Blinde bergbeklimmer klimt weer na gruwelijk ongeluk: 'Ik droom nog in beelden, word wakker en dan is het zwart'

Inmiddels is het ruim zes jaar geleden dat Hein Noortman een ongeluk kreeg. Het is het moment dat ervoor zorgde dat zijn hele leven op z'n kop kwam te staan. "Voor mij is er een tijd voor en een tijd na mijn ongeluk", vertelt Noortman. Een tijd van kunnen zien en een tijd van duisternis. De herinneringen van voor zijn ongeluk ziet hij in gedachten in beelden uitgedrukt. Alles erna is slechts geluid en duisternis.

"We hadden plannen om te gaan watervalklimmen in de Alpen en om de puntjes op de i te zetten, zijn we nog gaan trainen in de klimhal in Rotterdam", blikt hij terug. "Er was wat fout met mijn zekering en toen ik op 15 meter hoogte hing, schoot die los." Van zo'n zes etages hoog, viel Noortman naar beneden.

"Ik hoef je niet te vertellen wat er gebeurt als je van zo'n hoogte voorover valt op een betonnen vloer", vertelt de bergbeklimmer, alsof hij ook liever niet vertelt wat er toen met zijn lichaam gebeurde. "Ik had echt van alles verbrijzeld: ellebogen, polsen, voeten en mijn hele gezicht. Ook mijn oogkassen waren helemaal kapot."

Hein belandt voor vijf weken in een coma, maar hij beseft achteraf pas wat voor beleving dat is geweest. "Je voelt een soort strijd in jezelf. Blijf ik leven of ga ik dood? Terwijl ik in coma lag, visualiseerde ik een situatie waarin ik in de bergen was en over een hele diepe kloof moest komen. Terwijl ik door de dood werd aangekeken."

Het voelde voor hem als een strijd om bij 'het leven' te komen. Uiteindelijk heeft een specifieke visualisatie hem over de streep kunnen trekken. "Terwijl ik in coma lag, zag ik mijn vrouw en dochter. Ik dacht: Het is niks om dood te gaan. Ik wil leven. Ik ga door."

Na vijf weken opent hij dan eindelijk zijn ogen. Voor de zestiger uit de Hoeksche Waard is het soms nog steeds niet te bevatten wat er is gebeurd: "Het voelt zo gek. Ik ging even een avondje klimmen en opeens word ik weken later wakker. Ik kon niet bewegen, ik kon niet praten op dat moment. Ik lag helemaal in spalken en aan slangen voor voedsel en lucht. Ik zag natuurlijk opeens niks meer. Vooral daar snapte ik natuurlijk niks van."

De oogzenuwen van Noortman waren dermate aangetast, dat hij sindsdien blind door het leven gaat. "Toen ik hoorde dat ik voor altijd blind zou zijn, heb ik wel zitten even janken." Soms vindt hij het nog steeds confronterend. "Ik droom namelijk nog in beelden en dan word ik wakker en boem: dan is het zwart."

De bergbeklimmer kwam op een punt te staan, dat hij heeft getwijfeld of hij nog wel door wilde en zelfs wel door kon gaan met zijn leven. "Je kunt je niet voorstellen dat je leven opeens totaal zwart wordt en dat dat ook voor de rest van je leven is", probeert hij uit te leggen. "Letterlijk alles stond op z'n kop. Blijf je leven? Kan je blijven wonen waar je woont? Hoe moet ik dat met werk doen? Hoe moet ik dat met m'n relatie doen? Het was een hele harde klap om vanaf nul te moeten besluiten; hoe nu verder?"

Toch voelde hij ondanks alle onzekerheid: 'Het is nog niet klaar, ik ga door.' Dat vergde veel wilskracht. "Je leert er beter mee omgaan, maar accepteren doe ik het nooit. Maar als je het beeld van je oude leven los leert laten en gaat kijken naar wat er nog allemaal wel kan nu. Dan zie je dat er toch nog heel veel mooie dingen kunnen gebeuren."

En die gebeuren ook in de jaren na het ongeval. Hij wordt 'motivational speaker', houdt lezingen en TED-talks en werkt nauw samen met het Nederlands Herseninstituut waar hij als ambassadeur fondsen werft. Dat herseninstituut werkt aan de ontwikkeling van een hersenchip. Mensen die later in hun leven blind zijn geworden hebben namelijk een ontwikkeld visueel centrum in hun hersenen.

De chip kan dat centrum mogelijk stimuleren. "Ik vind het mooi als ik daar wat in kan bijdragen. Al zou het niet voor mij zijn, maar voor andere blinden. Ik vraag mensen of ze willen doneren en dat kan via de website laatblindenweerzien.nl."

Ook houdt hij zich tegenwoordig bezig met de lokale politiek van Hoeksche Waard en heeft hij een oude liefde weer opgezocht: bergbeklimmen. "Het geeft energie om doelen te hebben en niet alleen te blijven zitten van: 'O, o, wat ben ik zielig'. Dat werkt niet."

Natuurlijk moet hij nu wel voorzichtiger zijn met klimmen. "Zoals ik vroeger heb geklommen, dat gaat natuurlijk niet meer. We hebben wel vast geoefend in de Alpen met een lokale gids. Ik voel aan een heupband hoe ik moet klimmen en de gids begeleidt me bij de stappen die ik moet zetten. Dit smaakt naar meer."

Het klimongeluk heeft een grote impact op het leven van Hein Noortman gehad en heeft veel meer levens geraakt. "Mijn vrouw was ooit gewoon partner en moeder van onze dochter, maar na het ongeluk was ze plotseling verzorger." Ook zijn gezin heeft het zwaar gehad. Maar ook moeder en dochter blijven positief.

Hoe de familie zich door de zware weg van revalidatie heeft geslagen, is goed terug te zien in de documentaire 'Between Summits' van Roeland Wendel en Ilse Lavell. Zij hebben Noortman maandenlang gevolgd. "We hebben de film in LanterenVenster in Rotterdam gekeken met prachtig geluid en beeld", vertelt Noortman trots.

In de documentaire is ook te zien hoe zijn familie Hein op de been houdt. "Een aantal jaar na mijn ongeluk kwam mijn dochtertje naast me zitten. Toen zei ze: 'Pap, eigenlijk zou jij dood zijn, maar je bent er nog. Je hebt geen tweede kans in het leven, maar je hebt eigenlijk een nieuw leven!' Dat voelt ook echt zo. Ik ben meer na gaan denken over wat ik voor mijn omgeving kan betekenen, omdat ik er nog ben."