NIEUWS

Proces aanslagen in Brussel, Rijnmondpresentator Dennis ontkwam: 'Ze wilden doelbewust mensen kapot maken'

Dennis Kranenburg
Dennis Kranenburg © Rijnmond
Op 22 maart 2016 gaat om 07:58:28 uur in de vertrekhal van het Brusselse vliegveld Zaventem een bom af. Negen seconden later volgt een tweede klap. Rijnmondverslaggever en -presentator Dennis Kranenburg overleeft die dag de aanslag. Hij ontdekt later dat hij bij de balie stond waar nog een bom had moeten afgaan. Maandag staan tien verdachten terecht. Dennis gaat het proces, waarin ook zij hun zegje mogen doen, niet volgen. "Moet ik naar die mannen gaan zitten luisteren?! Daar heb ik echt geen boodschap aan. Ze hebben meegeholpen om doelbewust mensen om te brengen. Dan ben je voor mij af!"
Door Anke Hoets
Hij heeft het verhaal talloze keren verteld, vooral op de dag zelf, dinsdag 22 maart 2016, als hij en zijn vriendin aan de dood zijn ontsnapt. Wat het begin had moeten zijn van een leuk stedentripje naar New York, eindigt met twee vernietigende klappen in de vertrekhal van vliegveld Zaventem. Dennis en zijn vriendin staan bij balie 6, min of meer tussen twee bommen in die afgaan met 9 seconden tijdverschil. De eerste klap valt om 07:58:28 uur bij balie 9. Zijn vriendin beseft gelijk dat er een aanslag is gepleegd en wil naar buiten. Dennis denkt na voordat hij handelt en kiest ervoor dieper de luchthaven in te gaan waar mogelijk meer beveiligers rondlopen. Hij is bang dat buiten terroristen met wapens de vluchtende vliegpassagiers staan op de wachten. "Die dag heb ik iets over mezelf geleerd. Ik vond mezelf altijd al een rustig persoon, iemand die overzicht hield. Maar die dag was ik dat ook echt. Ik vroeg me in een flits af wat is er gebeurd, wat kan er aan de hand zijn en waar kan ik heen?!"

'Toevallig' nog eens aan de dood ontsnapt

Die split second nemen om een andere vluchtweg te kiezen, blijkt de juiste stap. Dennis en zijn vriendin komen in een gang terecht waar een grondstewardess ze een kantoor in trekt. Achter hen ontploft om 07:58:37 uur bij balie 4 de tweede bom, precies daar waar het stel eerst naartoe wilde vluchten. Tijden na de aanslag ontdekt Dennis dat hij zonder het te weten zelfs een tweede keer door het oog van de naald is gekropen. In een 3d-animatie van de Franse nieuwszender BFMTV ziet hij dat een derde bomtas was gedropt bij zijn incheckbalie. Die bom ging niet af, omdat de terrorist zich bedacht. Op bewakingsbeelden is te zien dat deze 'man met het hoedje', de lichte jas en zwarte bril kalm wegloopt, weg uit de chaos en paniek.
In het kantoortje wacht Dennis zeker een half uur op wat komen gaat. Hij ontdekt er dat angst je ook fysiek heel sterk kan maken, vertelt hij. "We besloten al snel dat we de deur moesten barricaderen. We hebben er een kast vol ordners voor gesleept, twee Belgen en ik. Ik dacht bij mezelf 'dat ding weegt niets, dus daar hebben we misschien niet zoveel aan'. Maar toen we eenmaal weer naar buiten konden, kregen we die kast niet meer weg. Toen hadden we opeens zes man nodig."
De Franse Nieuwszender BFMTV maakte vlak na de aanslagen in maart 2016 een reconstructie in 3D van de aanloop naar de aanslag.
Axel, een medewerker van de luchthaven, haalt ze uit het kantoortje. Terwijl gewonden worden verzorgd, worden de overlevenden door de vertrekhal naar een veilige plek geleid. "Het leek wel of het er sneeuwde door het ronddwarrelend stof. En het stonk, een geur van kruit. Net als met Oud en Nieuw, maar dan duizend keer erger. Ik moest af en toe met mijn jas mijn mond en neus bedekken." Overal om zich heen ziet Dennis wat een bom kan aanrichten. "Een vrouw hield een doek voor haar gezicht en daar bleek een groot gapend gat in haar wang achter te zitten. Een man zat in shock met opengereten armen en benen tegen een betonnen paal. Ik riep 'We kunnen hem toch niet laten zitten'. Maar een militair antwoordde 'Wegwezen hier, hulp is onderweg'. En inderdaad ambulances, politie en andere hulpdiensten bleven arriveren."

