Koepel Zeeburg: tegen water en voor wijn

Het was in feite het clubgebouw van de Generale Dijkage, de voorloper van het waterschap. Dat was in 1630 opgericht om te zorgen voor de zeewerende dijk die om het eiland Voorne liep. Voorheen hadden de afzonderlijke polderbesturen die verantwoordelijkheid, maar enkele polders (zoals Oudenhoorn en Zuidland) konden de lasten niet meer dragen. Voortaan moest iedereen meebetalen aan de veiligheid, en zorgde de Generale Dijkage ervoor dat de dijk goed onderhouden bleef. En in de Koepel Zeeburg vergaderden de leden van de Dijkage, en ze organiseerden er regelmatig diners.

De aanbesteding van het timmer- en metselwerk van het nieuwe onderkomen vond plaats in 1742. Het moest komen op een plek in de duinen achter Oostvoorne, waar al een gebouwtje stond dat Zeeburg werd genoemd. Dat was een keet of opslagplaats voor gereedschappen en materialen ten behoeve van het onderhoud van de duinen.

De vergaderingen van de opperdijkgraaf, en de heemraden vonden er plaats, en het vormde het startpunt van de jaarlijkse schouw van de dijken. Die vergaderingen werden veelal afgesloten met maaltijden, waar op het welzijn van de aanwezigen werd gedronken. En dat gebeurde uit de Hensbeker van Voorne. Het origineel staat in het Rijksmuseum, waar hij in de vaste expositie staat opgesteld.

Als een nieuw lid van de Dijkage voor het eerst aan de vergadering deelnam, diende hij deze hensbeker, die geheel met wijn werd volgeschonken, in één keer leeg te drinken. Ook bij andere feestelijke gelegenheden werd er uit de hensbeker gedronken, en het werd ook als een grote eer beschouwd als een hoogwaardigheidsbekleder in de Koepel aanschoof om de drinkbeker dus tot groot vermaak van de aanwezigen leeg te drinken.

En was als onderdeel van het ritueel gebruikelijk om aansluitend de drinker iets te laten opschrijven in het zogenaamde Drinkboek. Soms was het alleen de naam, soms een bedankje of aantekening, maar ook regelmatig een kort gedichtje.

Overvloed! Stort uwen hoorn
Immer uit op ’t Land van Voorn!
Heil zij Zeeburg in het randje
Van het lieve vaderlandje

Schreef ambachtsheer van de Struyten Hubert Cornelis Hoyer

‘k heb de beker gedronken
en war niet beschonken
‘k heb mij bovenst geamuseerd
en ben lekker getrakteerd

Sandt van Nooten, belastinginner in Brielle

Zoo is het glas dan weer geledigd
En is de zeegod weer bevredigd

Pieter Caland, ingenieur waterstaat

In de loop van de Tweede Wereldoorlog kregen de Duitsers het steeds moeilijker. Uit angst voor een geallieerde landing op de kust, werd de Atlantikwall aangelegd. De duinen werden volgebouwd met bunkers. Het kwam er op neer dat de Koepel Zeeburg, net als diverse hotels en villa’s langs de nabijgelegen Boulevard werden afgebroken.

Voorafgaand werd het gebouw minutieus opgemeten en gefotografeerd, zodat er tekeningen en afbeeldingen waren voor de herbouw. Al sinds 1948 kwam herbouw zo nu en dan ter sprake, maar uiteindelijk zou het dus tot 2014 duren voordat het daadwerkelijk gebeurde. Op 29 november 2014 is het officieel geopend. Uit praktische overwegingen staat het niet op de originele plek, daar ligt nu de Brielse Maasdam, dus is het een kilometer zuidelijker herbouwd.