RIVM
RIVM-rapport toont aan: moestuinen in omgeving Chemours vervuild met PFAS
Moestuinhouders binnen een straal van één kilometer rondom chemische bedrijf Chemours in Dordrecht wordt afgeraden om hun gewassen nog te eten. Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) heeft maandagochtend een rapport gepubliceerd over de hoeveelheid PFAS in moestuingewassen in de omgeving van de Drechtsteden. Die waarde is op sommige plekken veel te hoog.
Het RIVM deed al eerder onderzoek naar de hoeveelheid PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) die mensen kunnen binnenkrijgen als zij zelfgeteelde groente en fruit eten. Dat onderzoek richtte zich op moestuinen vlakbij PFAS-uitstotende bedrijven in Helmond en Dordrecht. Het rapport van maandag heeft betrekking op een breder onderzoek waarbij negen groepen moestuinen werden onderzocht.
Het gaat om moestuinen binnen een straal van 15 kilometer van chemiebedrijf DuPont/Chemours in Dordrecht. De moestuinen liggen in de gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden. Van dat bedrijf is bekend dat ze in het verleden twee soorten PFAS heeft uitgestoten: perfluoroctaanzuur (PFOA) tot 2012 en daarna GenX, een technologie die gebruikt wordt om coatings (fluorpolymeren) te maken. GenX was de vervanger van PFOA. Die zijn via de lucht op de bodem en in het water terechtgekomen. Vervolgens komt de PFAS via de grond en het water in de gewassen uit de moestuinen terecht.
Drie conclusies
In het rapport van het RIVM wordt een drietal conclusies getrokken. Allereerst blijkt dat de gewassen in een groep moestuinen binnen 1 kilometer ten noordoosten van het chemiebedrijf te veel PFAS bevatten. Het RIVM raadt dan ook aan om die gewassen niet te eten. Er kan namelijk niet uitgesloten worden dat dat een effect heeft op de gezondheid.
Gewassen uit moestuinen die binnen een straal van 5 tot 10 kilometer ten zuidwesten van het chemiebedrijf zijn volgens het RIVM nog wel geschikt voor consumptie. Net als gewassen uit moestuinen die op zo'n 15 kilometer ten noordoosten van het bedrijf worden geteeld.
De derde conclusie van het RIVM heeft betrekking op zes groepen moestuinen op zo'n 1 tot 10 kilometer ten noordwesten, noordoosten of oosten van het bedrijf. Telers van die gewassen krijgen niet te veel PFAS binnen, maar wel meer dan bij producten uit de supermarkt. Datzelfde geldt voor moestuinen op zo'n 2,5 kilometer ten zuidwesten van het bedrijf. Het RIVM raadt die telers dan ook aan om hun groenten en fruit af te wisselen met supermarktproducten omdat die minder PFAS bevatten.
Over het algemeen krijgen Nederlanders al meer PFAS binnen via hun voedselproducten en drinkwater dan de zogeheten 'gezondheidskundige grenswaarde'.
PFAS zijn door de mens gemaakte stoffen die schadelijk kunnen zijn. Tot die stoffen behoort PFOA (perfluoroctaansulfonaten). Ook over GenX-stoffen wordt steeds meer bekend. Het chemisch bedrijf Chemours in Dordrecht produceerde eerst PFOA (tot 2012) en is daarna overgeschakeld op GenX. De stoffen breken niet af in het milieu. Volgens het RIVM kan PFOA schadelijke effecten hebben op het immuunsysteem en op de voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind. De stof is mogelijk kankerverwekkend. Ook kan de stof problemen opleveren voor dieren die in de top van de voedselketen staan. Denk aan vogels en roofdieren.
Wethouder Sliedrecht: uitstoot PFAS moet stoppen
Naar aanleiding van het onderzoek van het RIVM heeft wethouder Roelant Bijderwieden (VVD) van Sliedrecht een bezoek gebracht aan de moestuineigenaren om hen de resultaten van het onderzoek te vertellen. Volgens Bijderwieden hebben de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Molenlanden en Sliedrecht samen met de provincie stappen ondernomen om de uitstoot terug te dringen. Er loopt ook een rechtszaak tussen de gemeenten en DuPont/Chemours over de uitstoot.
"Het college van burgemeester en wethouders vindt het heel vervelend dat onze inwoner ongevraagd te maken krijgen met de gevolgen van de uitstoot van deze PFAS. Die uitstoot moet wat het college betreft stoppen. Deze stoffen horen niet thuis in het milieu, niet in het water, niet in ons voedsel."
