nieuws
De Kuip was ook al in 1937 bron van verkeersproblemen
De Rotterdamse gemeenteraad buigt zich deze maand over de vraag of Feyenoord een nieuw stadion moet krijgen. Een van de grootste struikelblokken lijkt de ‘mobiliteit’ te zijn. Kunnen de mensen wel goed bij het stadion komen, zonder dat er sprake is van een verkeerschaos. En dat is niet nieuw voor de club.
Sterker nog, de problemen waren net na de opening van De Kuip nog veel groter dan tegenwoordig. Voorafgaand aan de interland Nederland – België was de verkeerschaos zelfs zó groot, dat het letterlijk in de hele stad vast stond. Er werd toen zelfs in kranten hardop nagedacht of het wel handig was om belangrijke wedstrijden in het Feijenoord-stadion te spelen.
“De vuurproef is mislukt. Rotterdams nieuwe stadion heeft voor het eerst op volle capaciteit gewerkt. Voor het eerst heeft Rotterdam voor de taak gestaan zestigduizend stadionbezoekers te ontvangen. Het is mislukt” (De Telegraaf, 3 mei 1937)
De grote test
Dinsdag is het precies 80 jaar geleden dat in De Kuip de wedstrijd Nederland – België gespeeld. De hele stad was er klaar voor. Er hingen Nederlandse en Belgische vlaggen in de stad en de dag voorafgaand aan de wedstrijd waren er al supporters vanuit heel het land in Rotterdam.
Het zou voor het eerst zijn dat het stadion vol zou zitten. Bij de openingswedstrijd tegen Beerschot zaten er ‘maar’ 37.000 mensen in het stadion. Voor die wedstrijd werd nadrukkelijk opgeroepen om niet met de auto te komen.
De grote dag
Rotterdam was helemaal in de ban van dé wedstrijd. Een paar maanden eerder had Oranje nog verloren in Antwerpen en het team met spelers als Bep Bakhuys (HBS), Kick Smit, Puck van Heel en Leen Vente (Feijenoord) was op revanche gebrand.
In de stad was het vooral druk in het centrum. Veel mensen gingen nog even eten, voordat ze ongeveer een uur voor de wedstrijd richting het stadion zouden gaan. Maar daar ging het heel erg mis. Want iedereen had hetzelfde idee.
"De automobilisten reden bijvoorbeeld op de Westzeedijk in 8 rijen dik, maar op de bruggen werd alles in één rij geperst, zodat hierdoor wel verwarring moest ontstaan. Wij vernamen van verschillende personen die per auto omstreeks half twee, dus een uur voor de wedstrijd, vertrokken vanuit de binnenstad, pas rond drie uur bij het stadion arriveerde." (Haagsche Courant, 3-5-1937)
"Een Hagenaar die even na kwart vóór drie zijn plaats innam, vertelde dat de opstopping zóó groot werd, dat hij zijn wagen op het Willemsplein had achtergelaten, zich had laten overzetten en daarna met zijn gezelschap was gaan loopen." (Delftse Courant, 3-5-1937)
"Had de politie tot half drie de leiding kunnen behouden, nadien begon bij de Kreekweg de chaos los te breken. De wagens werden in alle richtingen eenvoudig op een hoop neergezet en de menschen, zich niet meer storende aan de politie, renden naar het stadion." (Haagsche Courant, 3-5-1937)
De politie was de controle compleet kwijt. Mensen dumpten hun auto en renden naar het stadion, om niet teveel te laat te zijn. Sommige kranten schatten dat zo’n zesduizend mensen (ruim) te laat waren door de verkeerschaos.
De wedstrijd was overigens wel later begonnen. Dat moest ook wel, want ook de Belgische ploeg stond hopeloos vast in het verkeer.
Zwarte pieten
De dag na de wedstrijd was niet de 1-0 overwinning (doelpunt Vente) het belangrijkste nieuws, maar de complete chaos die in de stad was ontstaan. En ook toen wees iedereen al naar elkaar, als het ging om de schuldvraag.
Het Rotterdam van 1937 was nadrukkelijk anders dan nu. De Van Brienenoordbrug, Erasmusbrug en de Maastunnel waren er nog niet. Al het verkeer dat van de ene naar de andere kant van de rivier moest, ging over de Maasbrug, die ook nog eens gedeeld moest worden met het tramverkeer. Het was een enorme flessenhals, die voor problemen zorgde.
De politie vroeg zich af waarom iedereen zo laat op pad is gegaan. “Men moet niet rustig op den Coolsingel gaan eten en dan om twee uur vertrekken, als om drie uur de wedstrijd begint”, zegt een politiechef in de krant.
Ook was er veel kritiek op de aanwezigheid van de trams, die ongestoord duizenden mensen konden afleveren bij het stadion. Maar het zorgde er wel voor dat de brug over de Maas minder toegankelijk was voor het autoverkeer.
Voor de media kwamen de problemen (uiteraard) niet als een verrassing. Ze wijzen erop dat het voor het eerst is sinds 1909 dat er een interland werd gespeeld in Rotterdam en dat het misschien nog wel eens heel lang kon gaan duren voordat het weer zover zou zijn.
“Natuurlijk heeft deze dag wijze lessen ingehouden voor de stedelijke overheid, maar we veronderstellen dat de K.N.V.B. zich nog wel eens goed zal bedenken alvorens opnieuw een wedstrijd in de Maasstad vast te stellen.” (Haagsche Courant, 3 mei 1937)
Zolang het verkeer over één brug naar de andere kant van de rivier moest, zouden deze problemen blijven bestaan, wordt geconcludeerd. Er wordt nogmaals geopperd voor de bouw van de Maastunnel, die pas in 1942 zou worden opgeleverd.
Maatregelen
In de week na de wedstrijd komen al voorstellen om de situatie te verbeteren. Het tramverkeer wordt aangepakt, zodat er meer ruimte komt voor autoverkeer. Ook worden op de wedstrijddagen auto-pontjes ingezet. Doorgaand verkeer wordt geweerd.
De maatregelen werken redelijk goed. Bij de wedstrijd Feijenoord – Go Ahead (2-0) zijn de problemen al veel minder groot. Weer een paar weken later, als het grote Arsenal uit Engeland op bezoek komt, zijn de problemen zelfs helemaal verdwenen.
De KNVB geeft geen gehoor aan de oproep om geen interlands in de Kuip meer te spelen. In november wordt de WK-kwalificatiewedstrijd tegen Luxemburg met 4-0 gewonnen in het Rotterdamse stadion. Een paar maanden later wordt België in De Kuip met 7-2 verslagen. Daar moet dan wel bijgezegd worden, dat er dan ‘slechts’ 40.000 en 55.000 toeschouwers zijn.
Bronnen: De Telegraaf (2-5-1937 en 3-5-1937), Haagsche Courant (3-5-1937 en 4-6-1937), Delftse Courant (3-5-1937), Het Vaderland (3-5-1937)