nieuws

200 jaar Spaarbank in Rotterdam

Tweehonderd jaar geleden wordt het eerste kantoor van de Spaarbank in Rotterdam geopend. Op 6 mei 1818 gaan de deuren open van het kantoor in de Vleeshal aan de Botersloot. De Botersloot zal nog jaren daarna verbonden blijven aan de Rotterdamse Spaarbank.
Spaarbanken in Nederland vinden hun oorsprong bij de in 1784 opgerichte Maatschappij van Konsten en Wetenschappen, tot nut van 't algemeen, kort genoemd 't Nut. Deze maatschappij neemt nuttige initiatieven voor de samenleving, zoals het oprichten van bibliotheken en de Nutsverzekering. In 1818 wordt de Nutsspaarbank opgericht.
't Nut maakt regels voor de spaarbanken. Het hoofdbestuur adviseert plaatselijke departementen om ten minste één keer per week zitting te houden, een bestuur van vier commissarissen aan te wijzen en het ingelegde geld te beleggen in de aankoop van Nederlandse staatsschuld en een rente te berekenen van 4%.

Botersloot

Aan de Botersloot wordt een lokaal in de Vleeshal gebruikt voor de zittingen van de Rotterdamse Spaarbank. Vanaf 1818 vergadert het bestuur daar in de ruimte die gratis door de gemeente beschikbaar wordt gesteld.
René Spork van het Stadsarchief Rotterdam: "Sparen was een nieuw fenomeen en mensen moesten bereid zijn om hun geld 'af te geven'. Maar in 1819 waren er in Nederland al 48 spaarbanken en tien jaar na de oprichting van die eerste bank zijn het er 66."
De Spaarbanken komen in 1830 in crisis tijdens de Belgische Opstand. De opstand waarbij de Belgen tegen koning Willem I strijden en zich afscheiden van Nederland. Spork: "De beleggingen van spaarbanken waren in Nederlandse staatsschuld, dat werd in die tijd een zeer veilige belegging geacht en het ging de eerste tijd ook goed."

Bankencrisis

De Belgische opstand zorgt ervoor dat de staatsschuldenmarkt instort. "Er gaan banken over de kop en zenuwachtige spaarders komen hun geld terughalen. Het was een kleine crisis, maar zo'n 200 jaar geleden hadden we dus wel een bankencrisis."
Vanaf 1850 maakt het bankwezen een gestage groei door. De grote bloei start in 1870 als de welvaart stijgt door onder meer de industrialisatie. De Nutsspaarbank heeft doelen als de jeugd en de arbeiders spaarzaamheid bijbrengen. Spork: "Sparen was niet om leuke dingen te kopen, het moest verantwoord, een appeltje voor de dorst creëren."

Zilvervloot

In 1958 ontstaan de Spaarbankboekjes van de Nutsspaarbank. Een regeling die bekend is geworden onder de naam Zilvervloot. Jonge spaarders verplichten zich tot het sparen van een bepaald bedrag binnen een bepaalde tijd. Aan het eind van die periode keert de overheid 10% rente uit.
In de jaren zestig doet de computer zijn intrede bij de spaarbank. Het is de Spaarbank Amsterdam die als eerste een computer aanschaft. In 1965 introduceert die bank een computer waarmee drie loketmachines met elkaar verbonden zijn. Ook de Spaarbank Rotterdam kan zich al gauw een computer veroorloven, maar voor veel kleinere banken is automatisering vanwege de kosten een probleem.
Daarom gaan de verschillende banken meer samenwerken. Niet alleen op het gebied van automatisering maar ook op administratief vlak en bijvoorbeeld met rentepolitiek en reclame. Die samenwerking vindt vooral plaats in regionale verbanden.

Fusies

Die fusies worden gestimuleerd doordat de concurrentie toeneemt na het samengaan in 1964 van een aantal handelsbanken tot de ABN en de AMRO. In 1981 fuseren de Spaarbank Rotterdam, de Amsterdamse Centrumbank en de Bondsspaarbank Breda. Vanaf 1983 gaan ze verder onder de naam Verenigde Spaarbank (VSB).
De naam Spaarbank Rotterdam verdwijnt. Het pand aan de Botersloot is gemeentelijk monument. De bank heeft het pand in de jaren negentig verlaten. Er zit nu een school in.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl