Veteraan Staney overleefde zeven hersenbloedingen en raakte deels verlamd, nu kan hij weer praten

Staney, tegenwoordig wonend in Oud-IJsselmonde in Rotterdam, groeide op in het Oude Westen. Op zijn zeventiende ging hij varen, als matroos op binnenvaartcruises. Zijn grote droom, kapitein worden, lag voor het grijpen. Maar juist op dat moment moest hij zich melden voor de dienstplicht, waarna hij zich een paar maanden later – als amper 18-jarige militair – terugvond op een vredesmissie in Libanon.

In de hoofdstad Beiroet zag hij ‘oorlog en armoede’. “Libanon was een onderontwikkeld land en er was oorlog. Jongens van 17 liepen er rond met Kalasjnikovs. We werden weleens beschoten, maar mochten omdat het een vredesmissie was niet terugschieten. Dat was een heftige tijd.”

Staney kwam uiteindelijk heelhuids thuis, maar het was ontegenzeggelijk een periode die hem vormde. Niet wetende wat hem overigens nog te wachten stond. Juist op het moment dat hij zijn droom om kapitein te worden alsnog waar wilde maken, trof het noodlot hem. Staney kreeg een hersenbloeding, slechts 20 jaar oud.

Het gevolg van, zo bleek later, een erfelijke aandoening. Drie weken lag hij in coma. Staney krabbelde op, maar het bleek niet zijn laatste hersenbloeding. Uiteindelijk overkwam het hem in zeventien jaar tijd maar liefst zeven keer, voor het laatst in 2000.

“Ik zat in een rolstoel en de dokter zei: je komt er niet meer uit. Maar zie me nu. Het was moeilijk, maar niet onmogelijk. Doorzetten, iets willen. Daar gaat het om. Na dertien dagen was ik uit de rolstoel. Ik kon acht weken niet praten. Er kwam niets uit, niets zinnigs. De mind wilde, maar ik kon geen zinsbouw maken. Er is toen veel beschadigd in mijn hersenen. Ik heb veel logopedie gevolgd. Ik wilde herstellen.”

En dat lukte grotendeels, zij het met bloed, zweet en tranen. Staney is niet gekluisterd aan een rolstoel én kan praten. Wel is hij eenzijdig verlamd. Het weerhoudt hem er zeker niet van om positief in het leven te staan, ondanks het feit dat hij ook in de tussentijd nog meermaals werd getroffen door een TIA. Ook op deze zonnige middag op het Stadhuisplein staat de lach continu op zijn gezicht gebeiteld.

Nog altijd gaat Staney eens per week naar revalidatiecentrum Rijndam om te zwemmen. “Je moet alles soepel houden, hè. Heel je lichaam werkt met zwemmen. Ik pak alles aan.” Zo startte hij onlangs ook met acupunctuur. “Ik voel het tintelen. En da’s gek als je niets voelt. Ik heb twintig jaar niks gevoeld aan mijn linkerkant en opeens krijg je pijnprikkels in je linkerarm. Het kost me wel wat. Maar wat is geld je waard als het gaat om je gezondheid. Geld interesseert me niet. Ik ben liever gezond.”

Voor iemand die zoveel heeft meegemaakt, is zijn veerkracht onwaarschijnlijk. Wie denkt dat Staney geen ambities meer heeft, heeft het mis. Zijn droom om kapitein te worden heeft hij inmiddels laten varen. En toch wil hij graag nog een opleiding volgen op het scheepvaartcollege. “Het is een hoog streven, maar ik doe het toch. Ik weet wat ik wil in het leven. Als ik maar kan varen, bijvoorbeeld op de Holland America Line. Varen is een passie van me. Ik geloof er in jongen, ik zweer het je.”

En lukt dat uiteindelijk niet? Dan verveelt Staney zich ook geen moment. Drie dagen in de week werkt hij voor de gemeente, op de sociale werkplaats. In zijn vrije tijd doet hij jeugdwerk bij Stichting Zeekadetkorps Rotterdam. Hij plukt de dag en geniet van de kleine dingen. Zoals recent nog, toen hij zich op Koningsdag meldde achter de dranghekken aan de Pretorialaan. Eenmaal gespot door het passerende koninklijk gezelschap, kwam koning Willem-Alexander direct op hem af. Een ferme handdruk volgde.

Toch merkt Staney dat respect in de samenleving niet meer vanzelfsprekend is. “Iedereen is met zichzelf bezig. Als ik vroeger met mijn beperking in de bus stapte, stonden mensen op. Dat gebeurt niet. Er is een ik-mentaliteit. Normen en waarden vervagen."

Maar dan handelt Staney volgens het motto: erger je niet, verwonder je slechts. "Dan denk ik: laat maar gaan. Het is niet mijn leven, het is zijn leven. Daar kan ik niet over oordelen. Ik zie iedereen als mijn gelijke. Elk mens heeft een verhaal. Ik ben uit die rolstoel gekomen. Dat kunnen weinig mensen zeggen, maar het is me wel gelukt. Het kan altijd erger. Ik ben verlamd, maar niet verslagen.”