Fotografe maakt foto-expositie ‘Spekkoekfamilies’ over het doorgeven van de Indische cultuur: 'Als meisje wilde ik blond haar en blauwe ogen'

Joyce - lange donkere haren, lichtbruine ogen en een getinte huidskleur - is niet altijd comfortabel geweest met haar verschijning. Het heeft jaren geduurd voordat ze accepteerde en begreep dat haar roots in Nederlands-Indië lagen. Nu is ze zelf moeder en voelt ze de verantwoordelijkheid om de Indische cultuur door te geven.

“Ik ben in een dorp in Friesland opgegroeid. In mijn jeugd wezen bewoners me erop dat ik er anders uitzag. Ik heb daarom altijd geprobeerd om zo Nederlands mogelijk te zijn en probeerde me af te zetten van de Indische cultuur. Het was voor mij ook heel confronterend als mensen vroegen waar ik vandaan kom. Ik zei dan altijd Indonesië, want ik begreep toen ook niet dat het eigenlijk voormalig Nederlands-Indië is waar mijn grootouders vandaan kwamen. Ik wilde nooit te bruin worden. Ik wilde zo graag blank zijn met blond haar en blauwe ogen. Dat was ook de standaard voor mooi-zijn."

“De omslag kwam toen ik in Rotterdam op de Willem de Kooning Academie ging studeren. Ik zag voor het eerst in mijn leven een smeltkroes van culturen. Ik zag dat ze hier hun cultuur claimen en trots waren op hun afkomst. Ik wilde afstuderen met een persoonlijk project over de Indische identiteit. Dat mocht niet van de docenten, omdat ze dachten dat daar geen doelgroep voor was.”

“Mijn zoon werd twee jaar geleden geboren. Toen kreeg ik de ingeving dat ik verantwoordelijk was voor het doorgeven van de Indische cultuur. Maar ik wist daar heel weinig van en kreeg weinig antwoorden op vragen die ik mijn moeder en oma stelde. Via internet ben ik generatiegenoten tegengekomen en heb een community opgebouwd waar thema’s als Indisch Zwijgen en intergenerationeel trauma worden besproken. Maar ook leuke dingen zoals hoe je gado gado maakt of hoe je een spekkoek eet.”

“Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in het doorgeven van de cultuur. Vooral hoe dat gaat als er twee culturen in een gezin zijn. We zijn op het idee gekomen om een foto-expositie te maken over gezinnen, waarin de kinderen opgroeien met twee culturen. Bijvoorbeeld de Indische met Kaapverdiaanse of Surinaamse cultuur. Het gaat om de gelaagdheid van de families. Daarom noemen we de expositie Spekkoekfamilies.”

“We hebben de families ook geïnterviewd. Het viel op dat de vader of moeder met Indische roots weinig wisten over hun familiegeschiedenis of de geschiedenis van Nederlands-Indië. Terwijl de geschiedenis van Suriname en Kaapverdië wel bekend is bij de andere ouder."

"De ouders die wel de zoektocht naar de Indische familiegeschiedenis hebben gedaan, deden dat om hun kinderen dat te besparen. Die zoektocht kan heel tijdrovend, kwetsbaar en confronterend zijn door familietrauma’s. Aan de  andere kant: het in leven houden van de geschiedenis en het doorgeven van verhalen is heel belangrijk voor de volgende generaties. Ik zie onze cultuur steeds veranderen en meer mixen met andere culturen zoals je ziet in mijn foto-expositie. Als ik terugkijk denk ik dat het kleine meisje uit Friesland uiteindelijk erkenning nodig had  Dat de Indische roots er mogen zijn en dat je er trots op mag zijn.”