Jan (88) stak zichzelf in het hart nadat hij zijn vrouw wilde vermoorden: ‘Het was wanhoop, we willen gewoon samen verder’

‘Ik kan niet meer’. Het zijn de eerste woorden van een briefje dat de politie bij hem thuis vindt op 28 maart 2022. Jan S. en zijn vrouw zijn op dat moment in het ziekenhuis. Hij heeft zichzelf met een mes in de borst gestoken. Even daarvoor heeft hij zijn vrouw op het hoofd geslagen.

De bejaarde Rotterdammer gaat naar de cel maar vrij snel is duidelijk dat er een treurig verhaal zit achter het geweld. Jan S. heeft Parkinson en bovendien veel onverklaarbare pijnen in zijn lichaam. Hij kan er niet mee omgaan.

Woensdag doet hij zijn verhaal in de rechtszaal. “Ik lag ‘s nachts te piekeren. Die pijn was niet te behandelen. Al een jaar liep ik met de gedachte rond om uit het leven te stappen. Maar ik wilde mijn vrouw niet alleen achterlaten. Toen bedacht ik dit plan: haar doden en daarna mijzelf. Het was pure wanhoop en uit liefde voor haar.”

Zijn vrouw weet van niets. Als zij in een stoel zit, benadert hij haar van achteren met de schoenleest. Ze ziet hem en pakt zijn arm. Jan S.: “Die schrik in haar ogen, dat is het ergste wat ik in mijn leven heb gezien. Ik sloeg, maar het is niet gelukt omdat ik het niet wilde.”

De vrouw loopt twee scheurtjes op in de schedel. De man pakt daarna een mes en steekt zichzelf. “Het gekke is: ik voelde niets, het deed niets. Terwijl ik wel mijn hart heb geraakt en een klaplong opliep.” Het echtpaar komt er wonderwel goed uit, zonder blijvend letsel.

Ze zijn woensdag samen naar de rechtszaal in Rotterdam gekomen. Dader en slachtoffer, die vol liefde over elkaar spreken. De vrouw leest een verklaring voor. “Op mijn 16e raakten we verliefd, we zijn nu 64 jaar getrouwd. Geen sprake van ruzie, schelden of slaan. We delen veel interesses, maken samen kunst. Ik vind het fijn dat we na het vreselijke voorval samen verder kunnen.”

De reclassering bekijkt bij verdachten hoe zij in het leven staan en of er kans op herhaling is. De conclusie in deze zaak is simpel: geen strafblad, geen problemen, liever geen detentie meer gezien zijn hoge leeftijd. De verdachte: “Er is absoluut geen kans dat het nog een keer gebeurt. Ik kan het niet, ik durf het niet.”

Hij betreedt de rechtszaal met een stok, maar zegt dat de specialisten er alles aan doen om de pijn te verzachten, met nieuwe medicijnen.

Welke straf moet je in zo’n geval opleggen? Het OM eist één jaar cel voorwaardelijk. “Het is een ernstig feit, normaal gesproken gaat het om jaren celstraf. Maar dit is een bijzondere zaak, een drama.”

Advocaat Sam Lodder sluit zich daarbij aan. “Ik ben nu 18 jaar advocaat, deze zaak ga ik nooit meer vergeten. Het maakt zo’n indruk op mij. De eerste keer dat ik met mijn cliënt in de verhoorkamer zat, hij was toen 87. Dat was zo surrealistisch.”

Lodder wijst er nog maar eens op dat Nederlandse gevangenissen niet ingericht zijn op het vasthouden van bejaarde verdachten. Hij grijpt de gelegenheid ook aan om een juridisch punt te maken.

“In de Tweede Kamer wordt regelmatig gesproken over minimumstraffen. Gelukkig hebben we die niet in dit land. Je moet per geval bekijken wat past bij een zaak en een verdachte. Rechtspraak is maatwerk en dit is een schoolvoorbeeld van een zaak die tegen minimumstraffen pleit.”

Omdat OM en advocaat het eens zijn over de straf (voorwaardelijk, dus niet terug naar de cel) vraagt Lodder om meteen uitspraak te doen, maar de rechter houdt de termijn van twee weken aan: 8 februari. Het Rotterdamse echtpaar verlaat dan de zaal, samen. “We hebben elkaar en gelukkig ook veel vrienden. Daar genieten we nog elke dag van.”