Vijf vragen over raadsenquête naar miljoenenfraude Waterfront

Een lijvig intern én extern onderzoek heeft onvoldoende opgehelderd hoe dit heeft kunnen gebeuren.

De miljoenenfraude is een pijnlijk en confronterend dossier voor de gemeente Rotterdam. De exploitanten van het gemeentelijke pand aan de Boompjeskade, zoon en vader Kan, betalen geen huur maar innen wel ruim 7,5 miljoen euro voor verbouwingen die grotendeels niet eens zijn uitgevoerd.

Uit vertrouwelijke stukken in handen van RTV Rijnmond blijkt hoe klakkeloos en zonder controle keer op keer de gemeente uitbetaalt en zich eigenlijk kinderlijk eenvoudig laat oplichten. Van begin af aan is het een hoofdpijndossier en tot op hoog niveau binnen de ambtelijke organisatie is zijn de problemen bekend maar niemand grijpt adequaat in.

Pas halverwege 2015 trekt een ambtenaar intern aan de bel bij de zoveelste verbouwingsfactuur waar geen opdracht aan ten grondslag ligt. Dan gaan de alarmbellen pas af.

Het Openbaar Ministerie onderzoekt de fraude. De twee hoofdverdachten, de heren Kan, lopen vrij rond. Zoon in Rotterdam en vader in Turkije. Eén ambtenaar is ontslagen en één ambtenaar is geschorst. De miljoenen euro's zijn verdwenen.

Vijf vragen over de raadsenquête naar de miljoenenfraude bij Waterfront.

Een raadsenquête is een zeldzaam instrument en is het zwaarste controlemiddel van de gemeenteraad. Een intern rapport en een nog altijd geheim extern onderzoek hebben onvoldoende opgehelderd hoe het heeft kunnen gebeuren. Ook komen er nog altijd nieuwe feiten naar boven die de twee onderzoeken niet hebben opgespoord.

Volgens de raad is de onderste steen dus nog niet boven. Ook wil de raad de ambtelijke organisatie tegen het licht houden om een herhaling te voorkomen.

De enquêtecommissie bestaat uit de raadsleden Bart-Joost van Rij (Leefbaar), Leo Bruijn (PvdA), Stefan Kroon (D66), Leo de Kleijn (SP) en Aydin Peksert (NIDA).

Tijdens de raadsenquête worden

verplicht te verschijnen voor de onderzoekscommissie. Onder hen de wethouders Ronald Schneider en Adriaan Visser, en oud-wethouder Hamit Karakus.

Ook betrokken ambtenaren en inmiddels oud-ambtenaren die tijdens de fraude met het dossier te maken hebben gehad, zijn opgeroepen. Onder hen de ambtenaar die in 2010 het huurcontract afsluit, de ambtenaar die weet dat de heren Kan wanbetalers zijn, de directeur Vastgoed die halverwege in 2012 ingrijpt maar verzuimt te controleren of afspraken worden nageleefd, en de interne klokkenluider.

Een hele hoop. Allereerst waarom gaat de gemeente Rotterdam in 2010 met de heren Kan in zee? Waarom zijn zij de enige potentiële huurders van het pand aan de Boompjeskade? Des te verbazingwekkender als uit een financiële screening door een Haags bureau blijkt dat Kan een notoire wanbetaler is.

In 2012 betalen de Kan's al twee jaar geen huur omdat het pand gebreken vertoont. Daar klagen ze voortdurend over. De directeur Vastgoed gaat in gesprek met zoon en vader Kan en legt afspraken zwart op wit vast.

Voor 350.000 euro mogen de Kan's zelf verbouwen onder voorwaarde dat ze weer huur gaan betalen. Een uiterst ongewone afspraak die niet wordt nageleefd. Niemand grijpt in, niemand controleert de zogeheten 'vaststellingsovereenkomst'.

Waarom knikkert de gemeente de exploitanten er niet uit?

Na 2012 overstijgen de verbouwingsfacturen al gauw de 350.000 euro. Vader Kan dient tientallen facturen in waartoe niemand binnen de gemeente opdracht heeft gegeven en toch worden ze stuk voor stuk uitbetaald. Hoe kan dat?

Heel simpel dat de 16 getuigen de waarheid moeten spreken. Ze worden gefilmd en dat wordt live op de website van de gemeente Rotterdam uitgezonden.

Dit is nog koffiedik kijken maar het is een beladen dossier en de enquêtecommissie focust in haar onderzoek hoe op hoger niveau binnen de gemeente fouten zijn gemaakt. Op dat niveau is nog niemand op zijn of haar verantwoordelijkheid aangesproken of afgerekend.

Waarom negeert de portefeuillehouder Vastgoed een financieel negatief advies en sluit een huurcontract met een wanbetaler? Mag je van een directeur Vastgoed verwachten dat die afspraken met een lastige huurder controleert?

Wat is de verantwoordelijkheid van de huidige wethouder Personeelszaken die tot 2011 directeur was van het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR) dat met de heren Kan in zee gaat?

Tot nu toe is één ambtenaar ontslagen en zit één ambtenaar geschorst thuis. De ontslagen ambtenaar zegt stom te zijn geweest maar ontkent meegewerkt te hebben aan fraude. In beide gevallen gaat het om een doorsnee functie binnen de afdeling Vastgoed.

Het Waterfront-dossier is een confronterend dossier voor de gemeente Rotterdam. Ook al worden de huurders verdacht van een strafrechtelijk delict, binnen de gemeente moeten er veel stommiteiten zijn begaan; op laag en hoog niveau. Tijdens de openbare verhoren zullen al deze mensen met de billen bloot moeten.

Als u wilt reageren kunt u mailen naar marion.keete@rijnmond.nl