Column: Verwarde mensen zijn overal

Malek F. bracht eerst Den Haag en daarna heel Nederland in rep en roer. De Syriër stak drie mensen neer en riep ‘allahu akbar’. Een terrorist? De gemeente Den Haag bracht snel naar buiten dat de messteker in de systemen voorkomt, als verwarde persoon. In februari ging hij door het lint, waarbij hij huisraad op straat gooide. Volgens een buurvrouw is zijn vader verdronken bij het vluchten uit Syrië.

Dat oogt niet als de doorsnee IS’er, eerder als een GGZ-patiënt. Maar misschien is hij de afgelopen tijd wel geradicaliseerd onder invloed van IS of een haatimam. Goed dus dat het wordt uitgezocht. Maar velen hebben hun conclusie al getrokken: dit is een moslim-terrorist en de overheid wil het onder het tapijt vegen.

Dat wantrouwen zie je opvallend genoeg nooit als het etiket ‘moslim’ ontbreekt. Als verslaggever weet ik dat de rechtszaal maar al te vaak een verzamelplaats van verwarde mensen is. Verdachten die de weg kwijt zijn, hun huis opblazen, of onder invloed van een psychose mensen neersteken.

Soms gaat het om diepgelovige, christelijke mensen. Maar dat aspect wordt altijd ondergeschikt geacht, zo niet onbelangrijk. Ter illustratie drie van de meest opmerkelijke rechtszaken die ik zelf heb bijgewoond.

Bart van U. doodde in 2014 en 2015 oud-minister Els Borst en zijn zus Loïs. Dat was deels een goddelijke opdracht en ook zijn weerzin tegen euthanasie speelde een grote rol. Daarnaast was er overduidelijk sprake van een stoornis, bij een man die in ook de rechtszaal wartaal uitsloeg.

Roland Z. vermoordde in 2005 zijn moeder en stroopte haar huid af, nadat hij in een visioen een opdracht van God had gekregen om het meest dierbare te offeren. De man citeerde teksten uit de Openbaringen van Johannes. Hij kreeg alleen tbs, omdat het een psychose betrof.

Amalia N. probeerde in 2007 haar zoon te doden, omdat hij bezeten zou zijn door Satan. Ze probeerde de duivel uit het kind te blazen, waardoor hij bijna stikte. Ook in dit geval: alleen tbs omdat sprake was van een psychose, mogelijk onder invloed van medicijnen.

In geen van deze gevallen is ooit het woord ‘aanslag’ gevallen. Laat staan een ‘christelijke aanslag’. Stel u voor, dat Bart van U. of Roland Z. een moslim was geweest. Dan waren die zaken breed uitgemeten als (mogelijke) moslimterreur.

Vorig jaar reed een automobilist bij Amsterdam CS enkele voetgangers aan. Dat was het gevolg van een lage suikerspiegel. Niet voor het eerst: deskundigen hebben dat vaker vastgesteld als oorzaak van een verkeersongeluk. Waarom werd (en wordt) het niet geloofd? Omdat de bestuurder in Marokko is geboren. Dan moet het wel een aanslag zijn.

In november 2015 reed een bestuurder meerdere fietsers aan, door met 109 km per uur over het fietspad van de Rotterdamse Ringdijk te racen. Hij wijt dat zelf aan zijn ziekte, MS. De rechter moet nog een oordeel vellen, maar justitie denkt dat het een bewuste actie was. Een aanslag? Nee, hij had haast. Stel dat de automobilist een Somaliër of Syriër was, dan kunt u invullen hoe de reacties dán waren geweest.

De lijst is schier eindeloos. Ik volg momenteel de zaak rond het evangelisch zorgcentrum

in Meerkerk. Een verhaal van misbruik, manipulatie en moord. Als dit een moskee was geweest? Chocoladeletters in de Telegraaf, Kamervragen (‘grenzen dicht!’), trending topic op twitter. En nu? Afschuw en verbazing. Maar de plaatselijke dominee hoeft zich er niet van te distantiëren.

Moslimterrorisme is reëel. Malek F. kan een terrorist zijn. Maar de selectieve waarneming waaraan sommigen lijden, is zorgelijk. Alsof ze nu al jaren zitten te wachten om dat ene zinnetje te kunnen tikken: ‘zie je nou wel!’.