Rapport: de bedreigingen van de Rotterdamse regio

Gesprekken met vijftig experts en het raadplegen van diverse rapporten leidden tot een inventarisatie die korpschef Frank Paauw vrijdag heeft toegelicht. Een inventarisatie.

De gewelddadige jihad is de meest bepalende terroristische dreiging voor Nederland. Nu ISIS momenteel terrein verliest, neemt de kans op terugkeerders toe. Er zijn geen concrete aanwijzingen dat terroristen voorbereidingen treffen voor een aanslag in Rotterdam.

Wel was er een aantal incidenten die te koppelen zijn aan radicalisering en terrorisme, zoals de incidenten rond de Mathenesserweg en de arrestaties van Rotterdamse wapenhandelaren.

De afgelopen vier jaren waren ongeveer honderd mensen in beeld vanwege radicalisering. Een deel hiervan heeft contact met netwerken in Den Haag en Zoetermeer. In onze regio woont een beperkt aantal mensen van wie wordt vermoed dat ze in Syrië of Irak hebben gestreden.

Niet perse uniek voor Rotterdam, ook al zien we het wel terug in het stemgedrag en demonstraties rond de Zwarte Piet-discussie en de felle bewonersbijeenkomsten door de mogelijke komst van asielzoekers en vluchtelingen in de Beverwaard en in Hoogvliet.

Met de Rotterdamse gemeenteraadsverkiezingen in het vooruitzicht is een toenemende polarisatie voorstelbaar. De harde toon kan doorwerken op de achterban.

Ook de invloed van buitenlandse conflicten werkt hier door. Een voorbeeld hiervan zijn de spanningen binnen de Turkse gemeenschap, vooral na de mislukte couppoging in Turkije. Het leidde tot bedreigingen, intimidatie, belediging en brandstichting.

Het veiligheidsrisico rondom voetbal is toegenomen, aangezien drie Rotterdamse voetbalclubs in de eredivisie spelen en Feyenoord internationale wedstrijden speelt. De harde kern bestaat uit momenteel uit zo'n 500 supporters, vooral van Feyenoord en in mindere mate van de andere regioclubs.

Het ging vooral mis in Rome in 2015 en na het verlies van Feyenoord tegen Exclsior op 7 mei van dit jaar. De politie sluit nieuwe incidenten niet uit, door een aantal trends zoals de zogenaamde '20-20'-gevechten, overgewaaid uit Scandinavië en Oost-Europa: Dat zijn georganiseerde vechtpartijen in bossen of velden tussen harde kern-supporters van twee clubs.

Ook komt het steeds vaker voor dat de harde kern van Feyenoord kleinere (amateur)clubs bezoekt en de confrontatie zoekt.

Het toenemende aantal evenementen en demonstraties legt ook een steeds grotere druk op de politie, gemeente en de hulpdiensten. Vooral de stijging van het aantal bezoekers van deze evenementen baart zorgen vanwege de terroristische dreiging, de crowd control en de volksgezondheid.

Dit voorjaar waren er al 90 demonstraties, tegen 85 in heel 2016. Mensen lijken steeds vaker op straat hun woede, frustratie en verdriet te willen uiten.

Door social media zijn medestanders snel op te roepen maar ook tegenstanders makkelijk te mobiliseren. Dit levert risico's op voor de openbare orde.

Zorgelijk is de toename van incidenten rond verwarde personen. Het aantal incidenten steeg vorig jaar landelijk met 14 procent tot 75.000 voorvallen. Wat hierbij vooral opvalt is de toenemende ernst van deze meldingen, de onvoorspelbaarheid van het gedrag van mensen met psychische problemen en de economische gevolgen die de incidenten hebben.

Denk hierbij in onze regio aan de krantenbezorgster in Delfshaven die om niets om het leven werd gebracht, de psychiatrische patiënt die zijn woning liet exploderen (Moddermanstraat) en de verwarde man die ervoor zorgde dat Rotterdam Airport ontruimd moest worden.

Korpschef Paauw maakt zich vooral zorgen om het feit dat er nog geen sluitende aanpak voorhanden is om de problematiek te stoppen. Strafrecht is in de meeste gevallen geen passende oplossing voor de problemen.

Bij ondermijnde criminaliteit wordt gedoeld op de verwevenheid tussen de zogenoemde onder- en bovenwereld. Denk aan leden van motorbendes die betrokken zijn bij de handel in drugs, wapens of gewelddelicten.

Of mensensmokkel via Hoek van Holland, waar vooral criminele Albanezen bij betrokken zijn. Deze gewelddadige groep komt ook steeds vaker in beeld bij de cocaïnesmokkel via de Rotterdamse haven.

Kwetsbare ondernemingen in bepaalde branches zijn vooral gevoelig voor ondermijnende criminaliteit (autoverhuur, vastgoed, horeca, juweliers, belhuizen). Criminelen lijken steeds beter in het verbloemen van hun criminele activiteiten.

Het relatieve gemak waarmee in het criminele circuit aan een vuurwapen kan worden gekomen is zorgwekkend. In Rotterdam valt vooral het aantal in beslag genomen automatische vuurwapens op (gemiddeld 25 op jaarbasis).

Via Slowaakse bedrijven worden grote hoeveelheden onklaar gemaakte machinepistolen - en geweren op de Europese markt gedumpt, die weer omgebouwd kunnen worden tot een werkend vuurwapen.

In de regio Rijnmond waren er vorig jaar 85 schietincidenten, waarvan 67 in Rotterdam. Het lijkt dat het hier vooral gaat om het intimideren of waarschuwen van een rivaal.

Wat opvalt is dat er een verschuiving plaatsvindt van Antilliaanse daders naar jonge mannen met een Marokkaanse achtergrond. Steeds vaker dragen jongens van ongeveer 17 jaar een wapen bij zich, als onderdeel van hun identiteit.

Dit is een nieuwe dimensie aan bestaande criminaliteit, die de komende jaren flink zal toenemen. Volgens het Openbaar Ministerie zal in de toekomst zelfs een groot deel van de criminaliteitszaken uit cyberzaken bestaan.

Nederlandse overheidsinstellingen hebben er al mee kennisgemaakt toen ze doelwit waren van digitale aanvallen vanuit Rusland. Ook is een vestiging van Q-Park bij woonboulevard Alexandrium slachtoffer geworden van een hackersgroep uit Noord-Korea.

Naast overheidsinstellingen en grote bedrijven lopen ook MKB-bedrijven en individuele burgers door pishing via bijvoorbeeld markplaats of nepwebsites het risico. Vooral de haven is door robotisering en logistieke systemen een mogelijk doelwit voor cyberaanvallen. Denk aan APMT.