GOED DOEL

Rotterdamse Afghaan Haris reist naar Kabul om te helpen: 'Het land zit in een uitzichtloze situatie'

Faiz (midden) zag deze mannen een fiets repareren. De man rechts zorgt voor zes weeskinderen en zijn eigen kinderen. Faiz heeft hem geholpen
Faiz (midden) zag deze mannen een fiets repareren. De man rechts zorgt voor zes weeskinderen en zijn eigen kinderen. Faiz heeft hem geholpen © Haris Faiz
Een jaar na de val van Afghaanse hoofdstad Kabul is de Rotterdamse Afghaan Haris Faiz naar zijn geboorteland afgereisd om de bevolking te helpen met financiële hulp of voedselpakketten. Sinds de val van Kabul en de machtsovername door de Taliban verkeert het land in een enorme economische crisis.
Er is nauwelijks voedsel te krijgen. Eén miljoen kinderen dreigen ondervoed te raken. Winkels zijn leeg. De straten ook, omdat veel mensen het land uit zijn gevlucht. Restaurantjes zijn open om elke cent die ze kunnen verdienen mee te pakken, maar klanten hebben ze niet. "Behalve een kleine elite heeft niemand geld om uit te geven. Met wat ze hebben, kopen mensen brood voor hun kinderen. Voor henzelf blijft weinig over. Het land zit in een uitzichtloze situatie."
Haris is in Afghanistan geboren, maar groeide op in Rotterdam. Hij wilde het leed met eigen ogen aanzien en zamelt nu geld in voor humanitaire hulp. Dat doet hij in Kabul.

Hoe is het je gelukt om in Kabul te komen?

"Er gaan weer vluchten naar Kabul. Ik vloog via Istanbul heen en op de terugweg reis ik via Dubai. Het vliegtuig zat op de heenweg gewoon vol. Dat waren mensen van de Verenigde Naties en Unicef bijvoorbeeld, maar ook mensen die op familiebezoek gingen uit Engeland en Canada."

Ben je wel veilig daar?

"Ja, ik voel me heel veilig zelfs. De veiligheid is sinds de machtsovername enorm toegenomen nu de buitenlandse troepen weg zijn. Er zijn hier en daar nog steeds aanslagen die worden opgeëist door een zijtak van Islamitische Staat (IS), maar 's nachts kun je tegenwoordig gewoon veilig over straat. Dat kon eerder echt niet. Ik ben hier nu een week en tot nu toe nergens lastig gevallen. Op het vliegveld werd ik goed gecontroleerd en de mannen bij de checkpoints zijn redelijk en coulant."
Als mensen geld hebben voor brood, kopen ze het voor hun kinderen, ziet Haris
Als mensen geld hebben voor brood, kopen ze het voor hun kinderen, ziet Haris © Haris Faiz
"Begrijp me niet verkeerd: De Taliban hebben als groep verschrikkelijke dingen gedaan en dat ga ik niet goedpraten. Maar de lokale bevolking is best genuanceerd. Een moeder wordt geen weduwe meer en een vader verliest zijn kinderen niet meer."

Jij bent een man. Hoe is het leven voor vrouwen nu de Taliban weer aan de macht zijn?

