Peperdure shirts, horloges en vip-tafels in de club: dit is waar jonge crimi's hun geld aan uitgeven

Zo’n leven vol geld, drugs en mooie vrouwen mag voor sommige jongeren aanlokkelijk zijn, het is uiteindelijk een gezwel voor de samenleving. Dat zegt stadsmarinier Arwin Siermans. Hij ziet in zijn wijk Rotterdam-Centrum elke weekeinde jonge twintigers in dure auto’s rondrijden die ze onmogelijk met een bijbaan kunnen betalen. Of hij ziet groepen vrienden die 's nachts met geld smijten aan speciale vip-tafels met veel champagne en sterke drank.

Hij hekelt de aantrekkingskracht van deze levensstijl en weet hoe de jeugd erdoor verblind kan raken. “In sommige wijken groeien jongens op met het idee dat ze dit doel moeten bereiken. Anders hoor je er niet bij. Maar voor de gemiddelde jongere zijn een luxe auto en dure kleding helemaal niet bereikbaar. En daarom is het kwalijk dat ze zulke rolmodellen hebben.”

De stad heeft veel last van de jongeren die bakken geld verdienen door voor drugscriminelen cocaïneblokken weg te halen uit zeecontainers in de Rotterdamse haven. Het levert ze per keer vele tienduizenden euro’s aan contant geld op. Waar geven zij dit geld aan uit en wat zijn hun motieven om ervoor te vallen? Dat vragen we aan bezoekers en medewerkers van luxe winkel(keten)s in het centrum van Rotterdam.

Het draait allemaal om status en gezien worden. Respect krijgen, met name van andere jongens en mannen, door te imponeren met merkkleding en dure sieraden. “Mannen weten precies van elkaar hoeveel hun outfit heeft gekost. Vrouwen zijn daar minder in geïnteresseerd. Ze kennen wel het merk, maar niet het prijskaartje”, zegt een verkoper. Volgens hem betekent een compliment van man tot man ook veel meer dan dat een vrouw zegt dat hij er goed uitziet. “Het is net als sporten: dat doen ze ook alleen voor elkaar. Alleen mannen weten wat je er allemaal voor moet doen en laten om er zo afgetraind uit te zien."

Aan merkkleding, luxe goederen en uitstapjes. Sommigen delen de zwarte contanten met hun familie. De Kruiskade, de Meent en de Bijenkorf zijn populaire plekken om te shoppen, maar daar is voor echte modeliefhebbers de keuze te beperkt. Zij winkelen liever op de PC Hooftstraat in Amsterdam of rijden ‘even’ op en neer naar Parijs.

Het liefst geven ze hun cash uit aan dure merkkleding, vooral schoenen en tassen. Dior, Gucci, Saint Laurent, Prada en Amiri zijn de merken die ertoe doen. De merknaam mag gezien worden, ook op de schoenen. Grove chunky sneakers met dikke rubberen zolen van Prada zijn nu in. Net als sportschoenen van Off White, Balenciaga en Dior.

De kleding is duur, maar wordt niet veel gedragen. “Een T-shirt (van Dior bijvoorbeeld à 800 euro) draag je maar één keer, daarna geef je hem weg. Anders zeggen ze: heb je nu alweer datzelfde shirt aan? Je wilt niet als armoedzaaier gezien worden.”

Hun outfit combineren ze bij voorkeur met een peperduur horloge. De wereldtijdhorloges van Patek Philippe kosten zo’n 80 duizend euro, maar zijn zeer moeilijk verkrijgbaar. Voor de sporthorloges van Rolex is er ‘maar’ een wachtlijst van vier jaar. De GMT Master II is zeer gewild, vooral de stalen variant: de goedkoopste variant kost ‘slechts’ 16.150 euro.

En wat doe je als je ‘fully dressed’ bent? Dan wil je dat laten zien natuurlijk, aan een vip-tafel van club Villa Thalia, de Harbour Club of in een horecagelegenheid in een andere stad. Gezellig met je vrienden aan een tafel flessen champagne poppen of liters Grey Goose wodka achterover slaan, terwijl de dj de muziek nog wat harder zet. Starttarief is 600 euro voor vier personen. Dan krijg je er wel een fruitschaal bij.

Of je rijdt met een dure sportauto rondjes door het centrum, bijvoorbeeld in een Lamborghini Aventador Roadster, Ferrari 458 Italia of een Mercedes AMG GT R. Die auto heb je niet zelf betaald, maar voor een dag gehuurd (1000 euro), plus 500 tot 2500 euro aan borg en een verzekering.

De nacht duurt lang als je hem voortzet in een hotel. Daar wordt steeds strenger toegezien op seks- en drugsfeesten. “Ze vragen tegenwoordig om je ID, maar er wordt soms ook wel een oogje dicht gedaan als je met flink wat geld wappert”, weet een van de geïnterviewden. En ben je Rotterdam zat, dan ga je op vakantie naar een strandresort in Marbella of het Five Palm Hotel in Dubai.

