VISSERIJ

Tegenwind nekt platvis-vissers Stellendam, bekende schippersfamilie laat levenswerk slopen

Het levenswerk van de schippersfamilie Tanis wordt gesloopt. Het vissersschip GO-48 is al door de Zeeuwse scheepssloperij Hoondert onder handen genomen. Hetzelfde lot wacht het zusterschip de GO-38. De familie uit Goedereede maakt noodgedwongen gebruik van de saneringsregeling van de overheid en stopt met vissen. En dat doet pijn. Niet alleen bij de vissers zelf.
"Kapitaalvernietiging, dat is wat het is.” Projectleider Gerrit van Damme kijkt verslagen naar de stapels restmateriaal op de kade in het Zeeuwse Nieuwdorp. Het gaat om de restanten van de GO-48, ofwel de Cornelis Senior. “Dit was één van de mooiste visserskotters ooit gebouwd. Altijd goed onderhouden. Het is eeuwig zonde.”
De tekst gaat verder onder de video:
Bekende schippersfamilie uit Stellendam laat levenswerk slopen
Acht weken geleden maakte het schip de laatste reis, naar de sloperij bij Vlissingen. De familie heeft eerst vanaf het water alle apparatuur en de motor uit de dertig jaar oude viskotter gehaald. Daarna is het schip door Hoondert op de kant gehesen. En vervolgens zijn de stuurhut verwijderd, de bekabeling, al het isolatiemateriaal en het houtwerk.
Het meeste materiaal is inmiddels afgevoerd voor recycling. De rest moet nog worden gesorteerd. Van Damme: “Hier liggen de schroefas en het roer. Daar nog wat cement en isolatiemateriaal uit het visruim en dat metaal is de kiel en een restje van de scheepsluik. Als dit is opgeruimd, beginnen we aan de volgende.”
Gerrit van Damme, scheepssloperij Hoondert
Gerrit van Damme, scheepssloperij Hoondert © Rijnmond
Hoondert ontmantelt normaal gesproken grote olie- en gasplatformen, maar voor de sloop van de twee vissersschepen van Tanis maakte het bedrijf graag een uitzondering. Van Damme: “Ik kom zelf ook uit de scheepvaart en weet hoe uniek deze schepen zijn. Dit gaat me echt aan mijn hart. De meeste kotters zijn gemaakt van gewoon staal, deze was van massief staal. Hij had nog jaren meegekund.”
Bijna tachtig Nederlandse kotterschepen zijn aangemeld voor de sloopregeling van het ministerie van LNV (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). De uitkoopregeling is voor boomkorvissers die het niet meer redden. Zij vissen vooral op tong, schol, tarbot en griet en worden hard geraakt door het verbod van de Europese Unie op de pulsvisserij. Hun visgebied is ook kleiner geworden door de Brexit en de aanleg van windmolenparken in de Noordzee. Maar voor veel schippers was de hoge dieselprijs door de oorlog in Oekraïne uiteindelijk de genadeklap. Wie stopt als visser krijgt eem financiële compensatie, moet zijn visrechten inleveren en mag vijf jaar lang geen nieuw schip kopen.

Schip zonder ziel

Jaap Tanis (64) ziet de sloop van zijn schepen met lede ogen aan. Hij heeft de GO-48 zelf laten bouwen, zijn vrouw heeft het interieur ontworpen. Ze waren altijd zuinig op de kotter. “Ik heb er zelf twintig jaar lang mee gevaren en heb er heel wat op meegemaakt. Het was een geweldig schip, oerdegelijk. Heel modern ook voor die tijd. We waren één van de eerste pulsvissers. Echte pioniers. En nu zie je dat allemaal verdwijnen.”
Hij vertelt het aan boord van de GO-38/De Vertrouwen, het andere schip dat wacht op de kettingzaag. Van een afstand lijkt het blauw, wit en geel gelakte vissersschip nog zeewaardig. Maar de gieken zijn al onttakeld en binnen is er van het interieur weinig over. De stuurhut bevat alleen nog een houten ombouw, vol gaten waar ooit alle apparatuur in zat. De ziel is eruit.
Alle apparaten zijn uit de stuurhut gehaald en doorverkocht
Alle apparaten zijn uit de stuurhut gehaald en doorverkocht © Rijnmond

Einde van een familiekroniek

Onderin het schip ontmantelt de schipper de immense Deutz-dieselmotor. Die heeft hij al doorverkocht aan een reparatiebedrijf. Met de sloop van de twee schepen komt een einde aan een lange familiegeschiedenis in de visserij: die eindigt op een Zeeuwse kade, maar begon bij vader Cees op de GO-28/de Op hoop van zegen. Daarna kwamen de GO-38 en GO-48 erbij voor Jaap en zijn broers Kees en Adam.
Door het verbod op de pulsvisserij, de inperking van de visgrond en andere tegenslagen houdt het familiebedrijf nu toch op te bestaan. “Het kon niet meer,” zegt Jaap Tanis berustend. “Door de hoge brandstofprijzen moest er haast elke week geld bij.”
Het was geen makkelijk besluit. Eigenlijk had de familie nog met één schip willen doorvaren. Door ziekte en familiestrubbelingen besloot ze toch beide schepen aan de wal te leggen. “We hebben geen opvolging en personeel is heel moeilijk te vinden. Dan houdt het op. "

Niet in de koude kleren gaan zitten

Het besluit is hem niet in de koude kleren gaan zitten, terwijl er voor hemzelf niet eens zo heel veel verandert. Hij was al in 2012 gestopt met varen en blijft voorlopig doen wat hij sindsdien doet: rommelen in de grote schuur en gastlessen geven op scholen.
“Maar ga dat nieuws maar eens aan je bemanning vertellen. Dat valt niet mee hoor,” concludeert de kottervisser. Zijn zoon Chris besloot over te stappen op een ander schip, de TX-68 bij rederij Vrolijk/Jaczon in Scheveningen. Hij nam drie bemanningsleden mee. Twee andere jongens vonden een baan buiten de visserij.
Tanis: “In Stellendam zijn nu al vijf schepen weg. En over twee weken stopt ook de GO-20: drie broers en hun vader van 90 jaar. Zij hebben ook geen opvolging. Voor de visafslag is dat een grote aderlating. Nu hebben we nog maar drie schepen die op platvis vissen.”

Hele gemeenschap voelt tegenwind visserij

En dat merkt ook de gemeenschap op het eiland. Want niet alleen de vissers, ook de bakker en de slager leven van de visvangst. “We hebben het geluk dat de garnalenvangst nu opvallend goed gaat, nog voor het echte seizoen begint. En we hebben nog twee scheepswerven op Stellendam: Maaskant en Padmos.
Maar overall is het een moeilijke tijd; de visserij heeft veel tegenwind. We staan momenteel negatief op de kaart. En dan komen ook nog eens al die windmolens erbij. Ik denk achteraf dat wij op tijd zijn gestopt. Maar ik vind het erg dat alles wat mijn vader heeft opgebouwd, nu teniet wordt gedaan”, besluit Tanis.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl