MESSENCULTUUR
Steeds meer jongeren gepakt met een vuurwapen of mes op zak
Het wapenbezit onder jongeren in de regio Rotterdam is in de afgelopen vier jaar sterk toegenomen. Werden in 2019 in totaal 16 jongeren aangehouden met een wapen, in het afgelopen jaar 2022 waren dat er 113. Dat blijkt uit cijfers van de politie.
Het gaat om vuurwapens, steekwapens en (stroom)stootwapens. Kijken we naar de belangrijkste categorieën, dan zien we de volgende ontwikkeling. Vuurwapens: 7 (2019), 4 (2020), 12 (2021) en 25 (2022). Steekwapens: 3 (2019), 26 (2020), 46 (2021) en 76 (2022).
Wat verder opvalt in de cijfers is dat jongeren onder de 18 jaar de helft van alle in beslag genomen wapens voor hun rekening nemen. In totaal zijn in 2022 in de regio Rotterdam 234 wapens bij arrestaties aangetroffen. Het gaat dus niet om wapens uit inleveracties, wel mede als gevolg van preventief fouilleren.
De sterke stijging van het bezit van messen en vuurwapens is een landelijke tendens. Portefeuillehouder Zorg en Veiligheid bij de politie Martin Sitalsing sprak bij de presentatie van de landelijke cijfers van een zorgelijke ontwikkeling. “Verrassend zijn de cijfers helaas niet. Politiemensen op straat ervaren dagelijks dat jongeren het steeds normaler vinden om een wapen te dragen.”
Vicieuze cirkel van geweld
Als oorzaken van het stijgend wapenbezit worden genoemd de dreigingen en verheerlijkingen op internet. Ook is het via internet steeds makkelijker om wapens aan te schaffen. Volgens de politie kan het toegenomen aantal geweldsincidenten voor een vicieuze cirkel zorgen: om zich te beschermen, schaffen jongeren wapens aan en het bezit vergroot weer de kans op het gebruik.
Onderzoekers van de Erasmus Universiteit in Rotterdam schatten in een recent rapport dat één op de vijf jongeren wel eens een wapen heeft gehad of gebruikt. Zij sommen een reeks van dieperliggende oorzaken aan voor het bezit van steek- en vuurwapens: een slechte financiële thuissituatie, een problematische opvoeding, een sociaal leven op straat, contact met verdovende middelen en het regelmatig zelf ervaren van geweld.
De onderzoekers pleiten er juist niet voor om met gerichte publiekscampagnes te komen tegen wapengeweld, omdat dat zelfs averechts kan werken: “Een brede campagne zou mogelijk kunnen leiden tot gevoelens van meer onveiligheid.” En juist dergelijke gevoelens zijn één van de oorzaken van het dragen van wapens.
Beter is volgens de deskundigen om te investeren in jeugdwerkers en specifiek in kwetsbare groepen die geweld en wapenbezit normaal zijn gaan vinden. “Denk aan jongeren die het thuis moeilijk hebben en zelf slachtoffer zijn geweest”, zegt criminoloog Frank Weerman.
De gestegen cijfers van wapenbezit en -gebruik staan in contrast met de algehele daling van de jeugdcriminaliteit in Nederland. De stichting HALT meldde onlangs ook dat het aantal jongeren dat naar deze instantie wordt verwezen voor lichtere vergrijpen in 2021 met een kwart is gedaald.