Tot in detail in het geheugen

Dennis kan nog bijna van minuut tot minuut terughalen wat er gebeurde vanaf het moment dat hij en zijn vriendin in hun huis in Barendrecht opstonden en met een oom naar Zaventem reden: hoe zij al bij Zwijndrecht zei dat ze moest plassen en dat bij aankomst nog steeds moest. "Ik zei 'wacht even tot we ingecheckt zijn, dan gaan we na de douane naar de wc'. Als zij eerst was gaan plassen, dan zou ik koffie zijn gaan halen bij Starbucks. Precies daar ging een van de bommen af." Toeval speelt die dag vaker een rol. Want eigenlijk komen ze te laat aan op de luchthaven, om precies te zijn om 07:54:00 uur, omdat Dennis moeite heeft met opstaan. Als ze eerder waren geweest, waren ze al lang voor de eerste klap ingecheckt en achter de douane geweest. Of misschien hadden ze beter later kunnen arriveren. Ze hadden de aanslagen helemaal niet meegemaakt als Dennis niet steeds op de routeplanner de knop 'files vermijden' had ingetoetst. "Ik zie het mezelf nog doen. Ik deed het omdat we op een file afreden."

Lopend naar de opvang

Ook van de uren na de aanslag weet hij nog alles. Twee uur wachten de overlevenden vlakbij de start- en landingsbaan en tegenover de vliegtuigen op wat komen gaat. Dan arriveert er een bus om de naar schatting 2 duizend mensen naar een sporthal in de buurt te brengen. "Eén bus was natuurlijk lang niet genoeg, dus we zijn met een grote groep mensen maar gaan lopen. Die hele route naar de opvang aan de Steenokkerzeelstraat kan ik nu nog letterlijk reproduceren en lopen. Dan die Spanjaard die er naast me stond te bellen. Hij moest het adres van de sporthal spellen: Sangria, Taragon, España, España..."
Dennis vindt het logisch dat hij zich nog elk detail van die dag kan herinneren: "Van alle dingen in je leven die gebeuren, maak je dit maar één keer mee." Hij herhaalt de gebeurtenissen op 22 maart 2016 wel 425 keer, zegt hij nu. Vanuit de hele wereld willen media de verslaggever spreken. Zelf krijgt hij van die ophef in eerste instantie niet veel mee. Omdat hij nog geen internet in het buitenland heeft, blijft het rustig tot hij terugkeert naar Nederland en de grens oversteekt. Dan ontploft zijn telefoon. "Alles piepte, dat toestel kon het gewoon niet aan." Door de jaren heen is het rustiger geworden. Ook in zijn hoofd. Hij heeft ervan geleerd dat je de dag moet plukken. "Stel geen dingen uit tot na je pensioen, maar doe ze gewoon nu." De herinnering slijt. "In de eerste periode ging er geen dag voorbij dat ik er niet aan dacht. Toen viel het me op dat ik er af en toe een dag niet aan had gedacht en nu gaan er soms weken voorbij. Vooral op momenten zoals nu met de rechtszaak komt het weer terug."

Proces volgens juryrechtspraak bij het Hof van Assisen in Brussel

Maandag 5 december start in Brussel voor het Hof van Assisen na 6,5 jaar het proces tegen tien mannen die verdacht worden van betrokkenheid bij de aanslagen. Een van hen staat bij verstek terecht. Hij wordt ervan verdacht het brein te zijn achter de aanslagen in Parijs in november 2015 en ruim 4,5 maanden later in Brussel. Hij is vermoedelijk omgekomen bij de strijd van IS in Syrië. De verdachten zijn op één na allemaal Belgisch met Noord-Afrikaanse roots. De laatste verdachte is een Zweed van Palestijns-Libanese origine. Voor het proces is zeker negen weken uitgetrokken, tot begin februari 2023. Maandag wordt de 12-koppige jury gekozen die moet oordelen over het lot van de verdachten. Ook worden 24 reservejuryleden gekozen. Vanaf dinsdag wordt drie dagen lang de aanklacht voorgelezen.
De bekendste verdachte is Salah Abdeslam, nu 32 jaar oud. De in Brussel geboren Marokkaan was ook betrokken bij de aanslagen in Parijs in november 2015, net 4,5 maand voor 'Zaventem'. Abdeslam bedacht zich en liet zijn bomgordel in Parijs niet afgaan, maar reed terug naar België. Daar probeerde hij het enkele maanden later kennelijk nog een keer. Een tweede 'deserteur' is de nu 37-jarige Mohamed Abrini. Hij is de 'man met het hoedje' die op 22 maart 2016 besluit om zich toch maar niet op te blazen. Een besluit waardoor Dennis vermoedelijk aan de dood is ontsnapt.
Abrini vertelde vorige week aan een journalist over zijn motieven om met de bom op pad te gaan: "Ik was woest om wie ik allemaal in Syrië verloor." Het kan Dennis echt niet boeien, zegt hij. "Er zijn zoveel mensen die een zielig verhaal of moeilijke jeugd hebben, maar die gaan niet allemaal het verkeerde pad op. Kijk, het is verschrikkelijk wat er allemaal gebeurt: in Syrië, in Oekraïne, noem maar op. Maar hij doet hier precies hetzelfde wat ze daar de mensen aandoen. Dat is geen excuus, het is Calimero-gedrag."
Op de dag van de aanslagen verspreidt de Belgische politie al beelden van de 'man met het hoedje'

Gepaste straf

Bij de aanslagen op Zaventem en diezelfde dag in een metro bij station Maalbeek in Brussel komen 32 mensen om het leven. Ook drie zelfmoordterroristen sterven. Dit jaar valt indirect nog een slachtoffer: een jonge Belgische vrouw van 23 jaar die als scholier de aanslagen heeft overleefd, pleegt in mei euthanasie, naar verluidt vanwege 'ondraaglijk psychisch lijden'. Dennis Kranenburg gaat ervan uit dat de daders een gepaste straf zullen krijgen, hij vertrouwt op de Belgische juryrechtspraak. "Ik vermoed dat een paar verdachten wel levenslang zullen krijgen, anderen een paar jaar. Maar uiteindelijk krijgen ze vanzelf de straf die ze verdienen. Of dat hoog genoeg is voor iemand die een oog is kwijtgeraakt en voor zijn leven verminkt is, of iemand die zijn geliefde is kwijtgeraakt, betwijfel ik." Stiekem, moet hij toegeven, wil Dennis daarom wel de hoogst mogelijke straf. "Let wel: deze mensen hebben doelbewust mensen kapot willen maken, omdat die niet in hun denkwijze passen. Ik snap dat niet, we zijn toch allemaal mensen. Dus de een heeft meegeholpen, de ander was erbij. Maar ze zijn gewoon af!"
Dennis Kranenburg sprak 5 jaar na de aanslag in Brussel een uur lang met Ruud de Boer in De Verdieping

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl