nieuws

Rijnmond Staat Stil over de binnenvaart

De binnenvaart. Het is niet moeilijk een nostalgisch verhaal te vertellen. Over het familieleven aan boord. Over de vrijheid van de schipper. Over het prachtige samenspel van staal en water. Een 'symfonie van bedrijvigheid.'
Maar het orkest heeft moeite met afwijkende klanken, ontdekte Karin Anema. Zij trok lange tijd op met binnenschippers en hun familie en schreef het boek Boegwater. "Het is een dorp, een gesloten wereld."
Anema schreef eerder over nomaden, over indianen. De binnenschippers passen moeiteloos in die reeks: ook zij zijn altijd maar onderweg en huldigen vaste mores. "Iedereen ging naar dezelfde soos, hetzelfde koor, hetzelfde schippersgala".

Opera


Maar schipper Jopie was anders. Hij hield niet van
Het scheepke onder Jezus' hoede
, noch van
Het kleine café aan de haven
. Jopie ging naar de opera en luisterde het liefst naar
Carmen
. Anema: "Jopie was homoseksueel, maar kon daar niet mee naar buiten treden. In die tijd kon een kapitein geen homofiel zijn. Het was een eenzame man, een romantische ziel."
"Jopie heeft zijn liefde, maar dan op een andere manier, gegeven aan kansloze jongeren. Als een vaderfiguur." Een van hen was de Kaapverdiaan Antonio dos Reis, die als 13-jarige jongen aan boord stapte bij Jopie.

Zwarte


"Ik heb nooit gemerkt dat Jopie homoseksueel was. Wel dat hij anders was. Het was een bijzondere man. Hij liet iedereen in zijn waarde." Jopie gaf Antonio veel verantwoordelijkheid, waardoor deze als 'zwarte' furore kon maken in de blanke schipperswereld.
"Ik had op een gegeven moment mij eigen schip en wilde lading halen op de Rotterdamse beurs. Daar werd ik door een andere kapitein met de nek aangekeken. 'Wat doe jij hier? Dit is alleen voor kapiteins!' In zijn ogen kon een Kaapverdiaan slechts matroos zijn".

Kaapverdië


Antonio dos Reis is inmiddels de trotse bezitter van twee schepen, vernoemd naar zijn geboortegrond in Kaapverdië. "Nog altijd word ik niet volledig geaccepteerd. Iemand zei tegen mij: 'wat komen jullie in godsnaam doen op de rivier?'"
Antonio is al toe aan zijn negende schip. "Elke keer kom je een stapje verder. Ik zie mijzelf als een voorbeeld, voor andere Kaapverdianen. Door mij zijn er al zeker 20 landgenoten in de Rijnvaart werkzaam. Dan heb ik toch mijn steentje bijgedragen."
Paul Verspeek maakte deze Rijnmond Staat Stil, over eenzaamheid in de binnenvaart. Over twee verschoppelingen, die dertien jaar samen over Rijn, Donau en Main voeren. Over schippers die letterlijk en figuurlijk buiten de boot vallen.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl