GESCHIEDENIS

Eeuwenoude documenten in Schiedam binnenkort leesbaar door kunstmatige intelligentie

© SCHIE
Kunstmatige intelligentie maakt eeuwenoude handgeschreven documenten leesbaar en digitaal vindbaar. Het Nationaal Archief en het archief van Amsterdam gebruiken de techniek al en binnenkort start ook Schiedam ermee. Eerst worden notariële akten uit de periode 1604-1935 ontcijferd. Hierin liggen schatten aan informatie verstopt die de verhalen en levens van de Schiedammers van toen in beeld brengen.
De kunstmatige intelligentie is ontwikkeld door het Oostenrijkse bedrijf Transkribus. Een computerprogramma werkt met modellen die door experts worden gemaakt en ‘leert’ op die manier handschriften te lezen. Het werkt sneller en beter dan hoe het voorheen werd gedaan, namelijk met de hand. "In die zin is het een revolutie", zegt gemeentearchivaris Laurens Priester tegen lokale omroep SCHIE.

Koloniaal Schiedam

In Schiedam wordt al onderzoek gedaan met Transkribus. Onderzoeker Merel Blok doet historisch archiefonderzoek naar de familie Pichot. Met de hedendaagse interesse in het koloniale verleden van Nederland dook zij in een akte. Zo vond ze een driehonderd jaar oud testament onder de naam van Sussana Francina Pichot, de zus van Daniel Pichot, die toentertijd de burgemeester was van Schiedam.
In het testament gaat het over het schenken van vrijheid aan haar ‘knecht’. “Dat is voor ons aanleiding om te denken dat zij iemand heeft meegenomen uit Suriname die zij als slaafgemaakte had en die status hier dus ook nog had. Wij zijn erg benieuwd naar die persoon”, legt Blok uit. In het testament hebben ze de naam van de tot slaafgemaakte ontdekt. Nu hoopt Blok met het algoritme van Transkribus meer te kunnen ontdekken over hem in andere akten uit die tijd.

Digitaal archief

Voordat alle akten online te vinden zijn, moet er nog veel gebeuren. Beheerder van het digitaal archief Esther Meerburg legt uit dat alle documenten één voor één gefotografeerd moet worden. Het algoritme moet ook nog handschriften van verschillende Schiedamse notarissen leren lezen. “Wij zijn nu bezig om per notaris een aantal pagina’s aan het model te voeren. Zodat die ook al die handschriften goed herkent”, vertelt Meerburg.
De mens wordt niet compleet vervangen door technologie, want ze blijven documenten controleren. “We hebben hier nog mensen die het werk blijven nakijken, dus een mens controleert nog steeds het systeem.”
Dit verhaal is van onze mediapartner SCHIE

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl