PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN
Dit is er waarom er opeens een windmolen naast je woonwijk kan komen
De meeste mensen staan niet te springen om zo’n kolos in de achtertuin, maar ze moeten er toch komen: windmolens. Het is voor veel mensen een heet hangijzer, maar het Rijk zegt dat het belangrijk is dat ze geplaatst worden. En snel een beetje.
Het heeft allemaal te maken met de gestelde doelen in het Energie- en Klimaatakkoord van 2030. Zes vragen en antwoorden over windmolens.
1. Wat is windenergie?
Windenergie is elektriciteit die wordt opgewekt door middel van wind. Door het draaien van de wieken van een windmolen, wordt de windkracht omgezet in elektriciteit. Je kunt het vergelijken met de werking van een dynamo op je fiets: als je trapt, lever je elektriciteit aan de verlichting op je fiets. De energie die wordt opgewekt door windmolens gaat naar het elektriciteitsnet.
Reacties bewoners Barendrecht op windmolens Oude Maas
2. Waarom is windenergie duurzaam?
Dat heeft te maken met het feit dat de energie wordt opgewekt door een bron die niet kan opraken, in dit geval dus wind. Ook zon en stromend water zijn voorbeelden van duurzame energiebronnen.
3. Windenergie is voor het Rijk erg belangrijk. Waarom?
De doelstelling van de Rijksoverheid is dat er in 2030 tenminste 35 Terawattuur (TWh) aan duurzame elektriciteit wordt geproduceerd. Dat is afgesproken in het Energie- en Klimaatakkoord. Windenergie is een belangrijke bron om dit doel te halen. Daarnaast staat in het Energieakkoord dat provincies elk een aandeel verzorgen om een totaal van 6.000 Megawatt (MW) aan windenergie te realiseren. Deze afspraken over windenergie op land zijn nodig om de Nederlandse doelstellingen voor de groei in duurzame energie en vermindering van de CO2-uitstoot te halen. Daarnaast wil het Rijk minder afhankelijk zijn van (Russisch) gas.
4. Maar moet de provincie het dan allemaal alleen regelen?
Nee, de provincie werkt nauw samen met gemeenten en waterschappen om te kijken wat in de provincie de meest geschikte plekken zijn om zon- en windenergie te realiseren. De provincie bepaalt wat geschikte plekken zijn om windparken te bouwen, maar gemeenten spelen daarin ook een rol. Diezelfde gemeenten zorgen er met regelmaat voor dat het proces wordt vertraagd, tot frustratie van de provincie. Als een proces dreigt vast te lopen, heeft de provincie de bevoegdheid om de regie terug te pakken, bijvoorbeeld via een Provinciaal Inpassingsplan. Dit houdt in dat de gemeente voor een bepaald gebied niet langer het recht heeft om een bestemmingsplan te maken. De touwtjes zijn dan dus volledig in handen van de provincie.
5. Hoe staat Zuid-Holland er eigenlijk voor?
In 2023 zal Zuid-Holland 735,5 MW door wind op land realiseren. Daarmee wordt de doelstelling gehaald zoals die is geformuleerd in het coalitieakkoord 2019-2023. De laatste grote stappen werden het afgelopen jaar gemaakt met de realisatie van de twee grootste windparken in Zuid-Holland: Kroningswind op Goeree-Overflakkee (78 MW) en windpark Maasvlakte 2 (116 MW). Dat wil overigens niet zeggen dat het ook landelijk allemaal even vlot verloopt: de doelstelling om in 2020 6.000 MW vermogen aan windmolens op land te hebben staan, werd pas begin 2023 gehaald.
6. Wat betekent dat voor de komende jaren?
Op de vraag hoeveel windmolens er nog moeten worden gebouwd om te voldoen aan de doelen, is volgens de provincie Zuid-Holland geen eenduidig antwoord te geven. Dat heeft te maken met het feit dat de doelstellingen voor 2030 zijn uitgedrukt in TWh, niet in aantallen windturbines. Zuid-Holland moet, zoals is vastgelegd in de Regionale Energiestrategie (RES), minstens 6,3 TWh realiseren. De meest recente cijfers zijn uit 2020. Toen was 1,5 van de 6,3 TWh gerealiseerd en zat er nog eens 1,6 in de pijplijn. Er is dus nog werk aan de winkel.
PvdA en GroenLinks pleitten eind 2022 voor een snellere inzet van het Provinciaal Inpassingsplan. Dat betekent dus dat als gemeenten niet willen meewerken, de provincie sneller moet kunnen ingrijpen.
