men ging op volle kracht vooruit. Ongenadig hard."
Het wrange, vult Conrad in een gesprek met Rijnmond aan, is dat hij de laatste jaren werkte op het hoofdbureau in Rotterdam, als een van de leden van het team dat zich bezighield met diversiteit en inclusie. En met veiligheid op het werk. Van dichtbij maakte hij mee hoe klokkenluiders gepest of weggepromoveerd werden. En hoe eigenlijk alles bij het oude bleef. "Er zijn heel veel goede collega's omgevallen."
Zelf heeft hij de dubbele diagnose PTSS gekregen. "Een optelsom", zegt hij, "van het heftige politiewerk én de onveilige sfeer waarin ik me jarenlang staande heb moeten houden." Sinds hij thuiszit, is er vanuit het team 'Politie voor Iedereen' niet naar zijn welzijn geïnformeerd.
Een bittere constatering, vindt hij. "Want politieman? Ik was het 24/7. Mijn gezin - met een lieve vrouw en drie geweldige kinderen - heeft heel wat moeten inleveren, omdat ik altijd 'aan' stond voor het werk."
'Ik zie dat de polarisatie van buiten naar binnen aan het slaan is bij de politie. Dat is hartstikke slecht. Daar moet je mee kappen'
Vakbondsman Jan Struijs in de documentaire De Blauwe Familie
De documentaire De Blauwe Familie heeft veel losgemaakt, zegt hij. "Ik heb heel veel mails gekregen van mensen die hetzelfde is overkomen. Of die er nog steeds middenin zitten. En geen steun krijgen. Heel triest."
Collega Yvel Blokland, die nog steeds bij de politie werkt, heeft intern weinig mails gekregen, voegt hij toe. "Met hem, dat mag ik zeggen, gaat het ook niet zo goed. We waren altijd 'matties' en als Yvel werkte, dan werkte ik bij wijze van spreken ook. Hij staat er nu min of meer alleen voor."
Hij weet dat er in een besloten Facebookgroep van politiemensen ook wel negatieve reacties op De Blauwe Familie zijn gepost, bijvoorbeeld over het voorkeursbeleid bij sollicitaties van vrouwen en allochtonen. "Nee, die reacties ga ik verder niet citeren. Ik hoop alleen dat ik kan rekenen op het zelfreinigend vermogen van de groep."
"Of ik lef heb gehad om naar buiten te treden? Zo zie ik dat niet. Als politieman ben je waakzaam en dienstbaar. Ik zag het als mijn plicht om dit te doen. En ik hoop dat er nu eindelijk iets loskomt. Geen woorden, maar daden!, zeg ik dan op z'n Rotterdams. Veel zal afhangen van de leidinggevenden. Mijn advies is: stoom een nieuwe generatie klaar."

Uit eigen zak

Zijn afscheid van de politie ging na 27 jaar met stille trom. Hij had een etentje kunnen krijgen, maar dat wilde hij niet. Veel liever doneerde hij het geld aan twee goede doelen: de Stichting BforYou, een buddyproject voor jongeren die het thuis lastig hebben en aan Control Alt Delete, die ten strijde trekt tegen zaken als racisme bij en etnisch profileren door de politie.
Conrad kreeg een bureaucratisch nul op het rekest. Want nee, daar was dat 'potje' niet voor. "Maar die goede doelen krijgen echt hun centjes wel", lacht hij. "Ik ga ze gewoon steunen uit eigen zak."
Zijn zoon van 18 heeft hij intussen verboden om bij de politie te gaan. Uit bescherming. Een papa met PTSS 'die een aantal jasjes heeft uitgedaan' is meer dan voldoende voor het gezin, is de achterliggende boodschap.
Dat de politie intussen doorgaat met de werving van allerlei groepen om het korps meer kleur te geven, noemt hij een kwalijke zaak. "Die spotjes op FunX met de boodschap 'kom bij de politie'? Zolang de zaken intern niet structureel veranderen, zou ik ze on hold zetten."

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl