Dit is het geheim van de succesvolle gayclub Ferry: billenwedstrijden, burgers en dragqueens

Het verhaal van de Ferry begint elf jaar geleden. Toen was het nog een magazine, die Marc in 2011 oprichtte met twee vrienden. In de zaak hangen nog wat covers. Marc – die ook ooit de website pussy.nl oprichtte waar hij adverteerde voor feestjes in Rotterdam in ruil voor een plek op de gastenllijst – pakt wat voorbeelden erbij die nog in een stellingkast liggen in de club en bladert het door. Een koffieblad met vooral veel foto’s, dat draaide op advertentie-inkomsten.

“In de jaren daarna begon online langzaam te snoepen aan de advertentie-inkomsten. Maar we vonden het zo leuk te doen: iets van de gaycultuur in stand houden.” Ze kregen daarom het idee om ook een boekwinkel en café op te richten in het pand waar nu de Ferry zit. De rechterhelft was een boekenwinkel, de linkerhelft een café en de bovenverdieping een expositieruimte.

“We combineerden álles. Dat was toen wat volgens iedereen de gedroomde formule was.” Het klónk super mooi. Maar eindstand was: de feestjes waren heel leuk, maar aan het magazine hechtten mensen steeds minder waarde, en de boekenwinkel up to date houden kostte veel tijd en moeite, terwijl verkoop tegenviel.

“Na een poosje zei de boekhouder: waar zijn jullie mee bezig?”, vertelt Marc. Ze moesten het omgooien en zijn zich volledig gaan richten op de feestjes, het eten (ze serveren hamburgers) en het cafégedeelte. Dat bleek een groot succes. Zelfs op maandag staat de zaak vol. Aan het succes van de feestjes door de jaren heen dragen vier factoren bij.

Allereerst is een factor de nieuwe generatie LBHTI+-ers die niet meer via achterafsteegjes, achter gesloten deuren, langs piemelposters, hiv-informatie en kapotte condoomautomaten zich ergens naar binnen willen wurmen. “En dan staat er vervolgens zo’n oude vieze vent je op te wachten: 'oh, ben je nieuw?!' Wij zijn een open plek, met veel ramen. Iedereen kan vanaf de straat zien wat binnen gebeurt.”

De zaak is gedecoreerd met planten. Van grote cactussen tot kleine struikjes. Een grote betonnen gladiator bewaakt de boel. Middenin het pand staat een grote bar. Aan de linkerzijde een DJ-booth en een podium. Zijn team let in het bijzonder op types die ongewenst mensen lastig vallen. “Als we het zien, grijpen we in. En de mensen die dat veel doen, weten dat ook. Dus die komen hier niet zo graag.”

Ferry moet een plek zijn waar je ook je moeder mee naartoe kan nemen, zegt Kabbedijk. “Mijn eigen moeder werkt hier iedere vrijdagmiddag. Ik vind het heel fijn om verschillende mensen samen te brengen. Vroeger op verjaardagen vond ik het ook leuk als alles door elkaar liep. Veel mensen hielden vrienden en familie gescheiden. Ik wil juist de ooms en tantes leren kennen van mijn vrienden. Op mijn verjaardag zat mijn oma een keer naast een dragqueen, bijvoorbeeld. Ze vond het geweldig.”

Juist zo’n open plek voor een breed publiek doet het goed. “We hebben weleens geëxperimenteerd met feestjes voor alleen vrouwen, of voor mannen met een bepaalde interesse. Dan liepen er allemaal mannen rond in Adidasbroekjes. Maar dat vonden we zelf eigenlijk helemaal niet zo leuk. En het liep ook niet zo. Dus daar zijn we mee gestopt. Nu programmeren we zo breed mogelijk, voor iedereen.”

De planten gaan bij feesten altijd de garderobe in, vertelt Kabbedijk. Dat blijkt soms wel voor verwarring te zorgen. Zo ging een behoorlijk dronken vrouw door de deur naar de garderobe. Ze moest nodig naar het toilet en dacht dat ze buiten stond, toen ze tussen alle opgeslagen planten van de Ferry ging kakken. Dat mocht Marc toen opruimen.

Een omslagpunt in de gay uitgaansscene was de schietpartij op 12 juni 2016 in Orlando in een gayclub waarbij vijftig mensen om het leven kwamen, denkt Kabbedijk. In de jaren daarvoor wilde het niet zo vlotten met het gay uitgaan. “Je ontmoette elkaar toch al online. Dan kon je ook afspreken in Dudok of NRC, of de Skihut, naargelang je smaak.”

Na de schietpartij merkte Kabbedijk dat mensen behoefte hadden aan een plek. Waar ze zichzelf konden zijn, mensen ontmoeten. Hoe had Orlando invloed op Rotterdam? “We hebben in Rotterdam veel aandacht besteed aan de schietpartij. Ik zag mensen terugkomen die de gayscene verlaten hadden. Ik zag het gevoel om me heen leven: we kunnen worden aangevallen als groep, dus we moeten elkaar soms ook opzoeken. Ook al vinden we elkaar niet altijd even lief.”

Het gay uitgaan gaat altijd met golven, ziet Kabbedijk, die ook gewerkt heeft in GayPalace in Rotterdam, dat in 2013 ter ziele ging. Eerst was het één plek waar iedereen kwam en waar je één gemene deler had: je valt op hetzelfde geslacht. Later zag je differentiatie die je ook in de heteroscene zag ook in de gayscene. En toen kwam het internet en werd het meer individueel. En tegenwoordig zijn mensen weer heel trots op de gaycultuur, merkt Kabbedijk.

Het is aan zijn jonge medewerkers, zegt Marc. Zij komen ook met de ideeën voor de programmering van Ferry – die best gestructureerd is, zodat gasten weten waar ze aan toe zijn. Zo droegen ze bijvoorbeeld een jonge DJ aan, die nu succesvol draait.

Op maandagen staat een dragqueen-avond ingepland. Dan komen queens vanuit heel Nederland showtjes draaien. Lipsync [playbacken, een belangrijke vaardigheid voor dragqueens, red.], dans, goochelen, van alles. “DJ erbij, die afhankelijk van wat de queens doen de muziek erop aanpast.” De maandag was een idee van medewerker Jessy. “Dan is niemand open, zei Jessy. Laten wij het júíst dan doen. Het werkt heel goed.” Donderdag is standaard Queens & Karaoke-avond. “Dat is echt een studentenavond.” Vrijdagavond is altijd feest, en probeert hij ook altijd een act in te plannen. Denk aan een mannelijke paaldanser.

Zaterdag, zo heeft medewerker Daniel bedacht, organiseren ze standaard een ‘Bottle for a Bottom’ contest. Degene met de mooiste billen, krijgt een fles Moët én honderd euro. Het publiek bepaalt door te schreeuwen wie wint. Medewerkers meten met een decibel-meter. “Er zijn mensen die meerdere keren meededen. Sommigen trekken een jockstrapje aan, hebben thuis geschoren. Maar laatst deed iemand zijn broek open, kwam er een bóómstronk aan haar uit, ongeschoren. Maar mensen vonden het fantástisch. Hij had ook nog gewonnen. Wij achter de bar waren helemaal ontzet: nee!!! Maar het publiek bepaalt.”

Is dat niet te heftig, voor een breed publiek? “In Londen, waar we het op geïnspireerd hebben, was het een graadje heftiger. Daar heette het ‘Porn Idol’ en moesten deelnemers zich in een minuut helemaal uitkleden. Dragqueens becijferden het lichaam van die persoon daarna.”

De drank vloeit rijkelijk, bij Ferry. Op Koningsdag schonk het team bijvoorbeeld hele flessen oranjebitter leeg in de monden van het publiek (voor wie wilde). Als je geluk hebt, krijg je een ronde bier voor 69 cent van een leuke barman (echt gebeurd!). “Het is belangrijk dat wíj ook plezier hebben. We hebben een paar nummers, denk aan klassiekers als Born this Way van Lady Gaga, waar we het publiek altijd weten op te zwepen. En confetti en vuurwerk doen het ook altijd goed.”

Nieuwste idee is een omgekeerde summer tour, ook van een jonge medewerker. “Wij komen niet naar je toe met een feest, maar halen je met een partybus op. En dan gaan we juist naar de dorpen en kleine steden waar nog niet zo’n grote queercultuur is. Halen we ze lekker hier naartoe!”

Belangrijkste: go with the flow. Wat ook samenhangt met het vorige punt, trouwens. Wil je je bruiloft er houden? Prima. Hij heeft al verschillende gehost, waaronder eentje waar Anita Meyer optrad. “Dat was heel leuk om te doen.”

En in 2017, toen Feyenoord kampioen werd sprong Marc daar ook op in. “Alle heterokroegen waren dicht, op last van de politie. Toen stond het hier opeens vol. Wij dachten: pakken wat je pakken kan. Maar we hadden geen DJ, dus ik moest zelf via de iPad de muziek regelen. You Never Walk Alone draaiden we natuurlijk, van Lee Towers. En nog zo wat.” Maar hij was al snel door de Feyenoord-muziek heen. “Toen dacht ik: natuurlijk! We Are the Champions, van Queen. Het meisje achter de bar had al vrij snel door: dit gaat niet goed. Blijkt dat nummer het nummer te zijn waar Ajax altijd mee op komt. Wist ik veel!”

Ook op de avond van de finale van de Conference League was Feyenoord-AS Roma te zien. “Maar dat had ik nergens gezegd! Er was een groepje queer kids die het wilde zien. Dus toen zette ik de tv aan. Het geluid stond wel uit en onze muziek aan.” Kabbedijk vindt het leuk dat ook gasten als zijn neefje met een eigen boksschool en drie getatoeëerde vrienden langs kunnen komen. “Die zijn ook weleens op een afterparty beland met een groep homo’s. Dat is mooi, die groepen samenbrengen.”

Wordt hij niet té mainstream? “Onze focus is absoluut queer. Portiers leggen op zulke avonden aan de gasten bij de deur uit wat voor kroeg ze binnenlopen. Zo filter je. Dan zijn er ook genoeg die zeggen: oh, hier wil ik niet naar binnen! Met muziek kun je ook heel veel. En een jongen in een onderbroek op de bar of in een paal, dat vindt de gemiddelde Rotterdamse heteroman toch nog een beetje eng.”