RABBIJN

'Zo lang iemand je naam noemt, ben je niet echt dood.' Laatste rabbijn van Dordrecht geëerd met straatnaam

Het onthulde straatnaambord met in het midden de verre neef van Katan .
Het onthulde straatnaambord met in het midden de verre neef van Katan . © Stijn van der Poel / RTV Dordrecht
Tachtig jaar na zijn dood is Barend Josua Katan geëerd met de benoeming van een straatnaam op de Dordtse begraafplaats Essenhof. De joodse geleerde was in de dertiger jaren van de vorige eeuw de laatste rabbijn van Dordrecht. De onthulling van het straatnaambord maakte veel emotie los.
"In de joodse beleving is het heel belangrijk om de namen van mensen te noemen", vertelt Martijn Katan, hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en familie van Barend Katan. HIj moet een traantje wegpinken als RTV Dordrecht hem vraagt wat deze ode aan zijn verre neef hem doet. "Zo lang iemand nog over je spreekt, aan je denkt en je naam noemt, zo lang ben je niet echt dood."
Barend Katan werd op 1 mei 1932 als rabbijn benoemd bij de joodse gemeente Dordrecht als opvolger van Samuel Dasberg. Ook volgde hij hem op als docent Hebreeuws. "Het was een zoon van heel eenvoudige ouders, zijn vader was pettenmakersknecht. Hij is als enige in de grote familie van Katan gaan studeren voor rabbijn."
Barand Josua Katan
Barand Josua Katan © Regionaal Archief Dordrecht

Uitgemoord

In 1943 werd Barend Katan vermoord in Auschwitz net als zijn vader, stiefmoeder, zus, vrouw, drie kinderen en pleegkind. "Het lag voor de hand dat na twintig of dertig jaar niemand meer zou weten wie die Barend Katan was. De gemeenteleden waren ook grotendeels uitgemoord. En nu staan we hier tachtig jaar later om hem te gedenken. Dat doet mij heel veel."
Volgens de verre neef zette Katan zich enorm in voor de stad en de inwoners. "Met name toen joden Duitsland ontvluchtten en naar Dordrecht kwamen, heeft hij daar geweldig voor gezorgd." Historicus Kees Weltevrede vult aan: "Het was een heel bevlogen man, hij zorgde voor de gemeente."

Collectieve geheugen

Weltevrede benadrukt dat er in Dordrecht weinig plekken zijn die de inwoners terug doet denken aan de joodse gemeenschap. "Dat vonden we eigenlijk heel jammer, want je zou ze in het collectieve geheugen mee moeten nemen."
Het Barend Josua Katanpad loopt door het monumentale deel van de Dordtse begraafplaats. Eerder zijn de verzetsstrijders Lenie Dicke en Leendert Keesmaat al geëerd met een straatnaam op de Essenhof.
Dit verhaal komt van onze mediapartner RTV Dordrecht.