"Ik zie nog steeds genoeg vrouwen over straat lopen in bepaalde delen van Kabul. Ze doen hun eigen ding en proberen om te gaan met de nieuwe situatie. Er zitten nog steeds vrouwen op universiteiten. Op het vliegveld werd ik bijvoorbeeld gecontroleerd door een vrouwelijke medewerker. Ze mogen dus zeker werken, maar helaas niet in alle sectoren. Ze mogen in ieder geval meer dan wat ik dacht op basis van wat westerse media nog steeds schrijven."
"Maar meisjes die nu naar school gaan, mogen straks na hun vijftiende niet meer verder studeren. Dat is best droevig, want er zullen miljoenen meisjes in een groot gat belanden." 
Amnesty luidt noodklok situatie vrouwen Afghanistan
De rechten van miljoenen vrouwen en meisjes in Afghanistan zijn sinds de machtsovername door de Taliban van vorig jaar drastisch ingeperkt. Dat zegt mensenrechtenorganisatie Amnesty International in een rapport dat onlangs verscheen. De Taliban beloofden na de machtsovername de rechten van vrouwen te beschermen. Maar al snel bleek van die belofte weinig waar. Zo moeten vrouwen hun gezicht en handen weer volledig bedekken als ze over straat gaan, mogen meisjes en vrouwen na hun twaalfde niet meer naar school en is het vrouwen verboden om zonder mannelijke begeleiding te reizen. Amnesty spreekt van "draconisch beleid" door de Taliban. "Dit beleid vormt een systeem van onderdrukking dat vrouwen en meisjes discrimineert in bijna alle aspecten van hun leven. Elke dagelijkse bezigheid zoals naar school gaan, werken en het huis verlaten staat onder controle en wordt zwaar ingeperkt", zegt de mensenrechtenorganisatie.

Hoe is de situatie er nu?

"Het land ligt in puin, maar iedereen probeert te roeien met de riemen die ze hebben. Doordat Afghanistan geen financiële steun meer ontvangt en alle tegoeden zijn bevroren door de Amerikaanse federale bank, is een enorme economische en humanitaire crisis ontstaan. Mensen kunnen maar 200 dollar per week pinnen, en ook dat is soms onzeker."
Straatbeeld in Kabul
Straatbeeld in Kabul © Haris Faiz

Wat ga je de komende tijd doen in Afghanistan?

"Bij aankomst in Kabul ben ik een inzamelingsactie begonnen waardoor er donaties zijn binnengekomen. En mensen kunnen nog steeds doneren. Met dat geld helpen we namens de stichting de mensen hier. We inventariseren ook waar momenteel behoefte aan is."
"Ik reis hier rond onder begeleiding van familie die weet wat ik wel en niet kan doen. Ik hoop dat andere organisaties ook de stap nemen om hier naartoe te komen en de mensen in Afghanistan te helpen. Ze hebben het echt nodig."

Afghanistan is van alles afgesloten. Hoe zorg je ervoor dat de donaties op de goede plek terechtkomen?

"Men maakt hier gebruik van een ondergronds bankensysteem, ook wel de Hawala-business genoemd. Via via heb ik het geld via Istanbul in Kabul gekregen. Helaas heb je momenteel geen andere keuze."
Het is veel veiliger in Afghanistan, zegt Faiz. "Je kunt gewoon 's nachts over straat"
Het is veel veiliger in Afghanistan, zegt Faiz. "Je kunt gewoon 's nachts over straat" © Haris Faiz

Een jaar geleden probeerde je ook al naar Kabul af te reizen, maar toen ging het mis. Je strandde in Istanbul. Wat gebeurde er?

"Ik wilde naar Afghanistan om inspiratie op te doen voor mijn nieuwe restaurant dat in oktober zou openen. Maar terwijl ik onderweg was naar Afghanistan nam de Taliban de macht over en strandde ik in Istanbul. Vanuit daar heb ik toen gelukkig nog een hoop Afghaanse vluchtelingen in Istanbul en burgers in Kabul kunnen helpen."

Waar kunnen mensen naartoe als ze je willen helpen met jouw missie?

"Vanuit onze stichting met de naam 'Stichting Omid' helpen wij momenteel als enige Nederlandse hulpverleningsorganisatie in Kabul. Omid betekent 'hoop' in het Afghaans, iets wat de mensen hier nog steeds niet zijn verloren. Via onze website en de link in de bio van onze Instagram (@stichtingomid.nl) kunnen mensen doneren, als ze dat willen."

Stel jou overkomt iets, hoe kom je dan het land uit?

"Mocht mij iets overkomen, dan heb ik op dit moment geen idee hoe ik het land uitkom. Aan de andere kant: ik heb een Nederlands paspoort, dus ik zou altijd over land terug kunnen reizen. Maar voorlopig is er niets aan de hand en ik ga ervanuit dat dat ook zo blijft. Ik verwacht echt geen gekkigheid, het komt allemaal goed. InshAllah."

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl