Het Leo Horn-pad in De Kuip

Het is een warme zondagmiddag in augustus. De Kuip is met ruim 63.000 toeschouwers stijf uitverkocht voor de topper Feyenoord-Sparta. Het is de grootste club van Rotterdam tegen de landskampioen uit Spangen. De titanenstrijd valt tegen. Alles wijst erop dat het 0-0 blijft. Maar dan vijf minuten voor tijd. Horn fluit uit het niets voor een penalty. De Kuip ontploft en na wat oponthoud schiet Tinus Bosselaar Sparta naar een overwinning.

'Ik ving de bal en Wim van der Gijp liep weer een beetje op mij door. Dat deed hij heel de wedstrijd al. Dus ik gaf hem een klein knietje dat hij uit de weg moest. En toen floot Leo Horn', weet Eddy Pieters-Graafland zich nog goed te herinneren. De legendarische keeper van Feyenoord is de aanstichter van het incident, maar zo voelt hij het niet. Eddy PG: 'Het was absoluut geen penalty en iedereen op het veld en op de tribunes was ook verbaasd.'

Ondanks dat het bijna zestig jaar geleden is, kan Cor van der Gijp de wedstrijd ook als de dag van gisteren voor de geest halen. Volgens de oud-spits van Feyenoord moet de verklaring voor de vreemde beslissing van Horn worden gezocht in het karakter van de inmiddels overleden leidsman. 'Horn was een arrogante en ijdele scheidsrechter die zich belangrijker voelde dan de spelers. Ik denk dat hij zich die middag bewust wilde profileren', aldus de Feyenoord-clubtopscorer aller tijden.

Als Eddy PG die avond thuiskomt na de wedstrijd en Studio Sport kijkt, valt hij bijna van verbazing van zijn stoel. Horn vertelt op de nationale televisie dat hij onmiskenbaar had gezien dat de keeper van Feyenoord over de schreef ging en hij dus wel een penalty moest geven. Pieters-Graafland besluit om de studio van het sportprogramma te bellen om verhaal te halen.

‘Meneer Horn, wat vertelt u nou? Zo is het helemaal niet gegaan’, zegt de keeper tegen de scheidsrechter. Het antwoord van Horn is veelzeggend: ‘Ach Eddy, maak je niet druk. Zo krijgt iedereen een beetje publiciteit.’ De volgende dag kan de sluitpost zijn ogen niet geloven als in De Telegraaf staat dat Eddy PG volgens Horn na afloop van Studio Sport telefonisch zijn excuses had aangeboden.

Dat Horn eigengereid is, blijkt ook uit andere voorbeelden. Zo vindt hij het nodig om zich per helikopter op de middenstip van Elinkwijk af te zetten, neemt hij zelf een corner tijdens PSV-Sittardia en doet hij de uitspraak dat hij de enige scheidsrechter is voor wie mensen voor naar het stadion komen. Hij komt er allemaal mee weg, behalve in 1959 op Zuid.

De gevolgen van Horns beslissing zijn enorm. De Kuip staat in vuur en vlam. De scheidsrechter krijgt allerlei kwalijke verwensingen naar zijn hoofd geslingerd en sommige vrouwelijke supporters roepen zelfs 'Sla hem dood!'. Daarnaast gooien fans massaal hun zitkussentjes naar hem en iemand weet hem zelfs een schop te verkopen. Horn moet onder politiebegeleiding het veld af. Er is dan nog geen afrastering of spelerstunnel die voor bescherming kan zorgen. Ook na de wedstrijd heeft de leidsman de hulp van de politie nodig om veilig De Kuip te verlaten.

De Rotterdamse stadshistoricus Cees Zevenbergen heeft nagezocht wat er precies gebeurt na het incident rond Horn. ‘De KNVB en de Rotterdamse hoofdcommissaris Staal pleiten na de wedstrijd voor meer bescherming van scheidsrechters in De Kuip’, vertelt Zevenbergen. Uiteindelijk komt dat er ook. Tijdens de volgende thuiswedstrijden van Feyenoord worden er dwanghekken geplaatst zodat spelers en scheidsrechter veilig het veld en de kleedkamer kunnen bereiken. Het Leo Horn-pad is daarmee geboren. Enkele maanden later komt de eerste spelerstunnel in De Kuip.

De vraag is achteraf hoe de volkswoede in De Kuip gericht tegen Horn verklaard kan worden. Van der Gijp licht dit haarfijn toe. ‘Je mocht vroeger nooit verliezen van Sparta. Nooit. Dat stond gelijk aan een misdaad.’ Ook Zevenbergen geeft verdere uitleg: ‘Feyenoord-Sparta was vroeger al weken van tevoren uitverkocht. Je moet ook niet vergeten dat het kwaliteitsverschil vroeger tussen beide ploegen niet zo groot was.’