Piet (88) redde vele levens bij de Watersnoodramp: 'Ik dacht dat ik het niet zou overleven'

Hij is dan 18 jaar oud en woont bij zijn ouders in Oude-Tonge aan de Julianastraat. Oude-Tonge is de zwaarst getroffen plek in het hele rampgebied: 305 van de ongeveer 3000 inwoners komen om.

Zeventig jaar later vertelt Van den Ouden over de rampnacht en de dagen erna. In zijn huis in Hellevoetsluis hangt een geborduurde kaart van zuidwest Nederland aan de muur, met blauwe steekjes is het overstroomde gebied aangegeven. "Dat heeft mijn overleden vrouw gemaakt", zegt Van den Ouden. Voor hem en zijn huidige vrouw is de ramp nooit ver weg.

Het is bijna niet voor te stellen wat de mensen op de Zuidhollandse eilanden en in Zeeland hebben meegemaakt. Een combinatie van springvloed en noordwesterstorm zorgt ervoor dat de dijken breken, 165.000 hectare land wordt overspoeld. Het water komt meters hoog te staan. "Tot aan de dakgoot", vertelt Van den Ouden. Huizen storten in door de kracht van het water. Bijna tweeduizend mensen komen om, meer dan honderdduizend mensen raken hun huis kwijt. Het jongste slachtoffer in Oude-Tonge is 18 dagen jong.

Van den Ouden gaat op zaterdagavond 31 januari 1953 nog vanuit Oude-Tonge naar Middelharnis met vrienden om uit te gaan. "Maar er was geen kip op straat." Dus gaan ze met de auto weer terug naar Oude-Tonge. "Je was blij dat je op de weg bleef", zegt Van den Ouden terwijl hij gebaart hoe de auto door de wind heen en weer werd geschud. "Het vroor vijf graden, er waren hagel- en sneeuwbuien en de wind was al kracht 10."

Zijn ouders liggen beneden in de bedstee te slapen, Piet gaat naar boven. "Ik ben de Sjors en Sjimmie gaan zitten lezen en hoorde opeens iets klotsen", blikt hij terug. Het water staat dan al zo hoog dat het door de brievenbus komt. "Dan schrik je en wordt je nog wakkerder." Hij gaat zijn ouders wakker maken, net als zijn zus die met haar baby in de andere bedstee ligt. Het water loopt dan al in het huis.

"We zetten het dressoir op tafel en dachten nog 'zo'n vaart zal het toch niet lopen'. Mooi niet, het was heel anders." Want terwijl het gezin naar zolder vlucht, komt de benedenverdieping onder water te staan. Van den Ouden gaat nog een paar keer naar beneden om spullen te halen. "Een lege koekenpan terwijl ik het brood had laten liggen. Aan drinkwater dachten we niet." En dan met een lachend gezicht: "Het laatste wat ik ben gaan halen zijn de kunstgebitten van m'n vader en moeder, die stonden in een glaasje water. Het water stond bij mij toen al tot halverwege de borst."

Als de binnenmuren het begeven en ook een deel van de buitenmuur instort, gaat het huis wiebelen. De zolder is niet veilig meer. Buiten raast de storm en is het donker. Van den Ouden ziet uit het dakraampje van de zolder een heel rijtje huizen instorten. Ook het huis van zijn broer Dies en schoonzus Corrie. Hij denkt hen nooit meer terug te zien.

Van den Ouden kruipt door het zolderraam en zoekt een weg over brokstukken van huizen die zijn vergaan en dode dieren die rond drijven. "Het was nog erger dan ijsschotsje springen. Allemaal rommel van ingestorte huizen, het was een massa geworden, je probeert een pad te zoeken maar alles is nat, glad en koud." Toch weet hij een huis met een plat dak te bereiken en vraagt de bewoner of hij zijn familie daar naartoe kan brengen.

De jonge Piet weet zo zijn ouders, zusje met haar baby en de vriendin van zijn broer die ook bij hen thuis was, in veiligheid te brengen. "Ik weet niet hoe vaak ik heen en weer ben geweest, andere mensen zeggen 'je hebt dat en dat gedaan' maar ik weet het niet." Dan ziet Van den Ouden buren op hun zolder vastzitten. De zolder heeft geen raampje en de mensen kunnen niet weg.

