NATUUR
Rotterdamse volkstuinders: 'Schrap geen volkstuinen, een stad heeft dit groen juist nodig'

Volkstuinders in Rotterdam maken zich zorgen over hun toekomst. In het nieuwe jaar komen er nieuwe huurovereenkomsten, maar nog steeds is niet duidelijk wat ze moeten betalen. De angst is dat de huurprijs van de grond flink duurder zal zijn en dat veel huidige gebruikers dat niet meer kunnen betalen. Ook vrezen veel volkstuinders dat hun parken moeten wijken voor nieuwe woningen. Ze roepen de gemeente op samen naar een oplossing te zoeken. "Je moet niet alleen maar beton plaatsen, een stad heeft groen nodig", luidt de boodschap aan de Coolsingel.
Het terrein van het Rotterdamse volkstuinencomplex 'Streven naar Verbetering' in Blijdorp is bijna helemaal verlaten. Het winterseizoen is aangebroken en het werk op de tuin ligt stil. Juist deze morgen hangt een dikke mist op het terrein. Vanuit het niets duiken ineens houten gebouwtjes op. Sommige tuinen zijn ingericht voor het verbouwen van groente, in andere tuinen ligt een strak gazon en staan tafels en stoelen. Ook opvallend is dat het echt stil is. En dat terwijl vlakbij een drukke weg en spoorbaan ligt. “Dat is het fijne hier”, zo zegt Rob van Dijk, de voorzitter van dit complex. “Je komt hier helemaal tot rust”.

Wel soms hoorbaar zijn de schelle kreten van vogels. Het blijkt uit de vogelverblijven van Diergaarde Blijdorp te komen die naast dit terrein liggen. “Met Blijdorp is er een goede band. Als we hier de wilgen snoeien, geven we de takken aan Blijdorp. Heerlijk voor de neushoorns en de giraffen. We hebben hier trouwens ook al een aantal jaar een verdwaalde wasbeer rondlopen. Die krijgen ze niet te pakken. Vele tuinders hebben hem al gezien", vertelt Van Dijk.
Straks een volkstuintje alleen nog maar voor de elite?
In Rotterdam zijn 44 volkstuincomplexen met in totaal 5 duizend tuintjes. Veel van die tuintjes zijn al van generatie op generatie in bezit van families. Maar over de toekomst heeft menig volkstuinder zorgen. Bijvoorbeeld of de huur van grond betaalbaar blijft. Gemiddeld ben je nu acht tot negen honderd euro per jaar kwijt. "Wij denken dat het minimaal vijftig procent duurder zal zijn. Veel mensen hebben weinig geld en wonen op een flat. Die kunnen zo'n prijs straks niet betalen. Dan wordt het een eliteclub. Dat moeten we echt ten koste van alles voorkomen."
Reactie gemeente: Wethouder Achbar zegt dat de zorgen van de volkstuingebruikers bekend zijn. Er wordt nog steeds gewerkt aan het opstellen van de nieuwe huurovereenkomst en een toekomstplan. Het is nu nog te vroeg om er iets over te kunnen zeggen.
Niet overal beton neerzetten
Een andere zorg voor de tuinders is de grootschalige woningbouw die de komende jaren op de planning staat. In de buurt van dit park moet een nieuw NS-station komen bij de Van Nelle Fabriek. Verder gaat het om duizenden woningen en een aantal sportvoorzieningen. In het slechtste scenario zou dit het einde voor de volkstuinen betekenen. Dat geldt ook voor het complex 'Tot Nut en Genoegen' dat aan de overkant ligt. Vele hectares groen gaan dan verloren.
Ook andere locaties lopen gevaar. Bij De Esch in Kralingen staan volgens Rob van Dijk drie complexen op de nominatie om te verdwijnen. Hij is voorzitter van het Platform Rotterdamse Volkstuinen, dat is een samenwerking van 37 volkstuinparken in de stad. Gezamenlijk hebben ze nu een visie geschreven om duidelijk te maken waarom volkstuinen belangrijk zijn.
Volkstuinders uit Rotterdam-Blijdorp vrezen bouw nieuwe huizen
Tuinen zijn onmisbaar
Kernpunt is dat de tuinen zorgen voor een groene, aangename en gezonde stad om te wonen en recreëren. Zo is er bijvoorbeeld gekeken naar wat de tuinen doen voor de klimaataanpak. Ze vangen water op, voorkomen hittestress en hebben een grote diversiteit van dieren en planten.

Ofra Bolier is ook bestuurslid van het platform en heeft zelf een tuintje op het terrein van 'Tot Nut en Genoegen'. Ze vindt het onverantwoord om dit soort complexen weg te doen. "Je kunt niet de flora en fauna, zoals op de huidige volkstuinen, snel vervangen door nieuwe bomen en groen in een nieuwbouwwijk".
Ook op sociaal-cultureel gebied kunnen de volkstuinen de inwoners van Rotterdam helpen, zo staat in het plan. De interactie tussen de tuinders zorgt voor een goede samenwerking en band met de bewoners van een wijk. Van jong tot oud en vanuit verschillende sociale lagen en culturen. Rob van Dijk: "Wij zorgen voor integratie. Hier leven en werken 27 culturen samen. Dat is toch geweldig".
Volkstuinders komen met plan voor de toekomst
Ook voor de mentale en fysieke gezondheid van onze stad is het goed om volkstuinen te hebben vindt Ofra Bolier. "De gemeente heeft gezondheidspreventie hoog in het vaandel. De volkstuinen zijn daar heel belangrijk voor". Vandaag wordt het plan van aanpak aangeboden aan wethouder Faouzi Achbar. De leden van het Platform Rotterdamse Volkstuinen willen graag dat de politiek met ze in gesprek gaat en dan samen een plan maken.
Reactie wethouder Zeegers van Bouwen: De gemeente heeft een aantal locaties aangewezen waar de komende jaren nieuwe woningen moeten komen. Dat is onder andere in het gebied van Alexander tot aan Zuidplein en in het gebied rond De Van Nelle Fabriek. Bouwen in een stad heeft als gevolg dat er slimmer en efficiënter moet worden om gegaan met de beperkte ruimte die beschikbaar is. In de gebieden waar de huizen moeten komen liggen nu acht volkstuincomplexen. Wethouder Zeegers geeft aan, dat zorgvuldig gekeken zal worden wat met de beschikbare ruimte gaat gebeuren. Voor de ontwikkelingen bij de van Nelleknoop zijn nu zes scenario’s opgesteld voor de lange termijn (vanaf 2035), die ook met de volkstuinverenigingen besproken zijn. Er wordt nog aan de voorstellen gewerkt. Wat de gevolgen voor de volkstuinen kunnen zijn, is nog niet bekend.