Justitie: 'Tientallen miljoenen witgewassen via Surinaamse geldwisselkantoortjes'

Suri-Change houdt zich onder meer bezig met money transfers en geld wisselen. Voor beide activiteiten heeft het bedrijf een vergunning van de Nederlandse Bank (DNB). Het bedrijf werd in 1990 opgericht in Rotterdam en groeide in de jaren daarna uit tot een keten van negen filialen: twee in Rotterdam, eentje in Den Haag en de rest in Amsterdam.

Vanuit elk geldkantoor kun je geld versturen, vooral van en naar Suriname. Dat werkt in theorie zo: je meldt je bij Suri-Change met het bedrag dat voor iemand of een bedrijf bestemd is in het buitenland.

Op een formulier vul je in voor wie of welk bedrijf het geldbedrag bedoeld is, daarna legitimeer je je en als de transactie wordt goedgekeurd, betaal je Suri-Change cash het over te maken bedrag plus een commissie, waarna het bedrijf het transfereert.

De persoon in Suriname voor wie het geld bedoeld is, kan het geld direct opnemen bij de dichtstbijzijnde uitbetaallocatie, ook hier op vertoon van een legitimatiebewijs. Is de begunstigde een bedrijf, dan kan die het geld op zijn beurt investeren in onroerend goed of een ander bedrijf in een land waar de controle op witwassen zwak is.

Suri-Change schrijft op zijn website dat zijn diensten niet voor illegale activiteiten gebruikt mogen worden, dus ook niet voor het witwassen van geld.

Brandschoon is het Rotterdamse bedrijf desondanks niet. DNB beboet Suri-Change in 2014 omdat het de bedrijfsvoering niet op orde heeft, waardoor de kans bestaat dat de dienstverlening wél voor illegale activiteiten gebruikt kan worden. Het bedrijf hield zich onvoldoende aan de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft), en bleef dat volgens justitie ook doen tussen 2017 en 2022. Verdachte transacties werden niet of onjuist gemeld.

De Wwft is sinds 2008 van kracht. Financiële instellingen zoals banken en tussenpersonen als notarissen moeten voorkomen dat criminelen hen gebruiken om geld wit te wassen of terrorisme te financieren. Dat betekent dat ze onderzoek moeten doen naar de achtergrond van hun klanten en de herkomst van hun geld. Als ze iets ongebruikelijks of verdachts tegenkomen, moeten ze dat doorgeven aan een speciaal meldpunt bij de landelijke politie.

Dat het justitie menens is met de wet, merkte ING hardhandig in 2018. De bank overtrad jarenlang en structureel de Wwft waardoor klanten honderden miljoenen euro's konden witwassen via die bank. Om te voorkomen dat ING voor de rechter zou worden gedaagd, kwamen justitie en bank een schikking overeen: ING betaalde een boete van 775 miljoen euro.

Omdat de financiële sector schrok van de megaboete voor ING, en latere boetes voor de Rabobank en Volksbank, werd het mensen die hun geld verdienen in de criminaliteit steeds lastiger gemaakt. De instellingen maakten serieus werk van hun poortwachtersrol om crimineel geld op te sporen.

"Om grote contante geldbedragen toch te kunnen gebruiken om huizen en auto's te kopen, moeten criminelen steeds complexere constructies verzinnen. Dit vereist specifieke kennis en een uitgebreid netwerk. Het vermoeden bestaat dat de verdachten zich toelegden op deze vorm van criminaliteit en daarmee veel geld hebben verdiend, om bijvoorbeeld een uitgebreide vastgoedportefeuille op te bouwen", zegt officier van justitie Niels Huisman van het Landelijk Parket.

Met de verdachten doelt Huisman op de vijf mannen die maandag werden aangehouden. Volgens het AD zijn onder meer de 73-jarige eigenaar van Suri-Change en zijn twee zonen van 49 en 45 jaar opgepakt. De andere arrestanten zijn twee mannen van 53 en 54 jaar. De oudste man is vrijgelaten, maar blijft verdachte. De andere vier blijven wel langer vastzitten.

De zoon van 49 wordt gezien als hoofdverdachte. Justitie denkt dat deze man zich jarenlang schuldig heeft gemaakt aan ondergronds bankieren, met andere woorden: financiële diensten te hebben verleend aan criminelen. Hij maakte daarbij gebruik van een crimineel financieel netwerk in Nederland, Slowakije en Suriname. De verdachten van 53 en 54 zouden onderdeel zijn van dit netwerk.

Het was een winstgevende business. De politie heeft rondom de aanhouding van de vijf beslag gelegd op 42 woningen, waaronder een aantal Rotterdamse appartementen met een waarde van meer dan een miljoen euro. Het vastgoed heeft een geschatte totale waarde van 25 miljoen euro.

Daarnaast werden zes woningen en twee bedrijfspanden doorzocht, waaronder volgens het AD het hoofdkantoor van Suri-Change aan de West-Kruiskade in het centrum van Rotterdam.