Epilepsie en toch steeds in de auto stappen

In 2010 was zij al eens in een tuin beland. Het jaar erop een ongeluk. Nog een ongeluk. In 2012 reed zij de sloot in. In een plantenhal was zij onwel geworden. Allemaal het gevolg van epileptische aanvallen.

Het stond ook in haar rijbewijs: code 105, die het rijgedrag al beperkt bij epilepsie. "ik wist niet dat ik die code had", zei Juliana H. De epilepsie zou het gevolg zijn van een trap van een paard in 1992.

Op 30 mei 2014 ging het goed fout. Toen zij over de Haringvlietweg van Rockanje naar Hellevoetsluis reed, raakte zij twee voetgangers: een 23-jarige vrouw en een 29-jarige man, beiden uit Polen. De vrouw was op slag dood, de man overleed in het ziekenhuis.

De verdachte kan zich niets meer van het ongeval herinneren. Door de epileptische aanval heeft zij het bewustzijn vermoedelijk verloren en is ook haar geheugen van dat moment gewist.

De vraag kwam meermalen terug tijdens de zitting op donderdag: waarom was zij toch steeds weer gaan rijden, na al die eerdere incidenten? De rechter:"Vindt u het een rare gedachte dat mensen u een gevaar op de weg noemden? "Juliana H.:"Misschien wel, ja."

Sterker: zij maakte zich er boos over. "Als ik over een stoeptegel struikel, zegt het hele dorp al dat het door de epilepsie komt. Dat etiket wordt veel te makkelijk geplakt".

Na het laatste ongeval in 2012 werd haar rijbewijs ingenomen. In 2013 deed zij een nieuwe, succesvolle aanvraag en zei daarbij dat zij al twee jaar zonder aanvallen was. Hoe kon ze dat nou zeggen? "Ach, ik weet al die data niet en ik weet niet of het steeds epilepsie was."

Wat evenmin in haar voordeel spreekt, is dat zij enkele dagen na het fatale ongeluk in Hellevoetsluis weer in de auto stapte. "Ik zat in een soort roes. Het was een automatisme en ik moest naar mijn werk."

Nu rijdt zij geen auto meer. De rechter: "Bent u van plan ooit nog achter het stuur te gaan zitten?" Na een stilte van enkele seconden: "Daar heb ik nog niet over nagedacht. Ik denk het niet."

De zitting van donderdag werd bijgewoond door familie van het 23-jarige slachtoffer Sylwia. Haar moeder, vader en broer waren speciaal uit Polen overgekomen.

De moeder las snikkend een verklaring voor, waarin zij terugging naar die dramatische dag in 2014. "Ik was in shock, probeerde Sylwia te bellen. Maar ze nam niet meer op." De moeder vertelde een zelfmoordpoging te hebben ondernomen, omdat zij het niet meer zag zitten. "Als iemand haar naam noemde, was het alsof duizend naalden in mijn hart werden gestoken."

Samen met haar zoon Pawel haalde zij uit naar het Nederlandse rechtssysteem. "Wij wachten al meer dan drie jaar op deze zaak. Hoe kan dat? De verdachte is vrij. Wat is dat voor land waar rechteloosheid heerst?"

Pawel noemde de verdachte een moordenares. "Bewust. Ik zou wensen dat zij in Polen werd berecht." Ook de moeder pleitte ervoor de vrouw lang op te sluiten en sprak van "absurd lage straffen in Nederland."

Juliana H. kreeg de gelegenheid te reageren op de emotionele woorden van de Poolse nabestaanden, maar zij zweeg. "Ik laat het bij mijn eerdere verklaring."

Justitie wil dat zij een half jaar de cel in gaat en vijf jaar niet meer autorijdt. De verdachte schrok van de eis. "Dan raak ik alles kwijt, mijn baan, mijn huis." De rechter in Rotterdam doet op 25 januari uitspraak.