Dit weekend kun je in Rotterdam honderd bijzondere ateliers van binnen zien: dit zijn de aanraders

Bijna elke Rotterdammer heeft wel een ateliercomplex in de buurt, blijkt tijdens de vierde editie van het GRAW. Van diep in Lombardijen tot Prins Alexander kun je zaterdag en zondag langs bij kunstenaars om hun ateliers te bewonderen. Maar daar hoeft het deze editie niet bij te blijven.

Een deel van de open ateliers organiseert namelijk nog speciale activiteiten, zegt GRAW-organisator Carly Rutten. Zo is er bijvoorbeeld een concert en een openluchtbioscoop in de tuin van Attent, kun je een workshop glaskunst volgen bij Binnenhof 98 of luisteren naar de voordrachten van rap-granny José van Zutphen in de Drievrienden Studio’s.

Volgens Rutten is het GRAW een ‘feestje van alle kunstenaars die een mooie plek hebben’, maar ze benadrukt ook dat er ieder jaar ateliers afvallen. Dat komt vaak door antikraakcontracten die voor veel onzekerheid zorgen en dit jaar bijvoorbeeld door de brand op de Keilewerf 1. Enig lichtpuntje: de kunstenaars van de Keilewerf mogen dit jaar exposeren in Ateliergebouw Oranjeboom.

Met ruim honderd ateliers is er dit jaar meer dan genoeg te zien en te doen op het GRAW. Om het je net wat makkelijker te maken hebben wij alvast een lijst gemaakt van de tien meest bijzondere ateliercomplexen.

In misschien wel het allermooiste pand aan de, sowieso al schitterende, Westersingel bevindt zich het Huis van de Fotografie. Zoals je kan verwachten van een collectief met zo’n naam vind je in het Huis alles wat te maken heeft met fotografie: een fotoboekenbibliotheek, workshops en verschillende foto-expositieruimtes.

Dit weekend is er werk te vinden van zes vrouwelijke beeldmakers/fotografen. Liefhebbers van fotografie zijn bij het Huis dus zeker op hun plek, maar het interieur is ook al een bezoekje waard. De marmeren vloeren, gedecoreerde balustrades en plafonds en de indrukwekkende ingang zijn precies wat je hoopt te zien in zo’n chique pand.

Westersingel 101, 3015 LD Rotterdam.

Het IJzerblok is geen gebouw maar een heel huizenblok, verdeeld over drie straten op het Coolhaveneiland. De tachtig jonge makers zijn alumni van de Willem de Kooning Academie en Codarts. Dat betekent dat er voor liefhebbers van zo’n beetje alle kunstdisciplines wel iets te vinden is.

Het huizenblok in de 1e IJzerstraat, Coolhavenstraat en Coloniastraat is zó groot dat alle makers er een eigen atelier hebben. In het midden van het blok delen ze een grote tuin, waar ook Not a Bar staat: een communitycafé waar je drankjes kan halen op basis van donaties. Met een beetje geluk is-ie dit weekend ook open.

1e IJzerstraat 97, 3024 XP Rotterdam.

Op het eiland van Brienenoord is niet alleen het grote atelier te zien waar dagelijks zo’n zeven kunstenaars werken, er is ook een groepsexpositie georganiseerd met een lading vers afgestudeerde Willem de Kooning-studenten. Samen proberen ze via de tentoonstelling te laten zien welke indruk het eiland achterlaat op bezoekers.

Op Brienenoord merk je namelijk heel precies hoe het is om tussen de stad en de natuur in te zitten. Loop vooral een rondje om het eiland om dat zelf te ervaren: je loopt er onder de drukke A16 door, maar kan met hetzelfde gemak een wilde Schotse Hooglander spotten.

Van Brienenoord 5, 3077 AE Rotterdam.

Vanuit het Tramhuis in de Rosestraat vertrok tot 1965 de ‘Moordenaar’: een stoomtram die zo veel slachtoffers veroorzaakte dat-ie al snel een nogal lugubere bijnaam kreeg. Met dat in gedachten is het helemaal niet erg dat de tram niet meer rijdt en het station ook z’n functie verloor.