"Eerst heb ik met een mes kleine stukjes eruit gehaald en toen gaten in het dak gemaakt. Daarna konden de mensen eruit." Op deze manier heeft Piet van den Ouden twee gezinnen weten te redden. Ook hen brengt hij naar het huis met het platte dak waar de zolder nog droog is. En dat is niet zonder gevaar voor hem zelf: "Het was steen en steenkoud, een storm van heb ik jou daar, je was zo koud dat je het geeneens voelde. Ik ben nog twee keer kopje onder gegaan, ik dacht bij mezelf 'nou is het gebeurd'."

Op de zolder waar zijn familie en andere gezinnen worden opgevangen, probeert hij af en toe op te drogen: "Je kleedt je uit, mijn moeder wrong m'n kleren uit, probeerde ze droog te wrijven en dan kleedde ik me weer aan. Op een gegeven moment had ik mijn schoenen verloren en had ik alleen nog maar sokken aan."

Steeds weer gaat hij er op uit om te redden wat er te redden valt. En dan vertelt hij zachtjes: "Op het laatst lag er nog een paard, het lag met grote ogen te kijken, mooie bruine ogen. Hij knipperde nog. Ik kon het niet aanzien, het beest kon niet meer, het was al aan het verdrinken, het was niet meer te redden. Ik ben erop gaan staan waardoor het onder water bleef."

In de nacht van zaterdag op zondag heeft de ramp zich voltrokken, op dinsdagmiddag erna is Van den Ouden met een boot gered vanuit het huis met het platte dak. Hij omschrijft die drie dagen: "Je had niks, geen eten, geen drinken, het was er niet. IJzige kou, er was niks en je zat in het water. Dan is een mens sterk hoor, in nood kan je veel. Dat is het gekke, maar het is wel waar."

Met de roeiboot worden de overlevenden naar de Kaai aan de haven in Oude-Tonge gebracht. "Daar was het droog, daar hebben we gebivakkeerd tot we geëvacueerd werden." Hij kan het bijna niet geloven als hij daar in het dorp zijn broer en schoonzus ziet lopen. Dies en Corrie blijken de ramp ook te hebben overleefd.

Het gezin Van den Ouden komt na de evacuatie in 's Gravenmoer in Brabant terecht. Maar de jonge Piet houdt het er al gauw voor gezien. Na een week of twee wil hij terug naar Oude-Tonge. Met de bus gaat hij naar Dinteloord en daar vaart het veer naar Sluishaven. Daarvandaan rijden auto's die de mensen naar het dorp brengen.

"Die eerste keer, je weet niet wat je ziet. Je hebt daar de Bomendijk, die had alles opgevangen, daar was bijna alles tegenaan gespoeld. Dieren, huisraad, noem maar op." Van den Ouden gaat helpen met het opruimen van de aangespoelde huisraad. Naar zijn eigen huis in de Julianastraat mag hij dan nog niet.

"Je mocht het gebied niet in. De dijken waren doorgebroken en je had gewoon eb en vloed. Met vloed kwam het water weer terug, daar zat je ook nog mee. De stroomgaten moesten eerst worden gedicht en daarna konden ze pas droogpompen."

Inmiddels is hij dus 88 jaar, Piet van den Ouden, ooggetuige, overlever en redder. Hoewel hij die laatste term niet zelf zal gebruiken: "Ik heb mensen geholpen vind ik". Maar trots is hij wel op de medaille die hij in 2010 heeft ontvangen van het Carnegie Heldenfonds.

En nu kan hij over de Ramp praten, maar hij heeft dat jarenlang niet gedaan. "Wat moest je vertellen? Iedereen op het dorp had het meegemaakt." Ook ziet hij bij anderen dat de verhalen los komen: "Mensen die ik wel ken, maar ik weet niet wat ze meegemaakt hebben, dat heb ik nooit gehoord, maar nu komt het los."

Van den Ouden is van mening dat de verhalen moeten worden blijven verteld: "Omdat het niet vergeten mag worden. Water en wind heb je niet in bedwang, ik zeg niet dat het op korte termijn weer gebeurt, maar de strijd tegen het water blijft actueel."

De herdenking van 70 jaar Watersnoodramp in Oude-Tonge wordt woensdag bijgewoond door prinses Beatrix. Piet van den Ouden is er uiteraard ook bij. Hij is één van de mensen die na afloop van het officiële programma met de prinses in gesprek gaat over de ramp.