nieuws

ARCHIEF RIJNMOND 2 april 2017 - Roze bril

914-Man_met_veronderstelde_roze_bril
914-Man_met_veronderstelde_roze_bril
Afgelopen week heb ik een mechanisme aan het werk gezien. Denk ik. Een psychologisch mechanisme. Ergens op Facebook, op internet, ging het over toekomstverwachtingen, over veranderingen in de Nederlandse samenleving en over muziek.Iemand die ik toch al kende als vrij negatief, gaf aan dat ie de toekomst voor Nederland duister inziet. Tussen de regels door las ik dat hij migranten beschouwt als een vrij grote bedreiging voor de Nederlandse cultuur. Ik probeerde dat te relativeren door te zeggen dat de cultuur van een land voortdurend verandert, en dat de veranderingen meestal zo langzaam gaan dat je ze nauwelijks opmerkt.Dat was tegen het zere been.Ik kreeg naar mijn hoofd geslingerd: ‘De wereld staat in brand, maar Roland Vonk blijft alles door zijn roze bril zien.’
Oké.
Niet echt een uitnodiging om verder te praten, maar wel iets om over na te denken.
Want hier meende ik geconfronteerd te worden met precies het mechanisme dat je ook ziet bij fervente Trump-aanhangers, in Amerika. Ze hebben op een man gestemd die – zou je zeggen – overduidelijk niet geschikt is voor het ambt. De bewijzen stapelen zich op dat Amerika en de rest van de wereld alleen maar slechter wordt van deze man als president. Maar, en nu komt het: al die ‘bewijzen’ ondermijnen allerminst het vertrouwen dat zijn aanhangers in hem hebben. Sterker nog: die aanhangers graven zich alleen maar dieper in, in hun eigen gelijk.
Vreemd, maar zo schijnt het te werken.
Van een eenmaal ingenomen standpunt ben je moeilijk meer af te brengen. Zeker als dat een extreem standpunt is.
‘Bewijs’ dat je het wel eens bij het verkeerde eind kon hebben, verwerp je met grote kracht.
En waar komt dat dan door? Wat is het mechanisme?
Nou, misschien is het zo dat wanneer je zo veel geestelijke energie hebt geïnvesteerd in een bepaald negatief beeld, in een denkbeeld gebaseerd op wantrouwen, dat je het – voor jezèlf - nauwelijks nog kunt veroorloven om van inzicht te veranderen. Zoals je ook niet weggaat voor een loket waar je al vrij lang voor hebt staan wachten. Want ja, weggaan betekent dat je al die tijd voor niks hebt staan wachten. Dan verloochen je jezelf toch een beetje. Dan brokkelt er iets af van je gevoel van eigenwaarde.
Tuurlijk, sommige mensen zijn sowieso geneigd om de dingen somber en negatief te zien. Sommige mensen zien overal brand. Maar bij het volharden in zo’n uitgesproken kijk op een specifieke situatie kon het geschetste mechanisme wel eens een rol spelen.
Zou dat ook voor mij gelden dan, dacht ik van de week, vanachter mijn vermeende ‘roze bril’.
Ja, waarom niet?
En toen moest ik denken aan de geluidsoverlast die ik jaren geleden had van een caféterras vlak bij ons huis. Tot een aardig end in de nacht zaten bij mooi weer mensen op dat terras te pimpelen en te tetteren. Mijn – inmiddels: ex – vrouw en ik konden de gesprekken op het terras vanuit ons bed bijna woordelijk volgen. En mijn vrouw wilde van één terrasbezoekster met een keiharde, schelle lach liever niet weten wie dat was, want ze stond niet voor zichzelf in.
Het was echt vervelend.
Ja, en als de hele meute dan ver na tweeën ’s nachts was afgetaaid werd met aardig wat kabaal ook nog eens het terras afgebroken.
Ik heb de eigenaresse van het café herhaaldelijk aangesproken op de overlast, ik heb ook heel wat keer de politie gebeld, en op een avond, toen wíj klaar waren om naar bed te gaan, maar het cafévolk nog lang nìet, heeft mijn zoveelste beklag bij haar geleid tot een confrontatie die mij de café-eigenaresse tot in mijn tenen deed haten.
Ik vroeg haar of het stiller kon zijn.
Waarop zij mijn gevoel van overlast begon te relativeren door te stellen dat het ook een psychologische kwestie was. Dat als je eenmaal begonnen bent je ergens aan te ergeren, de ergernis zichzelf versterkt. Dat je er dan steeds meer op gaat letten.
En hoewel daar op zich natuurlijk wel een kern van waarheid in zit, was dat op dàt moment wel het laatste wat ik wilde horen. Het was olie op het vuur. Iemand met een minder hoge gewelddrempel dan ik had haar tegen de grond gehoekt.
Ik had als het ware een eeuwigheid in de rij staan wachten, ik had mijn ergernis tot ontploffens toe lopen oppompen, en eenmaal vooraan beland, ging het loket dicht.
Mijn ‘investering’ in negativiteit werd voor mijn gevoel weggewuifd.
Door – althans zo ervoer ik het – een ongelofelijke taart.
Dus ja, het mechanisme van de investering in negativiteit die je niet zomaar weggooit, gaat ook niet aan mij voorbij.
Wat dat betreft ben ik net als iedereen.
Maar dat de wereld in brand staat?
Kom nou, jongens.
Laten we het wel een beetje in perspectief blijven zien.

SPEELLIJST
DE TUNE
1. Ik mis je – John Verkroost
2. De appels op de tafelsprei – Mike Boddé & Ruud Jacobs
VERGETEN BOMBARDEMENT
Montage rond het vergissingsbombardement op Rotterdam-West van 31 maart 1943.
Historische radio-fragmenten, optreden van het duo Woody & Cat, een gedicht van stadsdichter Derek Otte, en:
3. Vergeten Bombardement – The Amazing Stroopwafels
4. Café De Kapenees – Paul van Soest & Loes Schnepper
5. Hand in hand, kameraden – Rotterdams Philharmonisch Orkest