nieuws

Strafkam dwingt tot reinheid

Een 'strafkam' is één van de oudste voorwerpen in de collectie van het Nationaal Onderwijsmuseum. De houten kam met ijzeren pennen is gebruikt bij kinderen die met vies haar naar school kwamen. De strafkam komt uit de zeventiende eeuw.
Hij is al te zien geweest in tentoonstelling in 1860. In de catalogus staat beschreven waar de kam voor dient. "Hij werd al strafmiddel gebruikt", vertelt directeur Tijs van Ruiten van het Onderwijsmuseum. Hij citeert uit de catalogus:

Reinheid

"Aan een spijker hangt de ijzeren kam met een houten steel waarvan het gezicht alleen al genoeg is om een rilling over het lijf te jagen. Wanneer men bedenkt dat die gebruikt is om onreine hoofden tot reinheid te dwingen. Eén enkele streek met zulk een kam, moet genoeg zijn geweest om het bloed bij het hoofd te doen lopen."
De strafkam is in de zeventiende eeuw gebruikt bij leerlingen die met echt vies haar vol klitten naar school komen. De bekende pedagoog Rijkens vertelt in 1827 waar onderwijzers op moeten letten.

Morsige handen

Hij schrijft bijvoorbeeld een hoofdstuk met de titel 'Schone handen'. Daarin staat: "De onderwijzer behoort nimmer te dulden dat een kind met min of meer morsige handen aan het werk gaat. Dit strekt niet alleen tot bevordering der goede orde maar ook om de meisjes en jongens tot zindelijkheid te gewennen."
In de loop der tijd zijn er veel meer regels gekomen waar scholen en schoollokalen aan moeten voldoen. Een belangrijke stap in een schoon lokaal, is de komst van het digibord. De krijtborden zorgen voor veel meer stof.

Luizen

En luizen? Die zijn van alle tijden. Van Ruiten: "Het is een tijd weggeweest maar wordt nu versterkt door het maken van selfies. Die kinderen komen met de hoofden bij elkaar en lopen daardoor een grote kans zo'n besmetting op te lopen."
Foto: directeur Tijs van Ruiten van het Nationiaal Onderwijsmuseum in de studio van Middag aan de Maas met de strafkam.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl