Bezoekersrecord bij de eerste derby tussen Sparta en Feyenoord; 100 jaar geleden spelen de Rotterdamse clubs voor het eerst tegen elkaar in de competitie

De twee clubs spelen in dat seizoen (1922/23) in de Eerste Klasse West. Het is voor het eerst dat Sparta en Feyenoord tegelijk in deze hoogste klasse uitkomen. Omdat Sparta in het seizoen 1920/21 is gedegradeerd uit die klasse, terwijl Feyenoord dan juist vanuit de Overgangsklasse promoveert, hebben de clubs niet eerder in competitieverband tegenover elkaar gestaan. Sparta promoveert in het seizoen 1921/22 vanuit de Overgangsklasse en dus komen de twee Rotterdamse clubs elkaar in het seizoen 1922/23 voor het eerst in de competitie tegen.

'Het nog jonge Feyenoord ontmoet het historische Sparta' lezen we in het clubblad van Feyenoord over die eerste officiële wedstrijd in maart 1923. Bijna een jaar eerder hebben de clubs wel een vriendschappelijke wedstrijd gespeeld. Die wordt op het Kasteel met 2-4 gewonnen door Feyenoord.

Dat de twee wedstrijden in een week tijd afgewerkt worden, is te danken aan de weersomstandigheden. Feyenoord-Sparta staat oorspronkelijk op 26 november 1922 op het programma. Het veld aan de Kromme Zandweg wordt die dag afgekeurd na hevige regenval. Sparta-Feyenoord staat aanvankelijk op 18 februari 1923 gepland. Sneeuwval zorgt er dan voor dat de wedstrijd op het Kasteel wordt afgelast.

En dus wordt de eerste officiële derby tussen Sparta en Feyenoord gespeeld op 18 maart 1923. Bij Sparta keert de dan 40-jarige aanvoerder Bok de Korver terug. Hij heeft aan het eind van het seizoen ervoor besloten te stoppen met voetbal, nadat hij bij het kampioensfeest een longontsteking oploopt waarvan hij met moeite herstelt.

Maar Sparta staat er drie wedstrijden voor het einde slecht voor. De Korver besluit zijn voetbalschoenen weer aan te trekken. Ook een andere belangrijke Spartaan, Cas Ruffelse, die in Hamburg woont, komt in die periode steeds terug naar Rotterdam om de wedstrijden voor Sparta te spelen.

'Zelden zal Spangen zoveel bezoekers geborgen hebben als gisteren het geval was', schrijft het Rotterdamsch Nieuwsblad een dag na de wedstrijd. 'Reeds lang voor de aanvangstijd waren alle rangen dicht bezet.'

De wedstrijd op het volle Kasteel wordt dus door Sparta gewonnen met 1-0. Het doelpunt wordt in de tweede helft gemaakt door Van der Mark. De Maasbode doet op 19 maart 1923 verslag van de wedstrijd: 'Dat Feijenoord verloren heeft, komt doordat de Zuidelijken niet van de kansen wisten te profiteren. Overigens hebben we gisteren bij de gasten niets kunnen bespeuren van het mooie samenspel der voorhoede, dat bij andere wedstrijden dikwijls zo te roemen valt. Dit zal wel voornamelijk te wijten zijn geweest aan het tactisch spel der tegenpartij, die elke combinatie brak en onmogelijk maakte. De Korver moge snelheid missen, in de tactiek is hij nog de meester.'

De clubbladen van beide clubs doen ook verslag van de wedstrijd. De Spartaan noemt het aantal toeschouwers een record: 'Een record massa toeschouwers, naar schatting 15.000, woonde dit eerste treffen tussen beide rood-witte stadsgenoten bij en men heeft kunnen genieten van een boeiende en spannende wedstrijd met vaste hand geleid door de heer Mutters.'

Ook in De Feijenoorder wordt de scheidsrechter genoemd: '18 Maart waren we te gast bij Sparta. Weer hadden we de uitnemenden heer Mutters als scheidsrechter. We hebben zo ongeveer allen de wedstrijd gezien, dus behoef ik er geen woord aan te verspillen. Alleen dit: Sparta speelde een enthousiast spel en heeft mijns inziens niet onverdiend gewonnen.'

Voor Sparta is het een grote tegenvaller dat sterspeler Bok de Korver een blessure oploopt. 'Begrijpelijkerwijze was er vreugde in onze gelederen, welke spoedig daarna weer plaats maakte voor een somberder stemming, toen vernomen werd dat De Korver zodanig geblesseerd was dat op zijn onmisbare hulp voor de eerstvolgende wedstrijd niet kon worden gerekend', meldt De Spartaan.

Het clubblad van de Kasteelclub roemt ook het spel van Cas Ruffelse: 'Zonder iemand van het elftal te kort te doen, mag hier wel eens in het bijzonder het schitterend spel gememoreerd worden van Ruffelse. Zijn aanvallen, zijn schoten, zijn spelverdeling, als het moest ook zijn hulp in de verdediging, dat was alles af!'