Gelukkig wordt het Tramhuis nog wel intensief gebruikt en kun je dit weekend naar binnen om de schilderijen en digitale kunst van vier kunstenaars te bewonderen.

Rosestraat 123, 3071 JP Rotterdam.

Het Poortgebouw is om meerdere redenen een bezoek waard: 1) het is een monumentaal pand op de Kop van Zuid, 2) het is, sinds het is gekraakt in de jaren tachtig, een belangrijke plek voor non-commerciële kunst en 3) er rijden auto’s onder het gebouw door.

Hoewel de voordeur van het pand al vaak open staat tijdens feesten, workshops en filmavonden, is de drempel om even binnen te lopen dit weekend wel heel laag. De ideale plek om idealistische makers aan het werk te zien.

Stieltjesstraat 38, 3071 JX Rotterdam.

Een dikke eeuw lang verlieten miljarden flessen en andere glasverpakkingen dit fabrieksterrein in Schiedam. De fabriek werd in 2017 ontmanteld, het terrein werd verkocht aan een projectontwikkelaar en is nu de werkplek van een hoop kunstenaars.

In de oude fabrieksloodsen kan je langs bij bijna dertig totaal verschillende ateliers: je ziet er onder meer interieurdesign, olieverfschilderijen en fotografie. Maar daar houdt het niet op: op het terrein van de Glasfabriek kan je ook nog nazitten bij bierbrouwerij Eurobrouwers.

Net als een hoop andere gebouwen die open zijn tijdens het Groot Rotterdams Atelier Weekend heeft het pand aan de Robert Fruinstraat een opmerkelijke transformatie doorgemaakt. Ooit woonden er namelijk tientallen zusters van de Zusters Franciscanessen toen het nog een klooster was. Maar sinds 1992 zijn de ruimtes overgenomen door kunstenaars.

Daarnaast verwelkomt Het Wilde Westen regelmatig artists-in-residency, dus kunstenaars die weleens op een andere plek willen werken. Een extra reden om dit oude klooster eens van binnen te bekijken.

Robert Fruinstraat 35, 3021 XB Rotterdam.

Het Quarantaineterrein op de Heijplaat was in 1934 bedoeld als verblijfplaats voor zeelieden met besmettelijke ziektes, maar werd pas later gebruikt voor iets totaal anders: als opvanghuis voor Joodse vluchtelingen. Later werd het terrein gebruikt om Spijkenissers met tyfus op te vangen tijdens de pandemie van 1945.

Inmiddels is het een Rijksmonument waar een aantal kunstenaars werken. Hun ateliers zijn zeker de moeite waard, net als het terrein zelf. Zoek ook naar het zandstrandje als je even wilt pootjebaden.

Quarantaineweg 1, d2 3089 KP Rotterdam.

Goed verstopt achter een rij bomen in een bocht van de Maas ligt het mysterieuze Atelier Nesserdijk. Het is nogal moeilijk om de ingang te vinden, maar als je eenmaal via de dijk door de bosjes bent gekropen, vind je een oud schoolpand dat zich het best laat omschrijven als een combinatie van een sprookjeshuis en een spookkasteel.

De gangen zijn er groot en leeg en de tuin is weelderig. Volgens de kunstenaars is die tuin net zo legendarisch als de verhalen over de oud-bewoners van het pand. Dus vraag vooral even rond als je er langs gaat.

Nesserdijk 406, 3063 NE Rotterdam.

Wel zin om een hoop ateliers te bezoeken, maar niet om de hele stad door te jakkeren? Bij De Wasserij sla je precies dertig vliegen in één klap: het pand herbergt ongeveer vijftig ateliers, waarvan er dit weekend een hoop te bezoeken zijn.

De Wasserij was ooit een industriële wasserette voor het inmiddels gesloopte Bergwegziekenhuis. Je kan daarin een verre link vinden met de kunstenaars in het pand, die zich bezighouden met innovatie en duurzaamheid in de mode. Naast textiel- en modeontwerpers zijn er keramisten, grafisch kunstenaars en fotografen te vinden. En zelfs een goudsmid en schoenontwerper.

Sint-Agathastraat 54, 3037 SH Rotterdam.