Vergeten Verhalen: bollenvelden op Voorne

"Voor de velden met tulpen moeten we terug naar de jaren ’30 van de vorige eeuw", weet Bob Benschop van het Streekarchief Voorne-Putten. "Daarvoor kom je in de archieven maar sporadisch iets tegen over bloembollen. Hooguit dat er in de negentiende eeuw een partijtje wordt verkocht door een notaris."

Rond het jaar 1910 is de eerste poging om op Voorne bollen te telen. Een kweker uit Voorschoten legt bloembedden aan achter de molen van Nieuwenhoorn. Er wordt meteen gesuggereerd dat het misschien wel het begin kan zijn van een grote bollenkwekerij op het eiland.

Benschop: "In de jaren daarna was er onder meer sprake van tulpen die nabij Rockanje werden gekweekt, als een soort van proefneming. Maar dat lijkt te zijn mislukt, want het blijft vervolgens twintig jaar stil."

Er zijn verschillende redenen dat de kwekerijen niet worden doorgezet. "Vermoedelijk vooral van financiële aard, want de teelt van bollen vergde flink wat investeringen in grond en materieel. En verder zat misschien de tijd niet mee: de Eerste Wereldoorlog brak uit, en er was meer behoefte aan voedselproductie dan aan een luxeproduct als bloembollen."

Aan de grond zal het niet gelegen hebben. De kalkrijke zandgrond rond Oostvoorne en Rockanje is juist erg geschikt. Als de bollen te nat worden, zijn ze al snel vatbaar voor schimmel, ziekten of rot. De luchtige bodem nabij de duinen van Voorne is dus juist gunstig.

De opleving van de bollenkweek op Voorne begint in 1927. Een groot deel van het duingebied is in handen van de Maatschappij tot Exploitatie van de Duinen van Voorne: in totaal zo’n 1500 hectare. Dat wordt grotendeels als natuurgebied beheerd, maar stap voor stap wordt het duingebied ingericht tot weiland, komen er kassen te staan voor glastuinbouw en worden er villa’s gebouwd.

De Maatschappij tot Exploitatie van de Duinen van Voorne gaat proeven doen met tulpen, narcissen en hyacinten in de duingebieden. Die worden gedaan door kwekers uit Wassenaar, Lisse, Leiderdorp en andere plaatsen die bekend staan om de bollencultuur.

Benschop: "En toen ze na een paar jaar voor het eerst op de veiling werden gebracht, oogstte het de bewondering van velen. De kwaliteit bleek uitmuntend!" Dat zorgt ervoor dat de daaropvolgende jaren flink wordt geïnvesteerd. Zes ondernemers kopen in 1928 zo’n 100 hectare grond op en richtten de ‘NV Bloembollen Kweekerij en Handel Oostvoorne’ op.

Die NV laat een bloembollenhuis bouwen aan de Heveringseweg in Oostvoorne. Dat is een loods van 10 bij 35 meter waarin de bollen gedroogd kunnen worden. De bloembollenkweek biedt in 1930 werkgelegenheid voor zo’n tachtig arbeiders. "Ook de jeugd kan er een zakcentje mee verdienen, want er worden regelmatig bollenpellers gevraagd, die 30 cent per mand voor krijgen", weet Bob Benschop.

De bollenvelden op Voorne trekken nauwelijks toeristen. Het is vooral de lokale bevolking die er op de zondagmiddag naartoe wandelt. Zo staat er in een krant van mei 1929 een ingezonden brief:

De bollencultuur op Voorne is dus een groot succes, maar de economische crisis van de jaren '30 maakt er abrupt een einde aan. Benschop: "In 1933 was er sprake van een sanering van het bloembollenbedrijf in Oostvoorne, en in 1937 was er een openbare verkoop van 7 hectare teelland en de bollenschuur met drooginstallatie. ‘Zo goed als nieuw’, stond er bij vermeld. Dus daarmee was de bollenkwekerij in de knop gebroken"

Het enige dat nog herinnert aan de korte succesvolle bollenkweek op Voorne is het restant van een bollenschuur, vlakbij de Proeftuin in Rockanje.