In het Feyenoordclubblad maken ze zich vooral druk om het feit dat de Zuiderlingen niet hebben weten te scoren. Niet op het Kasteel en een week later ook niet in de thuiswedstrijd tegen de Spangenaren.

'Ik vraag mij af hoe het mogelijk is geweest, dat Haarlem één week voor de Rotterdamsche wedstrijden tegen Sparta kans gezien heeft zes doelpunten te maken, terwijl Feyenoord, dat in deze competitie het hoogste aantal doelpunten maakte (47), niet in staat was in twee wedstrijden tegen Sparta één enkele maal te doelpunten. Zelfs de impotente voorhoede van HBS is er in geslaagd bij Sparta drie maal het net te vinden.'

Spartalegende Bok de Korver speelt de returnwedstrijd op Zuid op 25 maart 1923 dus niet mee. Duizenden Spartanen zijn volgens De Spartaan bij de wedstrijd op Zuid aanwezig. Dagblad De Maasbode doet de volgende dag verslag van de wedstrijd en schrijft dat het publiek de eerste helft kan genieten van mooi, fanatiek voetbal. Feyenoord is volgens de krant de bovenliggende partij, maar bij rust is de stand nog 0-0.

Een minuut na de hervatting scoort Sparta het enige doelpunt van de wedstrijd. De Maasbode: 'Ons erachtens werd Feyenoord hier de dupe van een fout van de scheidsrechter. Van Zeyl stond al buitenspel toen hij de bal voor het doel toegespeeld kreeg. De bal werd een 15 meter teruggespeeld, waar Ruffelse klaar stond om hem in het net te jagen!'

Scheidsrechter Bos keurt het doelpunt wel goed en daarmee slaat de wedstrijd om. 'Het begon iets op rugby te lijken; men nam bij voorkeur eerst de man om daarna naar de bal te zien', lezen we in de Maasbode. 'Vooral verbitterde Feyenoordspelers bezondigen zich hieraan, doch ook Ruffelse laat zich niet onbetuigd.'

De krant vervolgt: 'Naar onze mening was scheidsrechter Bos niet voor deze zware taak berekend. Door zwakke beslissingen verloor hij spoedig zijn autoriteit bij speler en publiek, welk laatste van tijd tot tijd alleronhebbelijkst was. Mutters zou waarschijnlijk de hele staande lange zijde hebben laten ontruimen.'

Feyenoord-aanvoerder Pijl gaat na de wedstrijd verhaal halen bij scheidsrechter Bos, weet het Rotterdamsch Dagblad: 'Kras was het antwoord van scheidsrechter Bos, op de mededeling van Pijl dienaangaande: 'Als U protesteert tegen de leiding, dan dien ik bij de N.V.B. een klacht in tegen het onhebbelijke spel van u en van Dijke.'

Maar de scheidsrechter krijgt er ook van langs, bijvoorbeeld in De Voorwaarts: 'Dat de wedstrijd zonder bepaalde incidenten gespeeld werd, geschiedde ondanks de leiding van de heer Bos, die als scheidsrechter al even onhebbelijk is als vroeger als Haarlems rechtsbuiten. Hij heeft een grote mond, doch mist tact en elk begrip van de spelregels.'

Sparta kan de punten goed gebruiken in de strijd tegen degradatie. Voor de Feyenoord is deze derby de laatste wedstrijd van het seizoen. Sparta heeft er nog eentje te gaan en is nog altijd niet uit de degradatiezorgen. Voor de laatste wedstrijd kunnen de Spangenaren weer een beroep doen op Bok de Korver.

De thuiswedstrijd tegen UVV op 8 april 1923 wordt zijn laatste in het rood-witte shirt van Sparta. Na 21 jaar beëindigt hij zijn voetballoopbaan. Sparta wint met 5-0, stijgt een aantal plaatsen op de ranglijst en is uit de degradatiezorgen. 'Feyenoord wordt door toedoen van ons geen kampioen', lezen we in de annalen van Sparta.

Feyenoord wordt dat seizoen derde in de Eerste Klasse West, Sparta eindigt op de achtste plek. Het Nederlands voetbal is in die tijd opgedeeld in vier regio's: noord, oost, west, zuid. Naast Sparta en Feyenoord spelen in de Eerste Klasse West RCH (Heemstede), Blauw-Wit (Amsterdam) , HBS (Den Haag), Ajax (Amsterdam), VOC (Rotterdam), Haarlem, DFC (Dordrecht), Quick (Den Haag), HVV (Den Haag) en UVV (Utrecht).

De acht ploegen in elke regio spelen een volledige competitie, waarna de vier kampioenen strijden om het landskampioenschap. Winnaar in de Eerste Klasse West wordt in het seizoen 1922/1923 RCH uit Heemstede. Die club wordt vervolgens via de kampioenspoule ook landskampioen.