nieuws

De beelden van de wederopbouw

Zeven van de acht beelden die kort na het bombardement op Rotterdam op de Coolsingel worden geplaatst, zijn weer bij elkaar te zien. De beelden zijn in de loop der jaren verplaatst, kwijt geraakt, tentoongesteld of in een loods terug gevonden. Het achtste beeld is nog altijd niet gevonden.
Vrijwel meteen na het de verwoesting van de binnenstad in mei 1940 worden er plannen gemaakt. Op verschillende plaatsen in de stad komen noodwinkels. In oktober 1940 gaan de noodwinkels voor het postkantoor aan de Coolsingel open: een dubbele rij met 24 winkels. Kort daarna volgen 12 noodwinkels even verderop voorbij de Beurs.

Kunstenaars

Om die sobere noodwinkels te verfraaien en als werkverschaffing worden jonge kunstenaars ingeschakeld. Ze maken onder meer muurschilderingen, uithangborden en beeldhouwwerken.

Voor het winkelstraatje bij het postkantoor maakt Han Richters vier beelden die de opkomst, ondergang en wederopbouw van de stad symboliseren. Voor de andere rij noodwinkels vervaardigt Koos van Vlijmen vier figuren die de opbouwwerkers met hun gereedschap voorstellen.
De vier beelden van Richters zijn bewaard gebleven, net als drie exemplaren van Van Vlijmen. Ze zijn in handen van Museum Rotterdam en het Centrum Beeldende Kunst. De twee instellingen hebben de zeven bij elkaar gebracht op het dak van de Bijenkorf aan de Coolsingel. Daar zijn ze in de weekenden in juni te zien.
Rob Noordhoek van Museum Rotterdam: "Richters wilde met de beeldjes het verhaal van Rotterdam vertellen. De stad was verdwenen, context-loos geworden. De oude gebouwen konden het verhaal van de stad niet meer vertellen".

Han Richters


Richters maakt vier beelden die de geschiedenis van Rotterdam symboliseren: De visser en zijn zoon, De bouwmeester van de Sint Laurens, Vluchtende vrouw met kind en De Architect.

'De visser en zijn zoon' verbeeldt de oorsprong van Rotterdam, de gedachte is dan nog dat de stad als vissersstadje is ontstaan. 'De bouwmeester van de Sint Laurens' gaat over de groei van Rotterdam.
'Vluchtende vrouw met kind' verbeeldt het bombardement. Noordhoek: "Dat is feitelijk het eerste oorlogsmonument van Rotterdam, een aantal maanden na het bombardement." Het laatste beeld is 'De architect', dat de wederopbouw symboliseert.

Koos van Vlijmen

De beelden die Van Vlijmen maakt voor bij de noodwinkel staan voor de werkers die het nieuwe Rotterdam opbouwen. Hij maakt 'de man met schop' (de grondwerker), 'de man met zaag' (de timmerman), 'de man met de hamer' (de smid) en de metselaar.
Van 'De metselaar' is de huidige verblijfplaats onbekend. "We weten nog steeds niet waar het beeld is", vertelt Rob Noordhoek. "Het is een staand figuur, ongeveer negentig centimeter hoog, hij staat rechtop met in de ene hand een baksteen en in de andere een troffel en aan z'n voeten is een stapeltje bakstenen geplaatst".
Museum Rotterdam en het Centrum Beeldende Kunst hopen dat iemand het beeld herkent en weet waar het is. "Het zou mooi zijn als de 'Metselaar' herenigt kan worden met de andere drie beelden uit de serie", aldus Noordhoek.

Pendrecht


Twee van de beelden staan al sinds de jaren vijftig in Rotterdam-Pendrecht. De 'Timmerman' en de 'Smid' staan daar onder de naam de 'De Opbouwwerkers'. De twee beeldjes zijn daar tijdelijk weggehaald vanwege de tentoonstelling op het dak van de Bijenkorf.
De 'Grondwerker' is opgenomen in de collectie van Museum Rotterdam, net als de 'Bouwmeester' en de 'Architect' van Han Richters. Het Centrum Beeldende Kunst heeft de 'Visser en zijn zoon' en 'Vluchtende vrouw met kind' van Richters. De 'Timmerman' en de 'Smid' die in Pendrecht staan, horen ook tot de collectie van het CBK.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl