Rijnmond Staat Stil bij orgaandonatie

Nu wordt de familie vaak aan het sterfbed van hun geliefde geconfronteerd met deze hele lastige vraag.

Jelle Epker is arts op de Intensive Care van het ErasmusMC: "Dat komt helaas regelmatig voor. Nederlanders zijn er niet zo goed in om met hun dierbaren te praten over de zaken van het laatste deel van het leven, dus heel veel familieleden weten niet zo goed wat hun partner, zoon of dochter gewild zou hebben en dan wordt het gissen."

Nederland kent een tekort aan donoren. Van 40% van de Nederlanders is hun keuze bekend. Zij hebben bij het donorregister aangegeven wel of geen donor te zijn. Registreren is een paar minuten werk, maar 60% maakt geen keuze of schuift die voor zich uit.

Meerdere campagnes hebben weinig meer mensen over de streep getrokken om aan te geven wel of geen donor te willen zijn. De nieuwe donorwet zou dat wel kunnen bereiken. Met een krappe meerderheid is de wet aangenomen. "Een historisch spannende stemming", was het commentaar.

Vanaf 2020 is iedereen automatisch orgaandonor tenzij je bezwaar aantekent of je familie er moeite mee heeft. "Dit is een gouden medaille voor alle patiënten die op de wachtlijst staan", is de reactie van de Nederlandse Transplantatie Stichting.

Iedereen van 18 jaar en ouder die nog niet als donor staat geregistreerd, krijgt dan een brief om een keuze maken. Na zes weken krijg je een herinneringsbrief. Als je op beide brieven niet reageert, dan word je geregistreerd als 'geen bezwaar tegen orgaandonatie'.

"De donor had niet veel later moeten komen, ik lag toen alleen nog maar in bed en kon bijna niets meer", zegt Rick Klompé uit Berkel en Rodenrijs. In januari 2015 kreeg hij een donorlever. "Heel snel nadat de donorlever wordt aangesloten, begint ie te werken en dan gaat hij alle afvalstoffen verwerken. Dat is echt een wonder hoe snel dat gaat."

Rick heeft de nabestaanden van zijn donor een brief geschreven: "Ik heb het geluk gehad dat ik een tweede kans heb gekregen en daar ben ik heel dankbaar voor."

Het redden van een leven gaat bij orgaandonatie altijd gepaard met het verlies van een leven. "Als we daar met respect en eerbied mee omgaan, dan kunnen we in Nederland iets moois bereiken", zegt Jelle Epker van het ErasmusMC.

Voor veel organen zijn er geen vervangende apparaten en transplantatie is dan de enige oplossing. In Nederland staan doorgaans zo'n duizend mensen op de wachtlijst.

De 37-jarige Ingrid Jongeneel uit Gouda is daar een van. Haar lever groeit en is inmiddels zo groot als een ballon van tien liter. Zij staat inmiddels een jaar en drie maanden op de wachtlijst en kijkt uit naar het telefoontje dat er een geschikte donor is gevonden.

"Het wachten maakt me verdrietig en ik voel onmacht. Ik wil heel graag beter worden maar kan er nu niets aan doen."

Haar leven is nog niet in gevaar maar met een nieuwe lever zou ze weer volop mee kunnen draaien in het gezin en op het werk. Nu is dat op halve kracht en neemt dat steeds verder af.

Voor de mensen die hun organen na de dood beschikbaar stellen, heeft ze groot respect. "Dat vind ik heel mooi." Natuurlijk is ze gebaat bij meer donoren, maar haar belangrijkste oproep is vooral maak een keuze. "Iedereen heeft de keuze, dus maak de keuze. Je hoeft geen ja te zeggen."

Jelle Epker van de Intensive Care in het ErasmusMC is het daar volmondig mee eens. "Als je het een belangrijk onderwerp vindt, regel het dan. Dat doen we ook als het gaat over trouwen, wonen en werken maar niet over essentiële dingen zoals doodgaan. Waarom denken we daar niet over na?"

"Zeker als je weet dat je je familie daarna belast met een hele lastige beslissing. De familie is verdrietig en in verwarring en hoe verwacht je dan dat zij een weloverwogen keuze maakt over orgaandonatie. Dat zou je toch niet moeten willen?"

Rijnmond Staat Stil, over het redden van levens door orgaandonatie.