Alle winkeliers zeggen geen geld van criminelen te willen aannemen maar uiteindelijk wint de koopman het toch van de dominee en wordt vaak niet doorgevraagd naar de herkomst van de contanten. “Dat schrikt de klant af en merk ik meteen aan mijn omzet,” zegt een verkoper. “Ik ben geen rechercheur of rechter en wil ook geen vooroordeel hebben over een buitenlander of een Nederlandse kamper met veel contant geld. En maken we ons niet allemaal schuldig aan het zwarte geldcircuit? Ook de bakker om de hoek of de horecabaas doet er aan mee, net als mensen die hun schoonmaakster zwart uitbetalen.”

Een andere winkelmedewerker zegt dat hij niet aan een bankbiljet kan zien of het goed of fout geld is. “Het kan ook van een jongen zijn die daar lang voor gespaard heeft.” Ook al hebben sommigen wel onderbuikgevoelens bij bepaalde uitgaven, toch zeggen ze dat er steeds meer succesvolle jonge ondernemers zijn die snel en veel geld verdienen als dj, influencer, consultant, in de bouw, etc.. En dat geld hoeft volgens de verkopers niet fout te zijn. “Ze werken hard en je mag jezelf belonen”, vindt een autoverhuurder. “Maar als ze vragen of er ook in contant geld betaald mag worden en als wij dan nee zeggen en van de huur wordt afgezien, dan weten we genoeg.”

Steeds meer winkels hebben een daglimiet per klant of vragen bij grote bedragen naar een persoonsbewijs. Ook banken moeten ongebruikelijke transacties melden. Daardoor is het moeilijker om contant geld uit te geven zonder opgemerkt te worden. De criminelen ondervangen dit door bijvoorbeeld in bitcoins te betalen en personal shoppers te laten winkelen. Of ze gebruiken de bankrekening van anderen. In dat laatste geval rekenen deze zogeheten geldezels of katvangers het bedrag af en krijgen dit in cash terug met een flinke bonus. Op die manier wordt het geld alsnog witgewassen.

Zeker voor jongeren zonder opleiding of werk is een criminele carrière met veel geld een aanlokkelijk alternatief. Maar als het geld verkregen is uit diefstal of een misdrijf en als er geen belasting over wordt afgedragen, dan is het strafbaar om het in je bezit te hebben.

De overheid probeert witwassen op allerlei manieren tegen te gaan. Zo ontmoedigt de gemeente bijvoorbeeld vip-tafels in de horeca. Er is nog geen verbod, maar er wordt wel een moreel beroep gedaan op de clubs omdat het een onwenselijk beeld creëert van ongebreideld drank- en drugsgebruik.

De Rotterdamse politie heeft ook het aantal malafide autoverhuurders aan banden gelegd door strenger te controleren wie hun klanten zijn. Serieuze autoverhuurders laten hun klanten hun identiteitsbewijs, rijbewijs en bankpas overleggen en ze laten ze betalen via de pin.

Het Openbaar Ministerie in Rotterdam wil dat winkeliers beter doorvragen naar de herkomst van het geld. Een woordvoerder: “Als je tieners een tas van 2000 euro ziet afrekenen en ze zeggen dat ze de creditcard of het geld van hun ouders hebben gekregen, stel dan op zijn minst als voorwaarde dat hun ouders meekomen bij het afrekenen.”

Het kabinet wil een verbod op contante betalingen vanaf 3000 euro, zodat het moeilijker wordt om crimineel geld wit te wassen. De Tweede Kamer moet dit nog goedkeuren. Deze week vindt daar een besloten overleg over plaats.

Stadsmarinier Arwin Siermans heeft niet de illusie dat hij het geromantiseerde beeld van de drugscrimineel ‘uncool’ kan maken. “Maar we kunnen als samenleving wel normstellend optreden en hindernissen wegnemen zodat jongeren op het juiste pad blijven.”

Daarom zet de stadsmarinier veel in op het begeleiden van jongeren naar een stage, werkplek en/of onderwijsprogramma’s die jongeren ‘in hun kracht zetten’, zodat ze er niet voor kiezen om bijvoorbeeld een drugsuithaler te worden. Want eenmaal gezwicht voor het foute geld, is het moeilijk om er weer uit te stappen.

Toch lijken veel jongeren ook tot inkeer te komen zodra ze een gezinnetje willen stichten. Zo zegt een winkelende dertiger geleerd te hebben van zijn fouten en nu een gewoon bestaan te leiden. “Toen ik jonger was gooide ik rustig met een paar vrienden in één avond 2000 euro over de balk en kon ik de dag erna mijn huur niet meer betalen. Ik heb veel verkeerde beslissingen genomen en ben met foute vrienden en verkeerde neven omgegaan. Mijn advies is: luister naar je vader en moeder, doe geen domme dingen en laat je niet verblinden door het geld. Je krijgt later ook wat je wilt als je je focust op school en hard werkt.”