Uniek acht eeuwen oud document vertelt over het ontstaan van Rockanje: in tijd van nood leert men zijn vrienden kennen

De oorkonde die De Jong op dat moment voor het eerst ziet, kunnen we ook wel de geboorteakte van Rockanje noemen. Op het perkament dat in het jaar 1220 is beschreven, wordt Rockanje voor het eerst genoemd.

De burgemeester van Westvoorne, waar Rockanje onder valt, mag het unieke document niet alleen bekijken in het statige pand in het Belgische Brugge. Hij krijgt het zelfs mee naar Rockanje! Daar is de oorkonde vanaf woensdag voor iedereen te bekijken. In november gaat terug naar het bisdom in Brugge.

Peter de Jong is met een delegatie uit Rockanje naar Brugge gegaan om deze waardevolle oorkonde op te halen. Bob Benschop, adjunct-streekarchivaris, is erbij. Net als wethouder Wilbert Borgonjen en een afvaardiging van het Comité Rockanje 800 jaar.

De trip naar Brugge is twee jaar later dan gepland. De viering ‘800 jaar Rockanje’ wordt ‘802 jaar’. De reden daarvoor mag bekend zijn: in het jaar 2020, het jaar waarin Rockanje 800 jaar bestond, gooit de coronapandemie ook hier roet in het eten.

De delegatie is met alle egards ontvangen in de grootseminarie, dat gevestigd is aan de Potterierei in Brugge. Een straat aan de oever van de Langerei met eeuwenoude bakstenen huisjes. Terwijl De Jong en de delegatie worden rondgeleid, mag Bob Benschop mee naar de kluis waar de oorkonde wordt bewaard.

Stefaan Franco is verantwoordelijk voor het archief van het bisdom en grootseminarie Brugge. Hij gaat Benschop voor door het grote gebouw over statige trappen en lange gangen met hoge plafonds. Dan is er een deur. Het codeslot ratelt en met een dof geluid gaat de zware kluisdeur open. En daar ligt dan het geboortedocument van Rockanje in een speciale doos.

De doos gaat mee naar een grote zaal waar hij behoedzaam wordt opengemaakt door Franco. De spanning is op het gezicht van Benschop af te lezen. Langzaam ontvouwt zich de ruim 800 jaar oude oorkonde. Omdat de rest van het gezelschap nog met de rondleiding bezig is, heeft de streekarchivaris even zijn moment alleen met het historische document:

“Fantastisch moment. Ik kende oorkonde al wel van afbeeldingen, maar om dan zo’n document van 800 jaar oud uitgepakt te zien worden, dat is toch fantastisch. Je hebt van dit historische momenten en dit is er eentje van. Super om te zien.”

Dan komt de delegatie onder aanvoering van burgemeester De Jong de zaal in. De oh’s en ah’s zijn niet van de lucht als de Rockanjenaren de oorkonde onder ogen krijgen. De Jong krijgt een witte handschoen aangereikt en kan plaatsnemen aan de tafel waar het document ligt.

Hij benadrukt het belang van deze oorkonde voor Rockanje: “Zeker voor de identiteit van Rockanje. Dit is het ontstaan van de geschiedenis van Rockanje, in ieder geval van wat we weten. En ik denk dat dit voor het dorp heel erg belangrijk is om te weten en dit te zien.”

De oorkonde wordt zorgvuldig ingepakt om de reis naar Rockanje te maken. En dan is daar het officiële moment waarop burgemeester De Jong van Westvoorne het waardevolle document krijgt overhandigd.

Stefaan Franco heeft zich ervan verzekerd dat het document in goede handen is. Hij geeft het met plezier in bruikleen aan Rockanje: “Het toont wel aan dat heel oude archiefstukken echt wel actuele waarde kunnen hebben en voor heel wat mensen tentoongesteld worden. Een document van meer dan 800 jaar oud zorgt er zo voor dat vandaag nog altijd mensen komen kijken en het belang en ook de schoonheid ervan kunnen bewonderen, in al zijn eenvoud.”

Maar wat staat er nu eigenlijk beschreven op de oorkonde? Bob Benschop van het Streekarchief Voorne-Putten kent de tekst: “Het is de Heer van Voorne die aan de monniken van Ter Doest een stuk land geeft, als dank voor hun hulp bij het beschermen van zijn grondgebied dat bedreigd werd door water.”

Het archief van de monniken van Ter Doest is ondergebracht bij het bisdom Brugge, vandaar dat de oorkonde nu op die plek wordt bewaard. De hulp van de monniken aan de Heer van Voorne dateert uit het jaar 1214. Benschop legt uit: “In 1214 ontstond het Haringvliet doordat de dijken doorbraken en het land onder water liep, hele stukken werden verzwolgen. Met de hulp van de monniken is dat oude gevaar geweken."

“Dat is een spreekwoord dat we vandaag de dag nog kennen. Dat dat 800 jaar geleden ook al zo werd gebruikt, dat brengt het heel dichtbij”, vindt Benschop. “De monniken hebben geholpen dijken aan te leggen, dat is toch wel een specialiteit. Die Vlaamse monniken hadden de kennis om dat goed te doen. Vandaag de dag denken we dat het de Vleerdamsedijk is die ze hebben aangelegd.”

Als dank schenkt de Heer van Voorne in het jaar 1220 een stuk land aan de monniken, waarmee ze mogen doen wat ze willen. Dat staat beschreven in de oorkonde die nu dus voor korte tijd terug is in Rockanje. De monniken hebben het stuk land rond het jaar 1314 terug verkocht aan de Heer van Voorne. Inhoudelijk heeft de oorkonde dus geen enkele waarde meer, historisch gezien des te meer!

De oorkonde is tijdelijk in Rockanje. Misschien is dit het begin van hernieuwde banden tussen het bisdom Brugge en Rockanje? “Ik denk dat die met dit gebeuren volop gesmeed worden, maar het is natuurlijk anders dan indertijd. De overeenkomst gaat over bezittingen en nu gaat het meer over vriendschapsbanden”, aldus Stefaan Franco van het bisdom. Burgemeester Peter de Jong vult aan: “Ik denk dat het mooi is dat de oorkonde in Brugge wordt bewaard, want het zegt iets over de verbinding tussen de monniken en Rockanje. Maar dat we hem af en toe komen lenen, weet ik wel zeker.”