Waterkanonnen, politiebezoek, een NCTV-dossier: Sanders strijd voor het klimaat en tegen de wooncrisis

“Ik kom uit Krimpen aan den IJssel en zat op het Wartburg College, een reformatorische middelbare school in Rotterdam. Daar leerde ik dat de evolutietheorie bullshit is en homoseksualiteit een zonde. De hele school is ingericht om SGP-stemmers op te leiden. Mijn ouders zijn gescheiden toen ik 13 was, mijn moeder werd uitgesloten uit de gemeenschap, scheiden was een zonde. Ik kreeg veel wrok tegen de kerk, stopte met gaan. Ik leverde kritiek in de biologie- en godsdienstles, dan word je wel verketterd. Vanaf dat moment heb ik me heel afgezonderd gevoeld. Ik kwam in een opstandige fase terecht. Daar ben ik niet meer echt uitgekomen, haha.”

“Met name mijn moeder heeft het daar moeilijk mee gehad. Ze had toch het idee dat als je afdwaalt van de kerk je naar de hel gaat. Dat is als liefhebbende moeder moeilijk te verteren. Die vindt dat tot op de dag van vandaag erg, maar tegenwoordig zijn we daar wel opener over.”

“Nee, ik ben eerst Bedrijfskunde & ICT gaan studeren aan de Hogeschool Rotterdam.”

“Niet primair. Maar ik kwam er na drie jaar wel achter dat het niet voor mij was en ben gestopt. Ik was op uitwisseling naar Moskou en kwam daar tussen allemaal internationale politicologiestudenten terecht. Ik ben veel gaan lezen en dacht: volgens mij kan ik mezelf socialist noemen. Dus toen ik terugkwam ben ik lid geworden van Rood, de jongerenvereniging van de SP. Dat lidmaatschap (en die van de SP) heb ik opgezegd toen Rood door de SP werd afgestoten. De partij greep een zogenaamd ideologieverschil aan om van opstandige jongeren af te komen, die zich probeerden te verzetten tegen de bijna dictatoriale partijstructuur. Dat was heel giftig, naar en destructief.”

“Niet veel goeds. Ik zou persoonlijk niet de politiek in willen, omdat ik vrij wil kunnen zijn in wat ik doe en zeg. Maar als ik kijk naar waar het meest nuttige werk verzet kan worden, zie ik dat nu niet gebeuren in parlementaire structuren of partijen. Ik zie veel logheid en mensen die binnen een super afgebakende arena over ideeën moeten praten. Terwijl het ontstaan van nieuwe ideeën en anders durven denken zich daar allemaal buiten afspeelt: op straat en online.”

“Het heeft jaren en jaren geduurd voordat de verhuurdersheffing is afgeschaft, de belasting op sociale huurwoningen waardoor woningcorporaties massaal woningen gingen verkopen. Heel veel partijen hebben heel lang gelobbyd voor die afschaffing. Een week na het Woonprotest waren de politieke beschouwingen en belde iemand van GroenLinks met wie ik veel contact had en die zei: 'Met de druk en het sentiment nu kunnen we misschien een meerderheid krijgen.' Dat is toen bijna gelukt, er kwam een tijdelijke oplossing en vorig jaar is ze afgeschaft.”

“Dat is super lastig om zo te zeggen, want het is natuurlijk holistisch; alles heeft met elkaar te maken. Maar ik denk wel dat de PvdA en GroenLinks lef hebben gekregen van wat ze op straat zagen gebeuren en een goed verhaal hadden om D66 mee te krijgen.”

“Ik heb altijd al de status quo bevraagd en het irritant gevonden dat mensen zeiden: dat is nu eenmaal zo. En ik kwam achter steeds meer misstanden. De wooncrisis is natuurlijk een grote, met hele concrete gevolgen. De afgelopen tien jaar een verdubbeling van dakloosheid. Het klimaat. Als je dat opkropt, je komt thuis te zitten, je zit aan het einde van je pubertijd en je bent boos op de wereld, dan komen er vanzelf dingen uit.”

“Ik downloadde de Twitter-app. De eerste keer dat ik een journalist aan de lijn had was naar aanleiding van een verhaal dat ik had geplaatst over mijn ervaringen met reformatorisch onderwijs. En toen was ik ineens, doodzenuwachtig, te gast bij Nieuwsuur en stond er een artikel in het AD. Dat zorgde ervoor dat ik van 200 volgers ineens naar 1500 ging. Dat is een beetje de springplank geweest, want als ik daarna iets over de wooncrisis schreef werd dat ook opgepikt.”

“In januari 2021 had ik al geholpen met de ‘Nooit meer Rutte’-campagne, met een zelfgemaakte video en demonstratie. Daarna heb ik nog twee keer gedemonstreerd voor Palestina en daar ontmoette ik Mieke Megawati Vlasblom, die nu voor Bij1 in de gemeenteraad zit. Zij zei: we moeten iets met wonen doen. We hebben hier vlakbij afgesproken met een groepje en een plan bedacht. Dat resulteerde in september 2021 in bijna 18.000 demonstranten in het Westerpark. Dat is voor een grassrootsorganisatie echt boven iedere reëele verwachting. En in september liepen weer zo'n 1500 mensen mee met een protestmars door de Kalverstraat.”

“Ja de eerste keer dat ik cijfers opzocht sloeg ik stijl achterover van de massaliteit van dit probleem. Een miljoen jongeren wonen tegen hun zin in nog bij hun ouders, 100.000 mensen dakloos en 800.000 huishoudens die als de huur is betaald eigenlijk niet kunnen rondkomen. Toen ik dat las kreeg ik weer dat gevoel, dat je geconfronteerd wordt met een bizarre realiteit waar niets aan lijkt te gebeuren.”

“We hebben het eerst over de Tweebosbuurt gehad en wilden lokaal iets doen. Maar ik heb toen hier om het water te testen gezegd: wat nou als we het op de Dam doen? Als startschot van een reeks protesten.”

“Ik werk als campagnestrateeg, persvoorlichter en communicatieadviseur voor non-profitorganisaties met dezelfde belangen als waar ik voor protesteer. Dus mijn werk en activisme overlappen. Ik werk vijf-zes dagen en in de avonden en weekenden doe ik activistische dingen. Ik ben verkouden, omdat ik vorige week bij de demonstratie van Extinction Rebellion was op de Utrechtsebaan. Ik lag recht voor het waterkanon. Drie uur later zijn we gearresteerd, ik was kletsnat en het was 5 graden en daarna moesten we nog lang wachten buiten bij het politiebureau.”

“Nu drie keer bij Extinction Rebellion.”

“Dat is gek. Nog nooit gezien buiten protesten om. Dat is een camerawagen die onder andere met gezichtsherkenning werkt. Die zetten ze dan bij demonstraties neer bij de toestroom van mensen, zodat ze ter plekke in de gaten kunnen houden wie er is. Ik heb bij de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en de politie mijn dossiers opgevraagd en ze hadden vrij veel informatie verzameld. Ik kom dan terug in rapportages over links-extremisme. En er is zelfs een strafdossier met mijn naam, terwijl ik nog nooit veroordeeld ben. Dus dat betekent dat er een onderzoek is geweest of nog loopt. Ze zijn ook een aantal keer bij me aan de deur geweest.”

“Ik ben een keer staande gehouden in de buurt van de Tweede Kamer waar we een banner hadden laten zien. Toen is de politie een paar maanden later vier keer langs geweest terwijl ik niet thuis was. Ze belden bij mijn buren aan, praatten met mijn huisgenoot. Dat is een bekende intimidatiemethode. Uiteindelijk heb ik ze opgebeld en zeiden ze dat ze kennis wilden maken, omdat ik staande was gehouden en ik wel vaker protesten deed.

Recenter is een wijkagent langsgekomen naar aanleiding van een tweet. Ik had een grapje gemaakt naar aanleiding van NOS-tips voor inflatie, dat je bij de Albert Heijn gewoon kunt pakken. Dus toen stond de wijkagent voor de deur om me de huid vol te schelden en te zeggen dat ze mij in de gaten hielden.”

Destijds was ik woest. Iedere andere burger kan een keer over de schreef gaan, maar ik besefte me vanaf dat moment: er is geen speling voor fouten. Als ze me ergens op kunnen pakken dan doen ze dat. Ze hebben zes mensen opgepakt die de oproep voor de A12-demonstratie hadden gedeeld. Dat is gewoon intimidatie. Daar maakt Amnesty zich ook druk over: preventief activisten oppakken en intimideren is onderdrukking. Mensen durven zich niet meer uit te spreken.”

“Nee. Als me iets zou overkomen zou ik daar geen aangifte van doen. Ik ga er niet van uit dat ze mij dan steunen. De politie is bij uitstek een politieke organisatie, een verlengstuk van de zittende macht.”

“Ik ben gelukkig niet bang aangelegd, dus ik maak me niet zo’n zorgen over fysiek geweld. Maar ik denk weleens: wat als het hele systeem al hun bureaucratische en juridische geweld op je los zouden laten, wat bij mensen gebeurd is die zich uitspraken tegen politiegeweld. En wat begin je tegen de staat?”

“Ja, dat is ook de reden dat ik de twee keer dat ik door de politie geïntimideerd ben daar een filmpje van op Twitter heb gezet. En ik ben een klachtenprocedure begonnen tegen de politie, met een advocaat. Ergens ben ik wel bang voor de uitkomst, want als het een succes is en media pikken het op kan ik zomaar de posterboy van de strijd tegen de politie te worden. Dat is een risico, want dan kan ik écht een doelwit worden.”

“In ons huidige systeem mag een huis leegstaan, maar mag je er niet in gaan wonen zonder huur te betalen en wordt super veel politiegeweld gebruikt. Als jij je huur niet meer kan betalen sleept de politie je uit je huis. Dus het is legaal om iemand dakloos te maken maar niet legaal om zo arm te zijn dat je geen huur kunt betalen. In een systeem waarin de kaarten zo geschud zijn zal de politie altijd een problematische rol spelen.”

“Als socialist ben ik voor de democratisering van het kapitaal, dat betekent dat huisvesting gaat over huisvesten van mensen en je daar in het meest luxe segment wel geld aan kunt verdienen, maar niet aan de primaire woonbehoefte.”

“Dat is ingewikkeld. Ik ben categorisch tegen het gebruik van geweld tegen personen. Maar ik vind niet dat het een taboe zou moeten zijn om over geweld te praten, want dan kun je het ook niet over huisuitzettingen hebben. Iemand dakloos maken is in mijn optiek een extreme vorm van geweld. Wat kun je doen om je daar tegen te verzetten? Demonstreren op het Malieveld? Dat vind ik een farce.”

“Ik zie mezelf als brutaal, een provocateur. Maar dan vooral als dingen onopgemerkt of zonder kritiek gebeuren. Voor mij is de VVD de personificatie van het gewelddadige beleid. Dat vind ik immoreel. Dus als mensen dat met een glimlach serveren dan lok ik zo iemand graag uit de tent.”

“Als ik op mensen reageer dan is dat vaak vanuit verontwaardiging. Achteraf denk ik dan wel: ik heb geen zin in conflicten of vetes. Dat gaat in je hoofd zitten en daar wordt je een zuur en naar persoon van. En dat ben ik op Twitter veel meer dan in het echt. Op demonstraties van Extinction Rebellion zit ik ingehaakt met kameraden, dat is veel mooier.”