ARCHIEF RIJNMOND 28 mei 2017 - Geen kind meer

Ik heb eerder in dit programma gesproken over eigenschappen die mij vermoedelijk ergens in het autistische spectrum plaatsen. Aan mij kleeft een zekere eenzelvigheid, sociaal voel ik niet altijd alles even goed aan, en ik heb een geschiedenis van depressiviteit die daar misschien ook wel mee te maken heeft.
Niks om me voor te schamen. Iedereen heeft wel wat.

Maar, zo was de gedachte: misschien is ‘t wel handig om het eens goed te laten onderzoeken. Wie weet levert het handige tips op.

Een tijdje geleden heb ik een kennismakingsgesprek gehad in een psychologisch centrum, komende week begint er een onderzoekje, en de psychologe-van-dienst belde mij van de week op met de vraag of ik iemand zou kunnen meenemen die mij heeft meegemaakt in mijn kindertijd.

Oei.

Mijn moeder stierf toen ik vijftien was, dus die kunnen we niks meer vragen.
Mijn vader overleed twaalf jaar geleden, dus die valt ook af. En als hij nog wel had geleefd, zou ik hem ook niet hebben benaderd. Mijn vader was een beste man, maar ik heb niet het gevoel dat hij me echt ‘kende’. Dat hij begreep wie ik ben.

In de stilte die tijdens deze gedachten aan de telefoon viel, zette ergens in mijn hoofd iemand een plaat op, een plaat van Karin Bloemen.
Geen kind meer.
Karin begon te zingen:
‘De dag waarop je moeder sterft …’
En even later:
‘… niemand zal meer weten hoe je met je pop kon spelen
En niemand zal nog ooit je vroegste vroeger met je delen.’

Ik heb drie oudere zussen. Was het een idee om een van hen mee te nemen naar de psychologe? Nou, om allerlei redenen betwijfel ik of hun perspectief veel zou toevoegen.

‘Een oom of tante, misschien?’ probeerde de hulpverleensters nog.
‘Die zagen mij vroeger te weinig,’ zeg ik. ‘We waren niet zo familieziek. En de meesten zijn allang dood.’

Waar we uiteindelijk op uitkwamen: mijn vrouw.
Die kent mij.
Zij kent mij weliswaar alleen van de afgelopen negen jaar, maar toch. Zij kent mij ècht. Ik heb groot vertrouwen in haar opmerkzaamheid en oordeelsvermogen.

Het zette me een beetje aan het denken.

Hoeveel mensen zijn er die jou ècht kennen?
En in hoeverre wìl je gekend worden? Hoeveel mensen moeten je kènnen, echt kènnen, om je voldoende bevestigd te voelen in je bestaan?

Ik ging het bij mezelf na.
Is mijn vrouw de enige die mij ècht kent?
Nou, mijn vrouw kent mij wel verreweg het beste, maar er zijn buiten haar ook wel wat mensen die ik met enige regelmaat zie en die mij snappen.

In hoeverre wìl ik gekend worden?
Tja, ik denk dat iedereen in zekere mate gekend wil worden. Iedereen wil in zekere mate ‘gezien’ worden.
Genegeerd worden, sociale uitsluiting, is vreselijk.
Maar door hóeveel anderen je wilt worden gekend, dat verschilt van persoon tot persoon.
Zelf ben ik niet iemand van heel uitgebreide, intensieve vriendschappen. Als ik me met een handjevol mensen verbonden voel, is het genoeg. En het is meer.

Maar toch.

Na de dood van mijn vader, nu dus twaalf jaar geleden, kreeg ik een brief van een vroegere collega annex vriendin van hem. Op heel vertrouwelijke toon beschreef ze een scène van heel lang geleden, toen ze met mijn vader en mij in de auto zat. Ik was nog een klein jongetje, maar iets wat ik toen zei maakte dusdanig indruk op haar dat ze het nòg wist.
Het ventje dat ik was keek door een autoraampje naar buiten en merkte op: 'De wereld ziet er heel anders uit dan je denkt.'

Ik weet niet of de psychologe daar iets mee kan, maar mij trof ie zeer, die herinnering. Het deed aan als een bericht uit een afgesloten wereld.

SPEELLIJST

1. Ik mis je – John Verkroost

DEZE WEEK
2. It’s too darn hot – Ton van Duinhoven
3. Brammie Peper’s eenzame mensen club – Hans den Outer
4. De aap is los – Kees Korbijn & Jos Valster

EIGEN OPNAMES AFGELOPEN JAAR
5. Mi have een droom – John Buijsman
6. Rotterdam bouwt de wereld van morgen - Marja van Katendrecht
7. My Jiddische Mamma – Pierre van Duijl
8. His ladyface sang the blues – Keimpe de Jong

AANKONDIGINGEN
9 Americanas – Metropole Orchestra Big Band