NIEUWS
Steeds meer jongeren betrokken bij schietpartijen en explosies Rotterdam: ‘Ze worden geronseld op pleintjes en online’
De Rotterdamse politie is bezorgd over het groeiend aantal schietpartijen en explosies in de stad en omgeving. Het aantal overstijgt nu al het totale aantal over heel 2021. De geweldspiek van oktober met ruim zestien schietpartijen, explosies en liquidaties is nog niet eens meegerekend. Wat opvalt is de betrokkenheid van steeds meer jongeren van onder de 23 jaar.
Het aantal explosies bij panden stijgt hard en is nu al verdubbeld. Het gaat meestal om vuurwerkbommen met brandbare middelen die door de brievenbus worden gegooid of voor de deur geplaatst. Over heel 2021 waren het er twaalf en over de eerste negen maanden van 2022 zijn het er al 24. Daarvoor hield de politie het aantal explosies niet bij, omdat het geen issue was.
Ook het aantal schietpartijen stijgt. Vorig jaar waren het er in totaal 105, en tot en met september zijn het er al 100. Deze cijfers gaan over alle geweldsincidenten waarbij een vuurwapen betrokken is in de regio Rotterdam.
De politie wil niet spreken van een geweldsexplosie of onderwereldoorlog, maar vindt het wel zorgwekkend en vaak speelt ruzie om drugs een hoofdrol. Bij het beschieten van huizen en de plaatsing van explosieven gaat het om een dreigboodschap. “Het kan gaan over een schuld op verdovende middelen die nog ingelost moet worden en dan zet je zo een punt”, zegt Wim Hoek, hij is portefeuillehouder excessief geweld bij de eenheid Rotterdam-Rijnmond. Ook voor een verloren of inbeslaggenomen partij drugs moet alsnog betaald worden. De daders richten zich met hun intimidaties en bedreigingen niet alleen op de direct betrokkenen, maar ook op mensen in hun omgeving, zoals familieleden.
Het gaat regelmatig fout en dan zijn nietsvermoedende buren of buurtgenoten het doelwit. “Hoe jonger de dader, hoe groter de kans op een vergissing”, is de analyse van Hoek. En dat is wat de politie ziet gebeuren, steeds meer jongeren worden geronseld voor een afpersingsopdracht.
Van de zomer zei burgemeester Aboutaleb dat niet zomaar willekeurige Rotterdammers het doelwit zijn. Dat deed de burgemeester naar aanleiding van een geweldspiek in juli. Toen werden woningen in Rotterdam, Krimpen aan den IJssel en Barendrecht beschoten. In de Tarwewijk werd een explosief gevonden in een portiek, dat moest worden ontmanteld door de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD).
Volgens Hoek klopt die uitspraak van Aboutaleb, maar neemt het risico dat onschuldige burgers het slachtoffer worden toe. “We zien meer amateurisme. En dat komt vooral door de jeugdigen die een klus uitvoeren en daarbij fouten maken. Dat vergroot de kans dat willekeurige Rotterdammers het slachtoffer worden”, waarschuwt hij. Uit de cijfers blijkt geen toename van het aantal slachtoffers, al zit de schrik er bij veel nietsvermoedende Rotterdammers goed in.
Dit jaar zijn er al kogels gevlogen door de ramen van kinderkamers, ontkomen gezinnen ternauwernood aan een brand door een brandbom en ontvangen onschuldige bewoners dreigbrieven. Allemaal voorbeelden van vergis-aanslagen.
Een aantal bewoners tast in het duister waarom nou juist zij doelwit zijn van bedreigingen en intimidaties. “Dat kan komen door een verkeerd adres, maar soms weten ouders ook niet in welke scene hun zoon actief is”, zegt Hoek.
Dit jaar zijn er 123 verdachten aangehouden voor geweldsincidenten. Ruim veertig procent is jonger dan 23 en zeven procent is zelfs jonger dan 18 jaar. Niet eerder lag dit percentage zo hoog. Ook het aantal jongeren onder de 18 jaar dat betrokken is bij geweld, groeit. “Dat zijn zorgelijke ontwikkelingen”, zegt Wietske Straathof. Zij is portefeuillehouder jeugd bij de eenheid Rotterdam-Rijnmond.
“We zien steeds meer jongeren die gebruikt worden en niet beseffen waaraan ze beginnen. Het regelen van een scooter is een kleine stap en daar begint de glijdende schaal. We moeten ze daarvoor behoeden. Een baantje bij een supermarkt levert natuurlijk niet hetzelfde geld op, maar wel een toekomst”, zegt Straathof.
Inschrijven op afpersing voor 1000 of 1500 euro
Het ronselen van de jongeren gebeurt ouderwets op pleinen waar ze rondhangen, maar ook steeds vaker online. Op Snapchat, Tiktok en Telegram worden klussen aangeboden waar ze op kunnen inschrijven. “Dat kunnen klussen zijn als een vluchtscooter regelen of op de uitkijk staan. Of het grotere werk zoals het beschieten van panden.”
Prijslijsten zijn er niet, maar de politie hoort bedragen voorbij komen van duizend tot 1500 euro. Vaak hebben de jonge daders geen idee waar ze deel van uitmaken of dat er een grote boef achter zit. “Ze schrijven zich in op een klus en voeren die uit zonder te weten wat de hele context is”, zegt Hoek. "Als ze gepakt worden, hebben ze vaak ook weinig te verklaren."
De politie roept ouders, leraren, voetbalcoaches en hulpverleners op om opmerkelijke veranderingen bij jongeren te signaleren, het gesprek aan te gaan en te melden. “Zie je ander gedrag of andere kledingstijl, praat erover en meld het als je je zorgen maakt”,
Veel van de beschietingen en explosies zijn nog niet opgelost en de politie kan hulp van burgers daarbij goed gebruiken. “Als je weet hebt van vuurwapenbezit, meld het dan. Dat kan ook anoniem”, benadrukt Wim Hoek. “Want een wapen hebben, is een wapen gebruiken.”
In de eerste negen maanden van dit jaar waren er al 100 schietincidenten en 24 explosies in Rotterdam en omgeving. Daarbij zijn 123 verdachten aangehouden van wie 50 jonger dan 23 jaar. Dat is meer dan veertig procent, een forse toename volgens de politie. Vorig jaar (2021) waren er 105 schietincidenten en 12 explosies.