ENERGIETRANSITIE
In Rotterdam verdienen wijkbewoners geld met zonnepanelen op andermans dak, 'duizenden mensen kunnen meedoen'
Nu de energieprijzen hoog zijn, is het interessant om je eigen stroom op te wekken. Maar wat doe je als je geen eigen dak hebt of daar het geld niet voor hebt? In Rotterdam zijn er steeds meer lokale energiecoöperaties die stroom opwekken op andermans dak.
In Rotterdam-Noord bouwt Blijstroom een vijfde zonnedak. In Delfshaven komen er dit jaar drie, in Rotterdam-Alexander twee en op Zuid is afgelopen week Zon op Zuid opgericht. De teller springt dit jaar van vier naar tien coöperatieve zonnedaken in Rotterdam. De ontwikkeling komt daarmee in een stroomversnelling.
Voor 200 euro kunnen wijkbewoners een obligatie kopen. Zo worden ze mede-eigenaar van een zonnedak op twee sportzalen in Rotterdam-Alexander. Voor minima is er een instaptarief van 25 euro. Deze manier van investeren in groene energie in je eigen buurt loopt via de energiecoöperatie Alex Energie. Deze coöperatie mag van de gemeente Rotterdam daken gebruiken om die vol te leggen met zonnepanelen.
In het Rotterdams Klimaatakkoord is afgesproken dat er in vijf jaar tijd 90 coöperatieve zonnedaken worden aangelegd. Dat moeten er 30 zijn op gemeentelijk vastgoed en 60 op daken van scholen, bedrijven en instellingen. Daarnaast wordt onderzocht of er zonnedaken kunnen komen op appartementencomplexen van VVE’s.
Kleine beurs, groen hart
De kosten voor de twee zonnedaken op sportzalen in Rotterdam-Alexander zijn in totaal 120.000 euro. Hoe meer bewoners meedoen, hoe gunstiger dat is. "Dan hoeven we geen geld bij de bank te lenen en gaat alle winst naar de investeerders en de wijk", legt oprichter Donald van den Akker uit. De opgewekte stroom verkoopt Alex Energie aan een energiebedrijf. Na een periode van vijftien jaar krijgen de investeerders hun inleg terug met een rendement van ongeveer 2,5 procent. Er gaat ook geld naar het wijkfonds dat wordt ingezet voor nieuwe projecten in de wijk.
Blijstroom in Noord is in Rotterdam de pionier van zonnedaken op gebouwen in de buurt. Daar loopt het storm. Dat succes wordt in andere wijken voortgezet. Zoals nu ook in Rotterdam-Zuid. "Er kunnen duizenden mensen meedoen", vertelt Harm de Oude van Zon op Zuid. De energiecoöperaties werken allemaal met dezelfde formule en willen deelname voor iedereen mogelijk maken. "De inleg is 25 euro voor mensen met weinig geld en mensen die iets meer hebben, leggen 200 euro in." Hij benadrukt dat het niet om winst draait en dat al het geld terugvloeit naar bewoners en de wijk.
Om de bouw van coöperatieve zonnedaken in een stroomversnelling te brengen en de samenwerking tussen de verschillende energiecoöperaties te bevorderen, is de koepel Energie van Rotterdam opgericht. "Rotterdam is een stad vol platte daken, de opties zijn eindeloos", zegt directeur Jelte Boeijenga. Het grote doel is toegroeien naar een Rotterdams energiebedrijf waarbij de energievoorziening in handen is van Rotterdammers.
Reportage over het coöperatieve zonnedak in Rotterdam-Alexander
De teller springt dit jaar van vier naar tien zonnedaken. Blijstroom heeft er vier en bouwt een vijfde. Delfshaven Energie Coöperatie bouwt drie zonnedaken op drie scholen. Het eerste dak is al uitverkocht. Voor de andere twee is ook grote interesse. Alex Energie is de inschrijving voor deelname aan twee zonnedaken net gestart.
De huidige vier zonnedaken van Blijstroom leveren 200 megawattuur per jaar. Dat komt overeen met het elektriciteitsverbruik van ruim 90 Rotterdamse huishoudens. Met 10 zonnedaken stijgt de opbrengst naar ruim 750 megawattuur per jaar. Dat is genoeg voor het verbruik van bijna 350 Rotterdamse huishoudens.
Flat, flat, flat
In de stad hebben niet veel mensen een eigen dak. Dat geldt ook Nico de Lange uit Rotterdam-Alexander. "Ik woon in een appartementencomplex en deel mijn dak met 38 andere bewoners. Dus daar is niet zoveel ruimte." Hij vindt het een goed plan om het dak van zijn tafeltennisvereniging te gebruiken voor het opwekken van zonnestroom. "In de gymzaal verspillen wij onze energie. Op het dak wordt er weer energie gewonnen, een mooie combinatie", grapt hij.
De oprichter van Alex Energie hoopt dat veel wijkbewoners geïnteresseerd zijn en een 'zonne-alexander' gaan kopen. "Hoe meer bewoners meedoen is in het voordeel van de wijk." Flatbewoners aan de overkant van de gymzaal vinden het een sympathiek initiatief. Deelname hangt wel af van de vraag of de portemonnee het toelaat. "Een bedrag van 200 euro is een hoop geld, zeker in deze tijd. Als het me lukt, zou ik er wel aan mee willen werken", zegt bewoonster Marcia Sandvliet. Ook tafeltennisser Nico overweegt investeerder te worden. "De beginprijs is heel aantrekkelijk. Daarom zou het best eens goed kunnen gaan uitpakken", zegt hij. Als secretaris van de tafeltennisvereniging Alexandria '66 heeft hij alle leden laten weten dat ze aandeelhouder kunnen worden van het zonnedak.
In Rotterdam is er nog voldoende ruimte om zonnestroom op te wekken en zal het elektriciteitsnet niet zo gauw overbelast raken zoals in andere delen van het land. "In Rotterdam speelt dit probleem niet. Netbeheerder Stedin verwacht ook niet dat het een probleem gaat worden omdat er nog voldoende tijd is om op toename van zonnestroom te anticiperen", vertelt Van den Akker. Eind dit jaar worden de twee zonnedaken in Rotterdam-Alexander aangelegd.
