CORONAVIRUS

Coronabesmettingen lopen weer op: kan de zorg een nieuwe golf aan?

Het aantal coronabesmettingen stijgt. En dat is een stuk eerder dan verwacht. Is de uitgeputte zorgsector wel voorbereid op een nieuwe golf?
Met veertig ziekenhuisopnames per dag, waarvan elf op de IC, is er nog geen sprake van een stortvloed aan nieuwe coronapatiënten. Waar het in februari 2022 nog ging om ruim 70 duizend positieve testen per dag, waren dat er afgelopen vrijdag 'slechts' 3900. Geen reden voor paniek zou je denken, maar in de zorg kijkt men met gefronste wenkbrauwen en een schuin oog naar de oplopende cijfers. De sector kampt nog altijd met grote personeelstekorten, en een nieuwe golf zou weinig goeds betekenen.
Sinds enkele weken nemen de besmettingen langzaam maar zeker weer toe. Volgens GGD-arts Ewout Fanoy gaat het momenteel nog voornamelijk om jongeren die besmet raken. Uit rioolwateronderzoek zou ook blijken dat het infectierisico weer oploopt. Van een nieuwe golf zoals we die de afgelopen jaren kenden is nog geen sprake. Maar volgens Fanoy loont het al wel om voorzichtig te zijn. Het zou gaan om twee nieuwe prominente 'sub-varianten' van de Omikron-variant, legt Fanoy uit.
"Het zijn er eigenlijk vier, maar de twee waar nu het meeste aandacht voor is zijn BA4 en BA5. Die zijn besmettelijker dan de oorspronkelijke Omikron-variant. De vraag is nu welke van die twee het meeste voordeel heeft ten opzichte van de oude variant. De bedoeling is dat daar eind deze maand een duidelijke winnaar uit naar voren komt."
Qua ziekteverloop lijken de nieuwe Omikron-varianten nog weinig te verschillen van het origineel. Het risico zit hem volgens Fanoy in grootschalige besmetting bij ouderen. "Het belangrijkste is om te zien wat deze variant met de vaccinatie bij ouderen doet, dat is de groep die het meeste risico loopt om in het ziekenhuis terecht te komen."
Volgens Fanoy is de kans groot dat besmette jongeren op termijn ook ouderen gaan aansteken. "Zij hebben meer onderlinge contacten en daar zie je corona dus ook veel sneller heen en weer gaan", legt de GGD-arts uit. "Daarom is het goed om mensen op het hart te drukken om zich bij klachten te testen en thuis te blijven."

Besmettingen lopen op, mondkapjes terug

Volgens het coronadashboard van de overheid liggen er op het moment 436 mensen met corona op de verpleegafdelingen. Op de intensive cares gaat het om 152 mensen. Voor de ziekenhuizen leveren die aantallen nu nog geen problemen op, maar kan dat in de toekomst wel anders zijn, waarschuwt Marjolein Tasche, bestuursvoorzitter van het Franciscus Gasthuis & Vlietland. Vanaf woensdag gaat het personeel daarom weer mondkapjes dragen als ze in de buurt zijn bij patiënten.
"We zien de oplopende opnames, maar de nood is nog niet heel hoog. We dachten misschien dat het in de herfst wel weer zou terugkomen, maar dat het nu in juni al gebeurt hadden we niet verwacht." Als de cijfers blijven oplopen, lopen de ziekenhuizen al snel tegen flinke personeelsproblemen aan: "Ook onder de collega's stijgt het ziekteverzuim. Dat ligt nu twee keer zo hoog als normaal. Dat zijn ook veel corona-gerelateerde klachten."

Personeelstekorten teisteren sector

Bestuursvoorzitter Marjolein Tasche van Franciscus Gasthuis & Vlietland.
Bestuursvoorzitter Marjolein Tasche van Franciscus Gasthuis & Vlietland. © Rijnmond
Volgens Tasche heeft de oplopende werkdruk binnen de zorgsector voor aan dramatische verschuiving van het werkklimaat gezorgd, met name doordat een groot deel van het personeel in het vervolg alleen nog als zzp'er aan de slag gaat. "Je krijgt dan freelance collega's die alleen op bepaalde tijden kunnen, en vaste collega's die de rest moeten oppikken. Dat is de wereld op z'n kop en dat willen wij niet."
Het oplossen van die werkdruk is niet zo simpel als het uitdelen van meer geld, stelt Tasche. "Enerzijds moet het zó leuk zijn om bij ons te werken dat je niet meer weg wilt, maar aan de andere kant is er goede regelgeving nodig: ben je terecht zzp'er of niet? Wij moeten als ziekenhuizen kunnen zeggen: tot hier en niet verder."
Dat wil niet zeggen dat een fatsoenlijke vergoeding geen rol speelt. In tegendeel: "De midden salarissen, waar de meeste tekorten nu zitten, hebben een deuk opgelopen in vergelijking met vergelijkbare vakken, zoals het onderwijs of de politie. Dat moet landelijk bijgesteld worden. Bedrijven kunnen nog zeggen dat ze meer gaan betalen, maar dat kunnen wij als zorg niet als er niet meer geld naartoe gaat."

Zorgvraag moet kleiner

Uiteindelijk komt het er volgens Tasche op neer dat de zorgvraag in Nederland simpelweg te groot is, en dat er nog té weinig aan preventie wordt gedaan. "Dat is niet alleen duur, maar we hebben er ook nog eens de handen niet voor. Als je de zorgvraag wilt vervullen zonder preventie, moet 1 op de 4 Nederlanders in de zorg werken. Nu is dat 1 op de 7."
Als er niet snel verandering komt, vreest Tasche een grimmig scenario waarbij de zorg niet langer aan de vraag kan voldoen. "Op termijn denk ik dat in Nederland niet meer alles kan dat mogelijk zou moeten zijn."
Mocht het zo zijn dat de coronacijfers toch weer flink oplopen, zijn we in ieder geval beter voorbereid dan voorheen, vertelt Fanoy. "We hebben alle plannen en draaiboeken klaarliggen. We weten wat we technisch moeten doen en we hebben priklocaties in beeld als het weer nodig is. Net als andere sectoren zitten wij ook met personeelsschaarste, maar wij hebben goede contacten met uitzendbureaus en we denken dat het wel moet lukken als dat nodig is."

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl